Kelaynaklar irtibatı kopardı

Doğa Derneği Kelaynak Projesi Sorumlusu Turan Çetin, dünyada yalnızca Fas ve Birecik'te koloni halinde yaşayabilen kelaynakların neslinin devamını sağlamak amacıyla Şanlıurfa'nın Birecik ilçesindeki koruma istasyonunda birkaç yıldan bu yana Çevre ve Orman Bakanlığı ve Birecik Kaymakamlığının desteğiyle çeşitli projeler yürütüldüğünü hatırlattı.

Bu çalışmalar sayesinde ilçede ''bereketin sembolü'' olarak nitelendirilen ve 3 yıl öncesine kadar 50 civarında olan kelaynakların sayısının 100'ü aştığını ifade eden Çetin, Birecik Kaymakamlığının finansal desteğiyle geçen yıl yurt dışından kuşların gökyüzündeki rotalarını, vücutlarına bağlanan uydu vericileri yardımıyla izleyebilen bir sistemin satın alındığını kaydetti.

Cihazların Kelaynak Koruma İstasyonu'na kurulduğunu, vücutlarına verici bağlanan kelaynakların ise geçen yılın ağustos ayında göç ettirildiğini dile getiren Çetin, şöyle devam etti:

''Kuşlardan ikisi bir süre sonra Suriye yolundan geri döndü, diğer 3 kelaynaktan henüz haber yok. Koruma altında bulunan kelaynaklarla ilgili ilk kez böyle bir çalışma yapıldı. Kuşların vücutlarına bağlı olan çipler çok hassas olduğundan ve iklim koşullarından etkilendiği düşünüldüğünden verimli sinyal alınmadı. Kuşların geçen ay Birecik'e dönmesi bekleniyordu. 16 yıl aradan sonra göç etmelerine izin verilen kelaynaklarla irtibat sağlanamadı.''

-KELAYNAKLARIN DÖNEBİLME İHTİMALİ-

Kuşların geri dönüşü konusunda halen umutlu olduklarını aktaran Turan Çetin, Doğa Derneği gönüllülerinin kuşların geçebileceği muhtemel alanlarda sürekli gözlem yaptıklarını ifade etti.

Uygulamadaki en önemli beklentinin 16 yıldan bu yana göç etmeyen kuşların göç yollarını belirlemek olduğuna işaret eden Çetin, ''kuşların vücutlarına bağlı cihazlardan sinyal alınamadığı için göç yolları da belirlenemedi. Ancak bu iş için iyi bir altyapı oluştu. Bundan sonraki göç çalışması için deneyim kazandık. Önümüzdeki yıllar içerisinde kelaynakların yeniden göç etmelerini sağlamak için benzer bir çalışma yürütülebilir'' dedi.

Bir süre önce doğaya bırakılan 105 kelaynağın üreme mevsiminin ardından ağustos ayında yeniden kafeslere alınacağını anlatan Çetin, koruma altında bulunan kelaynaklara bu yıl 35 yeni bireyin eklenmesini beklediklerini kaydetti.

Birecik Doğa Koruma ve Milli Parklar Mühendisliği Sorumlusu Ahmet Karayılan ise yaklaşık 7 ay önce göçe gönderilen kelaynaklardan son olarak Kızıldeniz yakınlarında sinyal alabildiklerini söyledi.

Daha sonra kelaynaklarla bağlantı sağlayamadıklarını aktaran Karayılan, bu duruma olumsuz çevre koşulları ve insan faktörünün neden olabileceğini kaydetti.

Karayılan, hayatta olmaları halinde kelaynakların Birecik'e dönebilme ihtimalinin bulunduğunu bildirdi.

-KELAYNAK-

Dünyada yalnızca Fas ve Birecik'te koloni halinde yaşayabilen ve bilimsel adı ''geronticus eremita'' olan kelaynaklar, çıplak kafaları ve enselerindeki tüyleriyle biliniyor.

Fırat Nehri kenarındaki ''kalsit'' kayalarda yaşamlarını sürdüren, böcek ve sürüngenlerle beslenen kelaynakların, ''bereketin sembolü'' olarak nitelendirildikleri için Nuh Peygamber tarafından, tufanda gemiye alındıkları rivayet ediliyor.