Derimize rengini veren hücreler yani melanositler derinin üst tabakasında yer alır ve renk maddesi olan melanin üretirler. Melanin normalde koyu tenlilerde daha fazla, beyaz tenlilerde daha az üretilir. Bu durum kişiler arasındaki ten farklılıklarında net olarak görülür. Güneşlenme ile ortaya çıkan deri renginin koyulaşması yani bronzlaşma hepimizin tanık olduğu bir durumdur. Güneşe maruz kalma sonrasında deride melanin üretimi artar ve derinin gözle görülen en üst tabakası içinde dağılır.
Ana nedeni nedir?
Güneş lekeleri uzun süre ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalındığında özellikle yüz ve el üzeri gibi güneşe açık alanlarda görülen kahverengi lekelerdir. Güneş lekeleri sadece güneşlenmekle değil son yıllarda moda olan ve tehlike oluşturan solaryumların sık kullanımı ile de meydana gelebilir.
Güneş ışınları
Güneş ışınları başlıca infrared ışınlar, görünür ışık ve ultraviyole ışınlarından oluşmaktadır. Görünür ışık normal kişilerde zararsızdır. Güneşin zararlı etkilerinin çoğundan ultraviyole-A (UVA) ve ultraviyole-B (UVB) sorumludur. UVA ve UVB, bronzluğa, güneş yanığına ve deride güneş hasarına sebep olur. Son yıllarda ozon tabakasında meydana gelen incelmeden dolayı yeryüzüne daha fazla miktarda ultraviyole ışını ulaşmaktadır. Bu zararlı ultraviyole ışınları yaz mevsiminde daha yoğun ve etkilidir. Rüzgar, su, kum ve kardan yansımalar güneşin zararlı etkilerini artırır. Bulutlu, kapalı havalarda bile ultraviyole ışınlar dünyaya ulaşarak deriye zarar verebilir.
Kendinizi güneşe göre ayarlayın
Güneşten korunmak için sabah saatlerinde özellikle 11:00'e kadar güneşten faydalanabilirsiniz. İlk birkaç günden sonra gittikçe artan sürelerde güneşte kalabilirsiniz. Güneş ışınlarının yeryüzüne en yoğun ulaştığı saat 11.00-16.00 arası ise güneşe kesinlikle çıkılmamalıdır. Yaz aylarında bulut olsa dahi mutlaka güneş koruyucu tercih etmelisiniz. Çünkü UV'lerin %80'i bulutlardan geçebilir.Güneşe çıkarken güneş koruyucu krem ve losyonlar kullanın: Güneş koruyucu losyonlar güneşin hasar oluşturan enerjisini %70-95'ini filtre eder. Krem, jel, losyon ve alkol solüsyon formlarında olan güneş koruyucular deri tipine uygun ve doğru kullanılmalıdır. Güneş koruyucular güneşe çıkmadan yarım saat önce sürülmelidir. Güneşte bulunma süresi 3 saati aşıyorsa uygulama tekrar edilmelidir. Denize ya da duşa girdikten sonra, terledikten sonra mutlaka yeniden sürülmelidir. Koruyucu kremleri yalnız güneşlenirken değil, günlük yaşamda da özellikle yüz gibi sürekli olarak güneşe maruz kalan vücut bölgeleri için düzenli kullanın.
Tedavi süreci
Güneş lekelerinin tedavisinde piyasada çok sayıda ürün bulunmasının yanında güzellik merkezleri ve hekimler tarafından uygulanan birçok yöntem bulunmaktadır. Medikal tedavilerde özellikle ev kullanım ürünleri bölgesel olarak uygulanan azeleik asit, kojik asit, retinoik asit ve hidrokinon grubu ilaçlar içerir. Bunlar etkilerini melanin üretimini azaltarak gösterir. Ev kullanım ürünleri dışında merkezlerde uygulanan peeling sistemi güneş lekelerinin tedavisinde etkilidir.
