Kolesterol dendiğinde az ya da çok hemen herkesin bir fikri vardır. Sağlık açısından önem arzeden, fazla olması halinde ise hayati risklerle de karşı karşıyakalabileceğimiz kolesterolün kötüsüyle savaşırken maddi açıdan da cebimizden önemli bir miktar çıkıyor.Uzman sağlıkçılar da başta iyi ile kötü kolesterolün ne anlama geldiğinin bilinmesi kadar riskmli durumlarda nelerin yapılması gerektiğinde de tavsiyelerini sıralıyorlar....
Vücuttaki bütün hücrelerde bulunan kolesterol; besinlerin sindirimi, hormon ve vitamin D üretimi gibi önemli işlevlerde görev alır. Lipid adı verilen yağ benzeri bir doku olan kolesterol, vücutta karaciğer tarafından üretilir. Aynı zamanda dışarıdan aldığımız besinlerin içerisinde de bulunur.
İyi de kötü de hayati önemde
İyi ve kötü olarak iki çeşidi bulunan kolesterolün her ikisinin de vücutta belirli oranlarda olması, sağlık açısından ciddi önem taşır. Sağlıksız beslenme ve yaşam tarzıyla kötü kolesteroldeki artış, hayati tehlike içeren rahatsızlıklara neden olabilir. Yüksek kolesterolün belirli bir semptomu yoktur. Bu nedenle, tespit edilemeyen yüksek kolesterol kalp krizi veya inme gibi durumlara neden olabilir. Çeşitli ilaçlar ve yaşam tarzındaki değişikliklerle kolesterol seviyesini normal düzeye indirmek mümkün.
Karaciğer de üretiyor
Kolesterol, kanda bulunan bir çeşit yağ dokusu. Mumsu bir yapısı olan kolesterol, belirli bir miktarda karaciğer tarafından üretilir. Yumurta, et, süt gibi hayvansal besinlerden de kolesterol almak mümkün. Vücudun sağlıklı çalışabilmesi için kanda belirli miktarda kolesterol bulunması gereklidir. Kolesterolün vücutta görev aldığı işlemler arasında besinlerin sindirilmesi, hücre zarının oluşturulması, bazı hormon ve vitaminlerin üretilmesi örnek verilebilir.
Kalp krizi ve felç riski
Kolesterol, arterler aracılığıyla tüm vücuda taşınır. Eğer kanda kötü kolesterol fazla ise bu durum kan damarlarında kolesterol plağı adı verilen bir yapı oluşturur. Zaman içerisinde artan kolesterol plakları nedeniyle damar yolları daralır, basınç artmaya başlar ve pıhtı oluşma ihtimali artar. Bu durum kalp damarlarında oluşursa kalp krizine, beyin damarlarında oluşursa ise felce yol açar.
İyi kolesterolün fonksiyonu
İyi kolesterol ise bu plakların oluşumunun engellenmesini sağlar. Kötü kolesterolün karaciğere dönmesinde ve devamında vücuttan atılmasında görevlidir.Trigliseridler de kolesterol gibi hem vücutta üretilen hem de besinlerden alınan bir çeşit kan yağıdır. İhtiyaçtan fazla kalori tüketilirse, vücut bu kalorileri trigliseridlere dönüştürür ve yağ hücrelerinde saklar. Kolesterol, hücre yapımı ve hormon oluşturulması işlemlerinde kullanırken; trigliseridler de bu işlemlerin enerji kaynağı olarak görev alır. Kanda yüksek oranda trigliserid olması, kolesterol yüksekliği gibi kalp hastalıklarına neden olur.
Genetik ve yaşam tarzı
Kişide kolesterol seviyesinin yüksek olmasının nedenleri arasında genetik aktarım, yaşam tarzı ve çeşitli kalp problemleri gibi birçok farklı durum bulunur. Bunlarla beraber, yaş ilerledikçe yüksek kolesterol oluşması ihtimali artar. Kadınlara göre erkeklerde yüksek kolesterol daha sık görülür.Aşırı yağlı beslenme düzenine sahip olmak, kolesterolün yükselmesi için en büyük risk faktörlerinden biridir. Et, peynir, süt gibi hayvansal ürünlerde yüksek seviyede kolesterol bulunur. Özellikle doymuş yağ içeren besinlerin tüketilmesi, kötü kolesterolün artmasına neden olur. Doymuş yağ içeren ürünler arasında kızartılmış, paketlenmiş ve işlem görmüş bütün ürünler bulunmaktadır.
30 çeşitten fazla ilaç satışta
Yapılan araştırmaların sonucunda kalp krizi geçiren vakaların yarısından çoğunda kolesterol düzeyleri normal sınırlar içinde bulunmuştur. Ülkemizde dört ayrı etken maddeden birisini içeren, 30 çeşitten fazla kolesterol ilacı satılıyor. En çok satılan ilaçlar arasında olan kolesterol düşürücü ilaçların dünyadaki yıllık satışı 30 milyar doları, ülkemizdeki cirosu ise 400 milyon lirayı aşıyor. Ülkemizin kıt kaynaklarından yapılan bu harcamalar kolesterol ilacı piyasasının boyutunu gözler önüne seriyor. Çağımızda gıda olarak soframıza gelenlerin hemen hepsinde ilaç endüstrisinin payı gözden ırak tutulmamalı. Tohumlar ve tarım ilaçları onların kontrolünde, geleceğe yönelik beklentiye girmelerinin de bir gerekçesi var
