Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin dün duyurduğu ambalajlı gıda ürünlerinde devreye girecek "trafik ışığı" uygulamasının detayları belli oldu. Bakanlıktan edinilen bilgilere göre, Sağlık Bakanlığı ile yürütülen obeziteyle mücadele çalışmaları kapsamında Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği'nde değişiklik yapılacak.
Hazırlanan yönetmelik taslağına göre, sıvı ya da katı olarak satışa sunulan ambalajlı gıdalarda, üründe yer alan yağ, doymuş yağ, şeker ve tuza ilişkin referans alım oranları etikette belirtilecek.
Işıklandırma modeli
Yağ, doymuş yağ, şeker ve tuzda alınması gereken referans alım değerlerine ilişkin olarak, "trafik ışığı" modeliyle renkli etiketleme yapılacak. Gıda ambalajlarında, sarı, yeşil ve kırmızı renkli uyarılar yer alacak.
Renklendirme uygulaması, her bir besin ögesi için ayrı ayrı gerçekleştirilecek. Örneğin, yağ, doymuş yağ, şeker ve tuz içeren bir gıda ürününün ambalajında, yağ ve tuz için "kırmızı", şeker için "sarı" uyarı yer alabilecek.
Renkli etiketleme kuralları içecekler ve katı gıdalar için iki farklı şekilde olacak. Katı ve sıvı gıdalarda, kişinin günlük tüketebileceği miktarlara göre referans alım değerleri tespit edildi. Bu alım değerlerinin gıdanın içindeki miktarına göre,"düşük", "orta" ve "yüksek" olmak üzere üç kriter belirlendi.
Yağ, doymuş yağ, şeker ve tuz yönünden "düşük" ürünlerde yeşil, "orta" ürünlerde açık sarı, "yüksek" ürünlerde kırmızı renkler kullanılacak. Örneğin, "yüksek" kriterleri belirlenirken yağ, doymuş yağ, şekerler ve tuz besin ögeleri için referans alım oranının yüzde 25'inden fazla olması gerekecek.
Katı bir gıdanın her 100 gramında 1,5 gramdan fazla tuz varsa kırmızı renk, 12 gram yağ varsa sarı renk, 4,6 gram şeker varsa yeşil renk konacak.
Gıdada olmayan besin ögeleri için renk kullanılmayacak
Yağ, şeker ve tuz gibi besin ögelerinin gıdanın bileşiminde yer almaması durumunda renklendirme yapılmayacak. Örneğin, kolada hiç yağ yoksa, yağ için renklendirme yer almayacak.
Gıdanın adı, adı oluşturan bütün kelimeler aynı büyüklükte, aynı yazı tipinde, aynı stilde ve arka plan rengi ile kontrast oluşturacak şekilde en az 3 milimetrelik punto büyüklüğündeki karakterler kullanılarak yazılacak.
Yönetmelikle yapılacak bir diğer düzenlemeye göre, çölyak hastalarının hassasiyetleri dikkate alınarak, isteğe bağlı bilgilendirme kapsamında glüten içermeyen gıdaların etiketlerinde "Glüten içermez", "Glütensiz", "Glüten yoktur" gibi ifadeler kullanılabilecek.
Mumlanmış meyvede alerjen bilgisi olacak
Taze meyve ve sebze, balık için zorunlu etiket bilgileri de belirlenecek. Taze meyve ve sebze etiketlerinde zorunlu bilgi olarak ürünün adı ve varsa çeşidi, menşe bilgisi, kükürt dioksit ve sülfitler ile işlem görmüş yada herhangi bir gıda katkı maddesiyle kaplanmış (mumlanmış) olması durumunda alerjen bilgisi, izlenebilirliğin sağlanması amacıyla gıda işletmecisine ait iletişim bilgileri yer alacak.
Çözülmüş balığı tüketici bilecek
Hazır ambalajlı olmayan taze balık ve balıkçılık ürünlerinin etiketinde, ürünün bilimsel literatürlerde geçen resmi adı veya alışılagelen adı, üretim metodu (çiftlik, tatlı su, deniz gibi), menşe bilgisi, gıda işletmecisine ait iletişim bilgileri bulunacak. Balık, çözündürülerek piyasaya arz edilmesi durumunda "Çözündürülmüştür, tekrar dondurmayınız" ifadesi kolayca görülebilecek, açıkça okunabilecek şekilde tüketiciye sunulacak.
