Heidelberg Üniversitesinde çalışan psikologlar, zihinsel hızın (hızlı karar vermeyi gerektiren meseleler ile başa çıkma hızımız) onlarca yıl geçse bile fazla değişmediğini aktarıyor. Dr. Mischa von Krause ve Dr. Stefan Radev öncülüğünde çalışan araştırmacılar, bir milyonu aşkın katılımcıyla internet üzerinden yürütülen büyük çaplı bir deneyin sonuçlarını değerlendirmişler. Yeni çalışmanın bulguları, bilişsel bilgi işleme hızının 20 ve 60 yaşları arasında büyük oranda durağan kaldığını ve yalnızca daha yüksek yaşlarda gerilediğini gösteriyor. Heidelberg'deki araştırmacılar, bu sebeple günümüze kadar devam eden bir varsayıma da şüpheyle yaklaşıyor: Zihinsel hızın, yetişkinliğin erken dönemlerinde gerilemeye başladığı varsayımına…
Başkanlığını Heidelberg Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü'nde çalışan Profesör Dr. Vandreas Voß'un yürüttüğü Nicel Araştırma Yöntemleri bölümünde araştırmacı olan Dr. von Krause, “Yaygın varsayıma göre bizler yaşladıkça, harici uyaranlara daha yavaş tepki veriyoruz” diyor. “Ancak durum böyle olsaydı, zihinsel hızın yirmi yaş civarında en yüksek olması ve sonrasında artan yaş ile beraber gerilemesi gerekirdi.” Araştırmacılar bu kuramı doğrulamak için, ABD'de örtülü eğilimler üzerine yürütülen büyük çaplı bir çalışmanın verilerini yeniden değerlendirmiş. Bir milyonu aşkın katılımcıyla internet üzerinden yürütülen bu deneyde, deneklerin bir düğmeye basarak insan fotoğraflarını “beyaz” veya “siyah” kategorilerine ve kelimeleri de “iyi” veya “kötü” kategorilerine göre sıralaması gerekiyormuş. Dr. von Krause'ye göre Heidelberg'deki çalışmada içeriğin odak noktası pek önemli değil. Araştırmacılar toplanan bu büyük miktarda veriyi, bilişsel karar verme süresini ölçmeye yarayan bir tepki süresi görevi şeklinde kullanmış.
Dr. von Krause ve meslektaşları verileri değerlendirirken, deneklerin tepki süresinin ortalamada artan yaş ile beraber yükseldiğini fark etmiş. Fakat matematiksel bir modelin de yardımıyla, söz konusu olgunun zihinsel hızda meydana gelen değişimlerden kaynaklanmadığını göstermişler. “Bunun yerine, yaşlı deneklerin çoğunlukla daha dikkatli cevap vermeleri ve hata yapmaktan kaçınmaya daha çok odaklanmaları sebebiyle yavaş kaldığını düşünüyoruz” diyor Mischa von Krause. Aynı zamanda, motor yürütme hızı da yetişkinlik süresince yavaşlıyor: Deneydeki yaşlı katılımcıların, doğru cevabı bulduktan sonra uygun düğmeye basması daha uzun sürmüş.
Çalışmanın bir diğer bulgusu da ortalama bilgi işleme hızının yalnızca 60 yaş üstündeki katılımcılarda devamlı şekilde azalması. “Görünüşe göre, zihinsel hızımızda önemli kayıplar meydana gelecek diye korkmamıza gerek yok; özellikle de tipik bir çalışma hayatı süresince” diyor Mischa van Krause. “Genel olarak konuşursak, tüm yaş gruplarındaki deneklerin yüksek ve düşük zihinsel hızları olan bireyleri kapsadığını da belirtmemiz gerek. Elde ettiğimiz sonuçlar ortalama eğilimle ilgili.”
Kaynak: popsci.com.tr
