Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Covid-19 Bilimsel Araştırma Değerlendirme Komisyonu kuruldu. Covid-19 hastalığı ile ilgili olarak insanlar üzerinde yürütülecek tüm bilimsel çalışmalar ve retrospektif araştırmalar için etik kurul başvurusundan önce Komisyona bildirim yapılacak.
Sağlık Bakanlığı tarafından Covid-19 konusunda yürütülecek bilimsel araştırmalara ilişkin resmi yazı YÖK ve 81 ilin sağlık müdürlüklerine gönderildi. Yazıda, tüm dünyanın en önemli gündem maddesi olan Covid-19 salgını ile hemen her ülkenin imkanları ölçüsünde mücadele ettiği vurgulandı.
Bu mücadelede ülkelerin aldığı kararlar ile toplumun bu kararları hayata geçirmedeki başarısında sağlık alt yapısının ve yetişmiş insan kaynağının büyük etkisi olduğu belirtilen yazıda, “Tanı süreçleri, kontrol tedbirleri, hastaların tedavi algoritmaları ve hastalara ilişkin bildirimler açısından tam bir standardizasyon söz konusu olamamıştır.
Dünya Sağlık Örgütü zaman içinde ülkelerin imkanlarını da dikkate alarak tanı ve bildirim konusunda bazı standardizasyonlar önermiş ve süreçte bazı revizyonlar yapma durumunda kalmıştır. Tedavi konusunda kanıt değeri yüksek bir algoritma üzerinde uzlaşılamamıştır” denildi.
Söz konusu yazıda, Bakanlığın fedakarca uğraş veren sağlık personelinin emeklerinin dokümante edilmesi, ülke tecrübelerinin geleceğe miras bırakılacak şekilde belgelenmesi ve bu tecrübelerin dünya ile akademik platformda paylaşılmasına önem verdiğinin altı çizildi.
Salgın sürecinde sağlık alt yapısının ve dijital hasta kaydının avantajını yaşamış bir ülke olarak Türkiye'nin elde ettiği verilerden tüm insanlığın yararlanabileceği yönler olduğuna inanıldığı kaydedilen metinde, “Bakanlığımız, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 57, 64 ve 279. maddeleri kapsamında salgın hastalıklarla ilgili yetki ve sorumluluklarını da göz önünde bulundurarak bilim adamlarımızın bu konuda yapacağı araştırmaları teşvik etmek ve bu araştırmalara destek vermek arzusundadır.
Ayrıca Bakanlığımızın bu stratejisi yönünde TÜSEB tarafından salgın sürecinde ülkemizin tecrübelerine ilişkin yapılacak yayınların teşvik edilmesi kararlaştırılmıştır.
Bu teşvik usulleri, TÜSEB tarafından yayımlanacaktır. Yapılacak retrospektif veya prospektif araştırmalarda ihtiyaç duyulacak veriye ulaşımın kolaylaştırılması, gerektiğinde büyük seriler oluşturabilecek network kurulmasına destek verilmesi, çalışmaları karşılaştırılabilir kılacak kavram birliğinin tesisi ve TÜSEB yayın destek programına alınması amacıyla Bakanlığımız Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Covid-19 Bilimsel Araştırma Değerlendirme Komisyonu oluşturulmuştur” ifadelerine yer verildi.
İnsanlar üzerinde yürütülecek çalışmaların Komisyona bildirilmesi gerektiğine dikkat çekilen yazıda, şu ifadeler kaydedildi:
“Covid-19 hastalığı ile ilgili olarak araştırmacılar tarafından başlatılması ve yürütülmesi planlanan klinik araştırmalar dahil insanlar üzerinde yürütülecek tüm bilimsel çalışmalar ve retrospektif araştırmalar için etik kurul başvurusundan önce bu Komisyona bildirim yapılması gerekmektedir. Daha önce etik kurul izni almış Covid-19 konusundaki araştırmalar için de en geç 10 gün içerisinde Komisyona başvuru yapılmalıdır.
Komisyon bildirim formları, https://bilimselarastirma.saglik.gov.tr adresinde bulunmakta olup online doldurulacaktır. Araştırmalar, komisyon tarafından en fazla 5 iş günü içinde değerlendirilecek ve geri dönüş sağlanacaktır. Vaka takdimleri bu kapsama dâhil değildir. İş bu yazının devlet ve vakıf üniversitelerine, ilinizde bulunan tüm sağlık kuruluşlarına ve bilimsel araştırma etik kurullarına duyurulması hususunda bilgilerini ve gereğini arz/rica ederim.”
