AB'nin kabusu gerçek oluyor

ADEM EYÜPOĞLU

Avrupa Birliği tarihte ilk kez otomotiv de Çin'in gerisine düştü. Türkiye'de tarihte ilk kez otomotiv de Avrupa'nın önüne geçme fırsatı yakaladı. İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) tarafından yayımlanan son değerlendirme notu, küresel elektrikli otomobil (EO) pazarındaki büyük dönüşümü ve bu alanda yükselen Çin dominasyonunu gözler önüne serdi. "Elektrikli Otomobillerin Küresel Yükselişi: Çin Hegemonyası, AB'nin Yanıtı ve Türkiye'nin TOGG Vizyonu" başlıklı rapor, Türkiye'nin yerli otomobil girişimi TOGG'un bu uluslararası rekabetteki kritik rolüne dikkat çekiyor.

ÇİN, KÜRESEL ÜRETİMİN YÜZDE 70'İNİ TEK BAŞINA KARŞILIYOR

İKV Uzmanı Ahmet Emre Usta tarafından kaleme alınan çalışmada, küresel çapta yeşil dönüşümün simgesi hâline gelen elektrikli otomobil satışlarının 2024 yılında bir önceki yıla göre %25'in üzerinde artarak 17 milyon adedi aştığı belirtildi. Ancak bu hızlı yükselişin arkasında, Avrupa Birliği (AB) sanayisini tehdit eden bir yapısal kırılganlık bulunuyor. Rapora göre, elektrikli otomobil sektöründe tartışmasız liderliğe yükselen Çin, küresel rekabeti baştan yazıyor. Çin, 2024 yılında 12,4 milyon elektrikli otomobil üreterek, küresel üretimin %70'inden fazlasını tek başına gerçekleştirdi. Batarya teknolojilerindeki üstünlüğü ve agresif ihracat stratejisi sayesinde Çinli markalar, AB otomotiv sektöründe ciddi bir baskı yaratıyor. 2024 yılında küresel elektrikli otomobil satışlarının neredeyse üçte ikisi Çin pazarında gerçekleşti. Değerlendirme notunda, AB'nin 2035 itibarıyla içten yanmalı motorlu araç satışını yasaklama kararlılığına rağmen, Çin menşeli modellerin fiyat avantajı nedeniyle Avrupa'nın "mutlak Çin hegemonyası" tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı vurgulanıyor. AB, bu tehlikeye karşı Yeşil Mutabakat ve Alternatif Yakıt Altyapı Tüzüğü (AFIR) gibi düzenlemelerle yanıt vermeye çalışıyor.

TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK KONUM: TOGG VE GÜMRÜK BİRLİĞİ

Türkiye, küresel dönüşümde AB ile Gümrük Birliği ilişkisi ve gelişen sanayi kapasitesi sayesinde özel bir konuma sahip. İKV raporu, Türkiye'nin bu süreçte stratejik bir pozisyon alması gerektiğini ve dönüşümün dışında kalmamasının hayati önem taşıdığını belirtiyor. Bu bağlamda, Türkiye'nin yerli elektrikli otomobil girişimi TOGG, ülkenin küresel dönüşüme uyum sağlama iradesinin en somut göstergesi olarak değerlendiriliyor. 29 Ekim 2022'de seri üretime başlayan ve 2023 yılında T10X modelini piyasaya süren TOGG, sadece sembolik bir hamle değil; aynı zamanda Türkiye'nin kendi teknolojik kapasitesine dayalı, rekabetçi bir model geliştirme çabası olarak görülüyor. Raporda, Türkiye'nin Avrupa otomotiv sanayii ile entegre yapısı göz önüne alınarak, TOGG gibi yerli girişimlerin sürdürülebilir üretim politikalarıyla desteklenmesi ve AB mevzuatıyla uyumun sağlanmasının, Türkiye'nin AB pazarındaki rekabet gücünü koruması ve daha bütünleşik bir üretim ve tedarik ortağı hâline gelmesi açısından büyük bir potansiyel taşıdığı ifade edildi. Özetle, İKV raporu, elektrikli otomobil çağının kapılarını aralarken, Türkiye'nin TOGG vizyonu ile Çin ve AB arasındaki bu büyük rekabette yerini sağlamlaştırma fırsatına sahip olduğunu ortaya koyuyor.