ADEM EYÜPOĞLU
Çinli elektrikli otomobil devi BYD'nin Avrupa'daki üretim üssü yarışı giderek kızışıyor. Şirketin Macaristan'ın Szeged kentinde kurduğu devasa fabrika için ilk üretim hattı ekipmanları ulaşırken, gözler hala Manisa'daki 1 milyar dolarlık dev yatırımın akıbetinde. Macaristan'ın hızlı ilerlemesi, Türkiye'de "yatırım sözü verildi ama somut adım atılmadı" eleştirilerini beraberinde getiriyor ve iki ülke arasındaki rekabet, AB gümrük vergilerini aşma stratejisinin merkezine oturuyor.
MACARİSTAN'DA ÜRETİM İÇİN İLK ADIM ATILDI
BYD, Avrupa'daki ilk elektrikli araç üretim tesisini kurduğu Macaristan'da adımlarını hızlandırıyor.
Ekipmanlar Geldi, Tarih Netleşti: İlk parti üretim hattı ekipmanlarının 9 Aralık'ta Szeged'e ulaşmasıyla fabrika inşaatında kritik bir aşama geçildi.
Üretim Takvimi: Başlangıçta 2025 sonu olarak planlanan seri üretim, son bilgilere göre ertelenmiş görünüyor. Tesisin deneme üretimine 2026'nın ilk çeyreğinde, seri üretime ise 2026'nın ikinci çeyreğinde başlaması bekleniyor. Ancak Reuters kaynakları, fabrikanın ilk iki yıl düşük kapasiteyle çalışacağını öne sürüyor.
Kapasite ve Modeller: Yıllık maksimum 300.000 araç kapasitesine sahip olacak Macaristan fabrikasında üretilecek ilk modelin, Avrupa pazarlarında popüler olan Dolphin Mini (Seagull / Atto 1) olacağı belirtildi. Ardından Atto 3, Dolphin, Seal ve Seal U gibi diğer modellerin de montajı başlayacak.
Macaristan'ın Artıları: Macaristan, AB üyesi olması sayesinde BYD'nin Çin'den ithal edilen araçlara uygulanan %17'lik ek gümrük vergisi (mevcut %10'a ek) yükünden kurtulmasını sağlayacak. Ayrıca, Başbakan Viktor Orban yönetimi altında Çin yatırımlarına sağlanan güçlü siyasi destek ve teşvikler önemli avantajlar sunuyor.
Macaristan'ın Eksileri: İlk üretim kapasitesinin beklenenin altında kalması ve seri üretimin 2026'ya ertelenmesi, fabrikanın tam kapasiteye ulaşmasının zaman alacağını gösteriyor.
TÜRKİYE'DE SÖZ VAR, ÇİVİ YOK
BYD'nin 2024 yılının ortalarında Manisa'da 1 milyar dolarlık elektrikli ve hibrit araç fabrikası kuracağını duyurmasına rağmen, sahada somut bir ilerleme görülmemesi endişe yaratıyor.
İnşaat Durumu: Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde arazi tahsisi yapılmasına rağmen, aradan geçen bir yıldan fazla sürede şantiye alanında kayda değer bir inşaat faaliyeti gözlenmediği, hatta bir dönem çalışmaların durduğu belirtiliyor. Bu durum, sektör temsilcileri arasında "BYD, Türkiye'de yatırım yapmadan vergi avantajından yararlanıyor mu?" sorusunu gündeme getiriyor.
Beklenen Başlangıç: BYD yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda, Manisa fabrikasında üretimin 2026 yılında başlamasının hedeflendiği belirtilmişti. Bazı kaynaklar ise inşaatın önümüzdeki yaz aylarında başlayabileceği ve Çin'deki gibi hızlı bir süreçle 2026 sonunda üretime geçileceği yönünde iddialar ortaya atıyor.
Türkiye'nin Artıları: En çarpıcı iddia, düşük işçilik maliyetleri ve güçlü otomotiv tedarik sanayisi sayesinde BYD'nin Türkiye'deki fabrikasına öncelik vereceği yönünde.
Türkiye'nin Eksileri: Yatırım sürecindeki belirsizlik ve somut adımların yavaşlığı, Türkiye'nin yatırım çekme gücü açısından olumsuz algılara neden oluyor. Fabrikanın inşasının ne zaman başlayacağına dair net bir takvimin olmaması, tedarik zincirinde de soru işaretleri yaratıyor.
MACARİSTAN-TÜRKİYE REKABETİNDE KRİTİK DÖNEMEÇ
Macaristan ilk üretim hattı ekipmanlarını indirerek fiziksel olarak öne geçerken, Türkiye ise "daha erken ve daha yüksek kapasiteli üretim" potansiyeliyle masadaki iddiasını koruyor.
Macaristan: BYD'nin Avrupa'daki ilk resmi üretim üssü unvanını alarak hız avantajını kullandı ve AB vergilerinden kurtulmak için en hızlı yolu seçti.
Türkiye: Eğer Manisa'daki fabrika iddia edildiği gibi hızlıca devreye girerse, daha düşük maliyetle ve Macaristan'dan daha yüksek hacimle üretime geçerek BYD'nin AB pazarı için ana üretim merkezi rolünü üstlenebilir.
Şimdi tüm gözler, BYD'nin Manisa'daki şantiye alanında atacağı ilk somut adımda. Zira Macaristan'daki ekipmanların varışıyla başlayan geri sayım, Türkiye için ya kaçırılmış bir fırsatın habercisi ya da hızlı bir atağın fitilini ateşleyen sinyal olacak.
Yorum Yap