Anoreksiya, beden algısında bozulma ve kilo alma korkusu gibi nedenlerle ortaya çıkan ciddi bir yeme bozukluğudur. Bu yazımızda, anoreksiyanın vücutta nasıl belirtiler gösterdiğini, kimlerde daha sık görüldüğünü ve psikolojik kökenlerine dair detaylı bilgiler bulacaksınız.

Anoreksiya Nedir?

Anoreksiya nervoza, kişinin normal kiloda olmasına rağmen kendini kilolu hissetmesiyle başlayan, bilinçli olarak yemek yemekten kaçınma davranışına yol açan psikolojik bir yeme bozukluğudur. Kilo kaybı, bireyin fiziksel sağlığını tehdit edecek düzeye ulaşabilir. Genellikle vücut ağırlığı, görünüm ve kontrol duygusu bu rahatsızlığın merkezindedir.

Anoreksiya Vücutta Nasıl Belirti Verir?

Anoreksiyanın belirtileri uzun vadede hem fiziksel hem de davranışsal düzeyde vücutta kendini belli eder. Fiziksel Belirtiler:

• Aşırı kilo kaybı

• Adet düzensizlikleri veya tamamen durması (amenore)

• Soğuk hassasiyeti ve sürekli üşüme

• Ciltte kuruluk, saçlarda dökülme ve tırnaklarda kırılma

• Baş dönmesi, halsizlik ve bayılma hissi

• Kalp ritminde yavaşlama (bradikardi), düşük tansiyon

• Kas zayıflığı

• Kabızlık ve sindirim sorunları

• Aynaya baktığında kendini “şişman” görme

• Yemek yemekten kaçınma, öğün atlama veya gizli gizli yeme alışkanlığı

• Yoğun egzersiz yapma eğilimi

• Kalori sayma, diyet takıntısı

• Sosyal ortamlarda yemek yemekten kaçınma

• Depresyon, anksiyete, düşük özgüven

Anoreksiya en çok kimlerde görülür?

Anoreksiya nervoza her yaş ve cinsiyetten bireyde görülebilir ancak bazı gruplarda daha sık rastlanır.

• Genç kızlar ve kadınlar (özellikle 12-25 yaş aralığı)

• Mankenlik, balet-balerinlik, sporculuk gibi dış görünüşe dayalı meslek gruplarında

• Mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip bireylerde

• Aile veya çevresel baskıya maruz kalan bireylerde

Unutulmamalıdır ki erkeklerde de anoreksiya görülmektedir ancak tanı konulması kadınlara oranla daha geç olabilir çünkü toplumda erkeklerde bu hastalık daha az bilinir.

Anoreksiya neden olur?

Anoreksiya sadece fiziksel bir hastalık gibi görünse de psikolojik ve sosyal etkenlerin birleşmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Başlıca Nedenleri;

• Toplumun dayattığı zayıf vücut algısı

• Medya, sosyal medya ve influencer etkisi

• Travmalar, çocukluk çağı istismarı

• Aile içi problemler ve aşırı kontrolcü ebeveyn yapısı

• Kontrol duygusu: Hayatındaki diğer sorunlarla başa çıkamayan kişi, en azından kilosunu “kontrol edebildiğini” düşünür

• Biyolojik yatkınlık: Beyindeki serotonin düzeyleri ve genetik faktörler

Anoreksiya nasıl tedavi edilir?

Anoreksiya tedavisi, genellikle bir multidisipliner ekip tarafından yürütülür. Psikiyatrist, psikolog, diyetisyen ve iç hastalıkları uzmanı birlikte çalışır. Tedavi süreci:

• Psikoterapi (özellikle bilişsel davranışçı terapi)

• Beslenme eğitimi ve destekli kilo alımı

• İlaç tedavisi (depresyon ve anksiyete için)

• Gerekirse hastanede yatış