Haber Merkezi / TIMETURK
Amerika?nın Kaliforniya eyaletindeki Stanford Üniversitesi?nden psikoloji profesörü Philip Zimbardo, Ebu Gureyb Cezaevi?nin yapısının iyi askerleri bile mahkumlara işkence yapan kötü ruhlu insanlara dönüştürdüğünü söyledi.
Kaliforniya?da düzenlenen ?Teknoloji, Eğlence ve Tasarım? konferansına katılan Zimbardo, izleyicilere Ebu Gureyb?de çekilen işkence resimlerini gösterirken bunların ?Şeytan?ın etkisi? olduğunu söyledi.
Kişilere denetimsiz yetkiler verilmesinin yetkilerin kötüye kullanılmasına yol açacağını belirten Zimbardo, ?Ebu Gureyb?deki ihlaller üç ay devam etti. Orayı kimse denetlemiyordu ve bu bilerek yapıldı? şeklinde konuştu.
Profesör Philip Zimbardo, 1971 yazında yaptığı mahkumların durumunu inceleyen araştırmayla ün kazanmış ve Stanford Üniversitesi?ne ait bir binanın bodrum katında gerçekleştirilen araştırmada öğrenciler mahkumları ve gardiyanları canlandırmıştı.
Araştırma sırasında gardiyan rolünü oynayan öğrencilerin giderek daha çok sadistleştiği ve mahkum rolündeki öğrencilerin de büyük bir korkuya kapıldığı görülmüş ve araştırma belirlenen süre dolmadan yarıda kesilmek zorunda kalmıştı.
Stanford Üniversitesi?nde yaptığı araştırmanın sonuçlarıyla Ebu Gureyb Cezaevi?nde Amerikan askerlerinin zanlılara yaptığı işkenceleri karşılaştıran Zimbardo, ortamın insanları nasıl kahraman askerler olmaktan çıkarıp şeytanlaştırdığını gösterdi.
Zimbardo, Ebu Gureyb?de çekilen işkence görüntülerini gördüğünde şoke olduğunu fakat buna şaşırmadığını söyleyerek, ?Çünkü ben bunun benzerini Stanford?da görmüştüm? dedi.
Araştırmalarının sonuçlarını ?The Lucifer Effect? (Şeytan?ın Etkisi) isimli kitapta topladığını belirten Zimbardo, kişinin iyi veya kötü davranmasına yol açan bir çok etken bulunduğuna dikkat çekti.
Stanford Üniversitesi?nde yaptıkları araştırmanın kurumların insanları değiştirme gücünü gösterdiğini ifade eden Zimbardo, ?İyi insanları aldık ve onları kötü bir konuma yerleştirdik? dedi.
İşkencelerin yapıldığı dönemde Ebu Gureyb?in sorgulama merkezinde görevli bir askerle ilgili açılan davada uzman olarak görüşüne başvurulan Profesör Philip Zimbardo Ebu Gureyb?e ait birçok görüntü ve belgeye ulaşmıştı.
Askerilerin kendisine ?askeri istihbarat ajanlarıyla daha çok işbirliği yapmaları için zanlıların ?yumuşatılması? gerektiği? talimatını aldıklarını söylediğini ifade eden Zimbardo, Ebu Gureyb?in kahramanının bu kötü muamelelere son verilmesini isteyen düşük rütbeli bir asker olduğunu açıkladı.
Kötülüğün ilacının kahramanlık olduğunu söyleyen Zimbardo, ?Gelin, adalet ve barış üzerinde yoğunlaşalım? çağrısında bulundu.
