Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Timur Timurkaynak, kalp hastalıkları ile ilgili Sözcü'ye önemli açıklamalarda bulundu.
Kalp hastalıklarında hangi yaşlar daha tehlikeli?
Kadınlar erkeklere göre kalp hastalığına yakalanma açısından 10 yıl daha şanslıdır. Bu 10 yıllık fark, kadınların menopoza girene kadar östrojen hormonunun olumlu koruyucu etkilerinden yararlanmaları nedeniyle oluşmaktadır. Yani erkekler genelde 40'lı yaşlardan itibaren kalp hastalığına yakalanırken, kadınlar adet gördükleri sürece yani 50'li yaşlara kadar daha korunabilmektedir. Ancak menopozla birlikte kadın ve erkeklerde kalp hastalığı riski eşitlenmektedir. 40 yaşından önce menopoza giren (prematür menopoz) kadınlarda ve 45 yaşından önce (erken menopoz) menopoza giren kadınlarda ise hastalık riski menopozla birlikte eşitlendiğinden daha erken yaşlarda kalp hastalığı riski ortaya çıkabilir.
En çok kimler risk altında?
Kalp hastalığı risk faktörleri kadınlar ve erkekler arasında çok farklılık göstermez. Klasik risk faktörleri arasında hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, sigara, diyabet, kilo, egzersiz yapmama, ailede kalp hastalığı varlığı, stres ve kötü beslenme sayılabilir. Kadınlar için erken menopoz ve doğum kontrol hapı kullanımı ek risk faktörleri olarak sayılabilir.
Kalp hastalıkları kadınları nasıl etkiliyor?
Sanıldığının aksine ‘'kalp hastalığı erkek hastalığıdır'' savı doğru değildir. Kadınlarda koroner kalp hastalığı, meme kanseri ve diğer hastalıklardan daha sık görülmekte ve erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da 1 numaralı ölüm nedenidir. Hatta ilk kalp krizinde ölüm riski, kadınlarda erkeklerden 2 kat daha fazladır. Bunun nedeni kadınlarda kalp krizinin ön planda düşünülmemesi, kalp krizinin bir erkek hastalığı olarak algılanması ve daha hafif seyreden semptomlar nedeniyle kadın hastaların hastaneye daha geç başvurması olabilir. Her 4 kadından biri kalp hastalığından hayatını kaybetmektedir ve kadınlarda kalp ölümleri kanser, kronik akciğer hastalığı, Alzheimer ve kazalardaki ölümlerin toplamından daha fazladır. Kadınlarda kalp krizinden ölüm meme kanserinden ölümden 7 kat daha fazladır. Yine kadınlarda kırık kalp sendromu adlandırılan kalp hastalığı da daha sık görülmektedir.
Hangi belirtiler dikkate alınmalı?
Erkeklerde kalp krizinde göğüs ağrısı temel belirtiyken, kadınlarda bulantı, kusma daha fazladır. Tipik göğüs ağrısı yerine sırt ağrısı gibi ağrı yansımaları da kadınlarda daha sıktır. Ayrıca bunlara nefes darlığı, çarpıntı, soğuk ter dökme gibi belirtiler de eşlik eder. İşte bu belirtilerin kalp krizi işareti olduğu pek çok kadın tarafından bilinmez, düşünülmez.
Genç kadınlarda kalp krizinin sebepleri nelerdir?
Son yapılan bir çalışmada 50 yaşından genç kalp krizi geçiren kadınlarda görülen risk faktörleri içinde en yüksek oran sigaraya bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. 50 yaşından önce kalp krizi geçirenlerin yüzde 75'inde sigara, üçte birinde ailede kalp hastalığı hikayesi, yine 3'te 1'inde hamileliklerinde komplikasyon varlığı (hamilelikte diyabet/gestasyonel diyabet, hipertansiyon gibi atakları olanlar, preeklampsi+eklampsi), yarısında ise yeni ortaya çıkan ağır bir stres varlığı (ölüm, işten atılma, boşanma gibi stresli durumlar) tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak uyuşturucu ve doğum kontrol hapı kullanımı da vakaların 3'te 1'inde sorumlu neden olarak ortaya çıkmaktadır.
