Pandeminin sağlık sistemine getirdiği ek maliyetler, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ek tasarruf tedbirlerini gündeme getirdi. ECONiX Araştırma,“Sosyal Güvenlik Kurumu Geri Ödeme Eşdeğer Bant Değişikliği Fiyat Farkı Etkisi Analizi” başlığıyla ECONALiX İlaç Veri Bankası üzerinden gerçekleştirdiği analizin raporunu yayınladı. Rapor, fiyat farkı ödemesinin hesabında kullanılan Eşdeğer Bant Uygulaması'nda yapılan değişikliğin olası sonuçlarını ortaya koydu. Raporda 2022 yılında eşdeğer ilaç tüketiminde yüzde 10 bandına ile 5,703 milyar TL oluşması beklenen fiyat farkı ödemelerinin, yüzde 5 bandına göre 7,954 milyar TL'ye yükselebileceği tahmin ediliyor.
100 lira üzeri ilaçta oran yüksek
SGK tarafından eşdeğer grup ilaçlarda fiyat farkı hesaplamasında yüzde 10 olan bandın 16 Eylül 2021 itibarıyla yüzde 5'e indirilmesinin, tüm eşdeğer gruplarda ortalama fiyat farkını 5,32 TL'den 7,42 TL'ye çıkardığı tespit edildi. Fiyat farkı değişiminde ortalama yüzde 39,5'lik bir artış yaşandığı görüldü. Fiyat tebliğinde yer alan baremlere göre, imalatçı fiyatları üzerinden yapılan değerlendirmede en yüksek sayısal fiyat farkı artışının 12,43 TL ile 200,01 TL ve üzeri ilaç türlerinde olduğu gözlendi. Yüzdesel değişim açısından en yüksek fiyat farkı artışı 100,01 – 200 TL arası ilaç türlerinde yüzde 47 olarak gerçekleşti.
1,4 milyar kutu eşdeğer ilaç
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası tarafından hazırlanan Türkiye İlaç Sektörü 2020 raporunda, ülkemizde 1,31 milyar kutu eşdeğer ilaç kullanıldığı belirtiliyor. Bu rakamın rapora yön verdiğini belirten ECONiX Araştırma Yönetim Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya, “Yaptığımız hesaplamalarla, 2022 yılında 1,4 milyar kutu eşdeğer ilaç tüketileceği varsayımına ulaştık. Bu doğrultuda yüzde 10 bandının yüzde 5'e düşürülmesiyle oluşan ortalama eşdeğer ürün fiyat farkını kullanarak ödenecek muhtemel farkı hesapladık. 2022'de ilaç fiyatlarında herhangi bir değişim olmaz ise eşdeğer fiyat farkı bandının yüzde 5'te kalması durumunda, Sosyal Güvenlik Kurumunun 2022 yılında ilaç bütçesinde 2,2 milyar TL tasarruf sağlayabileceği söylenebilir. Diğer bakış açısı ile de hastaların 2022 yılında ilaçlara geçtiğimiz yıllara göre 2.2 milyar TL ek fiyat farkı ödemesi söz konusu olabilir. Bu durum ilaçların ülke genelinde bulunurluğuna, ilaçların fiyatlarındaki değişimlere göre daha az veya daha fazla olabilir.” değerlendirmesinde bulunuyor.
Hastalar nasıl bir ödeme ile karşı karşıya?
ECONiX Araştırma Yönetim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Gülpembe Oğuzhan da “Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilaç farkı hesabında uygulanan yüzde 10 bandı ile hastaya yazılan ilacın jeneriği, yani eşdeğeri varsa SGK bu ilacın yüzde 10 fazlasına kadar ödüyordu. Bir başka ifadeyle eşdeğerleri içerisinde en ucuz ilaç 100 TL ise SGK ilacın 110 TL'ye kadarki kısmını üstleniyordu. İlaç, eşdeğer ilaç kategorisinde olsa da bu rakamın üstünde tutarları hastalar kendi ödüyordu. SGK tarafından yapılan değişiklikle ilaç farkı hesabında uygulanan bandın %5'e düşürülmesi ile artık SGK örnekteki gibi artık en fazla 105 TL ödeyecek ve hasta 110 TL`lik ilacı almak isterse 5 TL`yi kendisi ödemek durumunda kalacak. Bu durum SGK bütçesine fayda sağlarken, hastaların cepten yaptığı sağlık harcamalarını arttırabilir.” şeklinde düzenlemeyi ve raporu özetledi.
