Dolar

34,9513

Euro

36,7101

Altın

2.995,83

Bist

10.068,75

Türkçe konuşalım, sözlüğe bakalım

D.Mehmet Doğan?ın ilk baskısı 1981 yılında yapılan Büyük Türkçe Sözlük?ü, geliştirilmiş ve genişletilmiş olarak Pınar Yayınları tarafından yayımlandı.

18 Yıl Önce Güncellendi

2008-02-25 15:15:00

Türkçe konuşalım, sözlüğe bakalım

D.Mehmet Doğan yıllardır Türkçe ve sözlüklerle ilgili çalışmalar yapıyor. Türkçenin içinde bulunduğu sıkıntılı durumun çözümü için kafa yoruyor. Doğan?ın en büyük gayreti ise Türkçenin söz varlığını ortaya çıkarmak.

D.Mehmet Doğan?ın ilk baskısı 1981 yılında yapılan Büyük Türkçe Sözlük?ü, geliştirilmiş ve genişletilmiş olarak Pınar Yayınları tarafından yayımlandı. İlk yayımlanışından beri geniş ilgi gören, iki yüz binin üstünde baskı sayısına ulaşan temel müracaat eseri genişletilmeye, geliştirilmeye ve zenginleştirilmeye devam ediliyor. Büyük Türkçe Sözlük?ün 20. baskısı yeni ilavelerle zenginleştirilmiş yaklaşık 120 bin kelime, deyim-terkip, kalıp söz ihtiva ediyor.

Büyük Türkçe Sözlük?ün yeni şeklinde, çeşitli taramalar sonucu elde edilen veya dilimize yeni giren kelimeler yanında, daha önceki baskılarda yer almayan bazı deyim-terkip ve atasözleri de yer alıyor. Yeni yayınlanışta çoğunluğu M.Âkif Ersoy, Y.Kemal Beyatlı, R.Halit Karay, Ömer Seyfeddin, N.Fazıl Kısakürek, Nureddin Topçu, A.Hamdi Tanpınar, R.Nuri Güntekin, H.Ziya Uşaklıgil ve Peyami Safa?dan olmak üzere Yunus Emre?den günümüze, anonim halk edebiyatı verimleriyle birlikte, 500?den fazla şair, yazar, ilim ve fikir adamından seçilmiş örnek cümlelere yer veriliyor. D.Mehmet Doğan, modern sözlükçülüğümüzün başlangıcı olarak kabul edilen Kamus-ı Türkî?nin yayınlanışının üzerinden yüz yıldan fazla zaman geçmesine rağmen, Türkçenin sözlük meselesinin tam mânasıyla hâlledilemediği, 1940?larda ortaya konulan daraltılmış-ideolojikleştirilmiş, tasfiyeci resmî sözlük anlayışının dilimize büyük zarar verdiği, hâlâ üstesinden gelinemeyen sıkıntılara yol açtığı görüşünde. Büyük Türkçe Sözlük?ün ideolojik saplantıları kıran, sapmaları doğrultan, yanıltmaları boşa çıkaran ?doğru bir sözlük? olduğunu söyleyen Doğan, eserin kelime kadrosunun zenginleştirilmesi yanında, örnek metinlerle/şahitlerle desteklenmesiyle daha mükemmelleştirildiğini belirtiyor. Büyük Türkçe Sözlük, yeni baskısıyla günümüz Türkçesinin en mükemmel ve zengin sözlüğü olma özelliğini daha da pekiştiriyor.

İsteyen okuyucular, Büyük Türkçe Sözlük?ün yeni baskısıyla birlikte CD?sini de temin edebilecek. Büyük Türkçe Sözlük, CD?ye aktarılan ilk Türkçe sözlük olma özelliğini de taşıyor. D.Mehmet Doğan?ın sözlükçülükle ilgisi, sadece sözlük hazırlama ile sınırlı kalmadı. Dille, sözlüklerle ilgili çalışmalar yaptı. Türkçe sözlükler üzerine üç kitabı yayımlandı. 2001 yılında yayımlanan Bir Lügat Bulamadım, Türkiye?de ilk defa sözlükleri değerlendiren, eleştiren bir kitap olarak önemli bir kaynak olma niteliğine sahip. Devlet Sözlük Yazar mı? isimli eseri ise 2007 yılında basıldı ve Türkçe sözlüklerin tarif ve anlamlandırma meselelerini ele alan ilk çalışma olarak ortaya çıktı. 2004?te yayınlanan Yüzyılın Soykırımı ise 20. yüzyıl başlarında sözlüğümüzde gerçekleştirilen ve ?devrim? olarak adlandırılan tasfiyeyi doğru bir zeminde değerlendirme çabası olarak kütüphanelerdeki yerini aldı. Her üç kitapta da bir buçuk asırlık dil ve sözlük macerası geniş olarak ele alınıyor, 1945?te yayınlanan resmî Türkçe Sözlük?ün sözlük anlayışında meydana getirdiği daralma ve sapma üzerinde duruluyor. Bugün sözlük meselesinin çözümlenememesini ve Türkçenin içinde bulunduğu sıkıntılı durumu yazar bu yanlış anlayışa bağlıyor.

 

Ali Pektaş / ZAMAN

SON VİDEO HABER

Şam'daki tarihi Emevi Camii'nde ilk Cuma namazı

Haber Ara