1 yılı aşkın süredir uygulanan yaptırımları daha da artıran karar, İran'ın nükleer programıyla ilgisi bulunduğu belirtilen kişi ve kurumların ülke dışındaki malvarlıklarının dondurulmasını ve bu ülkeye hassas teknoloji satılmasının engellenmesini öngörüyor.
BM Güvenlik Konseyi, İran'a yeni yaptırımları görüşmek üzere bugün New York'taki BM Genel Merkezi'nde toplandı.
Önce kapalı ardından da basına açık olarak yapılan toplantıda Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi temsilcisi ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya ile konseyde bulunmayan Almanya'nın geçen aylarda üzerinde anlaştığı yeni yaptırım tasarısı ele alındı.
Toplantının basına açık bölümünde ilk söz verilen İran'ın BM Daimi Temsilcisi Muhammed Khazaee, 'İran'ın nükleer faaliyetleri barışçıldı, öyle ve öyle de kalacak. Kesinlikle uluslararası barışı tehdit etmiyor. Bu yüzden BM Güvenlik Konseyi'nin alanına girmiyor' dedi.
İran'ın faaliyetlerinin barışçıl olduğunun Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) tarafından kabul edildiğini ve bunun son raporda da gözüktüğünü kaydeden Khazaee, 'Gerçekte, dünya çapındaki insanlar Güvenlik Konseyi'ne dair güvenlerini yitirdi ve Konsey'in hareketlerinin, kendi gündemlerini ilerletmek için birkaç gücün etkisi altında alındığını düşünüyor' diye konuştu.
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Zalmay Halilzad, konseyin harekete geçmesi gerektiğini, çünkü İran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarına devam ettiği ve derinleştirdiğini söyledi.
Halilzad, 'İran'ın muazzam derecede faaliyetlerini genişletmesi ve zenginleştirilmiş nükleer yakıdı test etmesi, bu zenginleştirme çalışmalarının nihai amacı konusundaki endişeleri artırıyor' diye konuştu.
'İran gizlice programını gerçekleştiriyor'
İran'ın gizlice nükleer programını gerçekleştirmekte olduğunu savunan Halilzad, 'İran'ın silah yapımı konusundaki çalışmaları ile ilgili bir sonuca varmalıyız' ifadesini kullandı.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi John Sawers, ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya ile konseyde bulunmayan Almanya'nın, AB Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana'nın İran'ın Nükleer Arabulucusu Said Celili ile görüşmeleri yeniden başlatmak ve nükleer çıkmazı çözmek için bir araya gelmesini istediğini duyurdu.
Nükleer faaliyetlerine son vermesi için İran'a 2006 yılında önerilen teşvik paketinin daha da genişletileceğini kaydeden Sawers 'Bizim teklifimiz, İran'ın bölgede tatmin edici siyasi, güvenlik ve ekonomik yarar sağlamasını içeriyor' diye konuştu.
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Wang Guangya da İran'ı IAEA ve Güvenlik Konseyi kararlarına mümkün olan en kısa sürede uymaya çağırdı. Toplantı sonunda gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Zalmay Halilzad, İran'ın hassas teknoloji ürünlerine sahip olunmasına ve nükleer silah üretimine yaklaşmasına izin verilmesinin bölge için çok tehlikeli olduğunu söyledi.
Tasarının amacının İran'ın bu tür faaliyetlerde bulunmasını engellemek olduğunu kaydeden Halilzad, aksi halde yaptırımların daha da artacağı uyarısında bulundu.
Almanya'nın BM Daimi Temsilcisi Thomas Matussek ise, 'Mesaj açık: Senin izolasyondan kurtarmamıza yardım et. Uluslararası topluluğun bir üyesi olarak İran ile çalışmak ve onun barışçıl nükleer faaliyette bulunması hakkını destekliyoruz' diye konuştu.
Fransa BM Daimi Temsilci Jean-Pierre Lacroix da kararı memnuniyet ile karşıladıklarını, bu sonucun alınmasında Almanya ve İngiltere ile çok çalıştıklarını söyledi.
Çekimser oy veren Endonezya'nın BM Daimi Temsilcisi Marty Natalegawa ise daha fazla yaptırımın bir faydası olmayacağını ifade etti.
Rusya Temsilcisi Vitaly Churkin de İran ile ABD, Çin, Fransa, İngiltere, Rusya ve Almanya'nın çaba göstermesi durumunda sorunun çözüleceğini kaydetti.
Bugün alınan karar İran'a nükleer faaliyetlerini durdurmak için 3 ay süre veriyor. Aksi halde İran'ın nükleer faaliyetleri ile ilgili bulunan kişi ve kurumlar mercek altına alınarak, mal varlıkları donduruluyor ve bazı seyahat yasakları getiriliyor.
Çin: 'Karar İran'la ticaretimizi etkilemez'
Çin, BM Güvenlik Konseyi'nin, nükleer çalışmalarından ötürü İran'a karşı aldığı yeni yaptırım kararının Tahran'la ticaret ilişkilerini hiç etkileyemeyeceğini belirtti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Çin Gang, her meselenin diplomatik müzakere esasında çözülmesi gerektiğini belirterek, 'Tahran hükümetinin BM'nin ilgili kurullarının kararlarının, bilhassa Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile müzakerelerin ciddi biçimde yürütmesi önemli. BM kararı, İran'ı cezalandırma amacı gütmüyor. Diplomasi, nükleer sorunu çözmenin esas yoludur. BM'nin amacı, Tahran'ı yeni müzakerelere sevk etmektir' dedi.
BM Güvenlik Konseyi'nde esas büyük atom silahı güçleri olan ABD, Rusya, İngiltere ve Fransa ile birlikte daimi üye olan Çin, 'İran'ın nükleer araştırmaları sorununda meselenin müzakereler yoluyla sabırla en müspet biçimde çözülmesini istiyor.
İran, 2007 yılında Çin'in en çok petrol ihraç ettiği üçüncü ülkeydi. Geçen yıl, dünya ekonomi devi olan Çin'in İran'dan ham petrol ihracatı yüzde 22.4 arttı.
CNN
