Klostrofobi kapalı alan korkusudur. Bu kapalı alan bir uçak olabilir, bir diş hekiminin muayenehanesi olabilir ya da en çok bilinen bir asansör olabilir. Klostrofobisi olan kişi o alanda sıkışıp kalmaktan, oradan çıkıp kurtulamamaktan korkar.
Klostrofobi Neden Olur?
Klostrofobi aslında öğrenilerek kazanılan bir davranıştır. Genellikle çocuklukta yaşanan travmalar kaynaklıdır. Korkutmak için kapalı bir alana konulan bir çocuk düşünün, bir de ışığın kapatıldığını düşünün. Artık o çocuğun kapalı alan korkusunu yarattınız. Bazen de hiç istemeden olur. Bir asansöre bindiğinizde asansörün arızalanması, ara katta kalması, bir uçak yolculuğunda birden bire korkunun gelmesi, yahut anneniz ya da babanız biraz korkulu, kaygılı biriyse klostrofobi genetik olarak gelir.
Klostrofobi Kimlerde Olur?
Aslında hepimizde olabilir. Bir anda da başlayabilir ya da kişilik özelliklerimiz buna yatkındır. Biraz daha korkulu ve evhamlıysak, çocukluğumuzda da bu türden bir korku yaşadıysak bu durum ileriki yaşlarda klostrofobiye dönüşebilir.
Nerelerde olur?
Kapısı olan ve kapanabilen her yerde olabilir. Ancak bazen kapısı kapanmayan yerlerde de olabilir. Örneğin MR cihazları, metrolar, araçla seyir halindeyken tünellerde, uçakta bazen de asansörde olabilir.
Fiziksel Etkileri Nelerdir?
Kalp atışlarının hızlanması yani kalp çarpıntısı, nefes almakta zorlanma, tüylerin diken diken olması, acilen tuvalete gitme ihtiyacı ortaya çıkabilir. Bir anda o ortamdan ya da odadan kaçma ihtiyacı duyarlar.
Sosyal Etkileri Nelerdir?
Klostrofobi hayatın her alanında karşımıza çıkabilir. Bazıları için sinemada film izlerken bile ortaya çıkabilir. Klostrofobisi olan kişi için sosyal hayatın içinde olmak bazen işkenceye dönüşebiliyor. Arkadaşlarıyla bir yere gidemez, eş dost akrabaları yüksek katlı binalarda oturuyorsa onları ziyarete gidemez en önemlisi de sağlık sorunları yaşadığında MR gibi bazı tetkikleri bile yaptıramazlar.
Başka Korkuları Tetikler mi?
Klostrofobi genellikle başka korkulara eşlik eder. Bunların başında yükseklik korkusu, panik atak ve hatta ileri seviyede açık alan korkuları gelişebilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Klostrofobide vücuttaki adrenalin ve noradrenalin seviyelerindeki hızlı artış nedeniyle beyinde korku yaratılır. İlaçlarla bu seviye olması gereken düzeyde tutulabilir. İlaç tedavisinin yanında psikoterapilerle de desteklenmesi gerekir. Terapilerde; kişi korkuyla yüzleşme, korktuğu durumu yaşayarak bir şey olmadığını görmesiyle bu korkusundan kurtulabilir. Bazı durumlarda ise korkuyu tanıma ve anlama ile; korktuğu durumda kendisine bir zarar gelmeyeceğini, kısa süreli olduğunu anlamasıyla yine korkularından kurtulabilir. Son dönemlerde sanal gerçeklik gözlükleriyle de başarılı terapiler yapılmaktadır.
