Demir, vücudumuz için hayati önem taşıyan minerallerden biridir. Kanın oksijen taşımasını sağlayan hemoglobinin ana yapı taşlarından olan demir, enerji üretiminden bağışıklık sistemine kadar pek çok işlevde rol alır. Ancak demirin eksikliği de fazlalığı da sağlığımızı ciddi şekilde etkileyebilir. Peki ama demirin faydaları, zararları nelerdir? Demir vücuda nasıl etki eder, hangi besinlerde vardır? İşte detaylar...
Demir Nedir ve Vücutta Ne İşe Yarar?
Demir, insan vücudu için vazgeçilmez minerallerden biridir. En önemli görevi, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobinin yapısına katılarak oksijen taşınmasını sağlamaktır. Ayrıca kaslarda oksijen depolayan miyoglobinde, bağışıklık sistemi hücrelerinde ve enerji üretiminde de kritik bir rol oynar.
Demir İçeren Besinler Hangileri ve Ne Kadar Demir İçerir?
Demir hem hayvansal hem de bitkisel besinlerde bulunur. İşte öne çıkan bazı demir kaynakları ve yaklaşık içerikleri:
-
Kırmızı et (100 g) → 2,5–3 mg
-
Tavuk (100 g) → 1,3 mg
-
Karaciğer (100 g) → 6–8 mg
-
Yumurta (1 adet) → 1,2 mg
-
Ispanak (100 g, pişmiş) → 3,5 mg
-
Mercimek (100 g, kuru) → 7–8 mg
-
Nohut (100 g, kuru) → 6 mg
-
Kuru fasulye (100 g, kuru) → 6–7 mg
-
Kabak çekirdeği (100 g) → 8–9 mg
-
Kuru kayısı (100 g) → 4–5 mg
Bu nedenle hem et ürünleri hem de baklagiller düzenli olarak beslenme düzenine dahil edilmelidir.
Vücut Demiri Nasıl Kullanır?
Vücuda alınan demir, ince bağırsakta emilerek kana karışır. Bir kısmı hemoglobine, bir kısmı da karaciğer ve dalakta depolanır. Hücrelere enerji sağlanmasında, bağışıklık hücrelerinin savunma mekanizmalarında ve zihinsel fonksiyonlarda etkin şekilde kullanılır. Dolayısıyla bağırsaklarında normal sağlığında olması, düzenli bir işleyişinin olması gerekmektedir. Vücudun demiri işleyebilmesi için bağırsak sağlığıda doğrudan etkilidir.
Demir Eksikliği Nelere Yol Açar?
Vücutta yeterli demir bulunmadığında demir eksikliği anemisi ortaya çıkar. Bunun sonucunda yorgunluk, solgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, konsantrasyon bozukluğu ve tırnak kırılmaları görülebilir. Çocuklarda ise öğrenme güçlüğü ve gelişim geriliğine yol açabilir. Daha detaylı sonuç ve problemlerin analizi için bir uzmana başvurmanız gerekir.
Demir Eksikliğinde Hangi Hastalıklar Görülür?
Demir eksikliğinin en sık görülen hastalığı kansızlık (anemi)'dir. Uzun süre devam eden eksiklik kalp rahatsızlıkları, bağışıklık zayıflığı ve çocuklarda gelişim bozuklukları gibi ciddi sonuçlara neden olabilir.
Demir Fazlalığı Vücuda Zarar Verir mi?
Demir fazlalığı da en az eksikliği kadar tehlikelidir. Vücutta fazla demir biriktiğinde hemokromatoz adı verilen durum ortaya çıkar. Bu durum karaciğer hasarına, diyabete, kalp problemlerine ve eklem ağrılarına yol açabilir. Fazla demir aynı zamanda serbest radikallerin artmasına ve hücre hasarına neden olur.
Yorum Yap