Gazeteci Güney Öztürk, son yıllarda tırmanışa geçen ABD ve Çin arasındaki yapay zeka rekabetinde gelinen son durumu yazdı.
GENÇLER ÇİN'E Mİ ABD'YE Mİ GİDİYOR?
Araştırmalar, ABD'den önemli sayıda yapay zekâ uzmanının Çin'in gelişen teknoloji ekosistemine çekildiğini ortaya koyuyor. Son 10 yılda binlerce ABD'li araştırmacı, kazançlı iş teklifleri, son teknolojiye erişim ve geniş finansman fırsatlarıyla Çin'e taşındı. Çin, dünyanın en iyi yapay zekâ uzmanlarının neredeyse yarısını yetiştirerek, ABD'yi gölgede bıraktı.
ABD ise yapay zekâda gençlerin sadece yüzde 18'ini yetiştirerek iş gücüne katkı sağladı. Bulgular, çok değil 3 yıl önce dünyanın en iyi yeteneklerinin üçte birini yetiştiren Çin'in bu kısacık sürede tam bir sıçrama yaptığını gösteriyor. Amerika ise yerinde sayıyor.
ÇİN'DEKİ EĞİTİMDE YAPAY ZEKA PROGRAMI
2010'ların büyük bölümünde Amerika, Çin'in en iyi beyinlerinin büyük bir kısmının doktora yapmak için Amerikan üniversitelerine taşınmasından yararlandı. Çoğunluğu da Amerika'da kaldı. Ancak son dönemde, Çin'de kalan Çinli araştırmacıların sayısının artmasıyla bu eğilim de değişmeye başladı. Çin, yapay zekâ eğitimine büyük yatırım yaptığı için bu kadar çok yetenek üretiyor. Pekin, bunu ulusal bir eğitim seferberliğine dönüştürmüş durumda. 2018'den bu yana Çin, lise müfredatına 2 binden fazla, üniversitelerine ise 300'den fazla yapay zekâ programı ekledi.
ÇİN 3 YILDA FARK ATTI
Amerika son zamanlarda ChatGPT gibi sohbet robotlarının insan benzeri yeteneklerle donatılmış yapay zekâ hallerine öncülük ederken, bu programların önemli bir kısmı Çin'de eğitim görmüş gençler tarafından yazılıyor. Aslen Çin'den gelen araştırmacılar, şu anda Amerika'da çalışan en iyi yapay zekâ araştırmacılarının yüzde 38'ini; hasbehas Amerikalılar ise yüzde 37'sini oluşturuyor. 3 yıl önce, Çin'den gelenler, Amerika'da çalışan en iyi yeteneklerin yüzde 27'siydi. Doğma büyüme ABD'li yapay zekâ uzmanı gençler ise sektörün yüzde 31'ni oluşturuyordu. Geçmişte, ABD'li savunma yetkilileri Çin'den gelen yapay zekâ yetenekleri konusunda çok endişeli değillerdi. Çünkü yapay zekâ projelerinin çoğu gizli verilerle ilgili değildi, kısmen de en iyi beyinlere sahip olmanın daha iyi olduğunu düşünüyorlardı.
YAPAY ZEKA İLE ŞEKİLLENEN GÜÇ DENGESİ
Ancak geçen ay, Google'da mühendis olan bir Çin vatandaşı, kritik bir mikroçip tasarımı da dahil yapay zekâ teknolojisini gizlice ödeme yapan Pekin'de bir şirkete aktarmaya çalıştı. Araştırmalar halen Amerika'da doktorasını tamamlayan Çinlilerin çoğunun ülkede kaldığını ve ABD'nin yapay zekâ dünyasının küresel merkezi haline gelmesine yardımcı olduğunu söylüyor. Ancak buna rağmen, üç yıl önce dünyanın en iyi yeteneklerinin yüzde 59'una ev sahipliği yapan Amerika'nın bu başarısı şu an yüzde 42'ye gerilemiş vaziyette. Bakalım Pasifik'in iki yakasındaki güç dengesi yapay zekâ ile birlikte nasıl şekillenecek.
