SULTAN Abdulhamid döneminde Paris ve Roma'daki tabyalar örnek alınarak, Erzurum'da Rus tehlikesine karşı inşa edilen Uzunahmet Tabyaları'nı yıkılmaktan Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı kurtaracak. DAP Başkanı Prof. Dr. Osman Demirdöğen, tarihi tabyaların hangi kuruma ait olduğunu belirledikten sonra restorasyon projesinin hazırlanacağını söyledi.
Erzurum-Kars karayolunun 20'nci kilometresindeki merkez Palandöken ilçesine bağlı Uzunahmet Mahallesi yakınlarında 2'nci Abdulhamid tarafından Paris ve Roma'daki tabyalar örnek alınarak Deveboynu geçidinde 2050 rakımlı bir tepeye Uzunahmet Tabyaları inşa edildi. 1 kilometre ilerisinde de ilave tabya yaptırılan Uzunahmet Tabyaları'yla, Erzurum'u Rus tehdidine karşı koruma amaçlandı. Koğuş odalarının üstüne yerleştirilen, beşik tonozla örtülen ve dıştan kalın bir toprak örtüsü ile kaplanarak gizlenen topçu odalarına, avlunun ortasında bulunan iki rampa ile çıkılan Uzunahmet Tabyaları sayesinde, 1877-1878 yıllarında Rus ordusunun Erzurum'u işgal girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. Pasinler Ovası'na hakim olan bir tepede kurulan tabyadaki topçu kuleleriyle Osmanlı ordusu, Rus ordusunun geçişine izin vermedi. 1'inci Dünya Savaşı'nda da Rus tehlikesine karşı Erzurum'u savunan Uzunahmet Tabyaları, daha sonra Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılmaya başlandı. Askerin konuşlandığı tabyalar, 1960 yılında Erzurum'da birliklerin oluşturulmasıyla boşaltıldı.
'İLK İŞ BU TARİHİ BİNANIN SAHİBİ OLAN KURUMU BULMAK'
2050 rakımlı tepede sahipsizliğe terkedilen tabyalarda yıkım başladı. Bazı bölümleri yıkılan tabyalarla ilgili DHA'nın haberinden sonra DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, harekete geçti. DAP Başkanı Prof. Dr. Osman Demirdöğen, tarihçi Abdurrahman Zeynal ile birlikte gezdiği tabyayla ilgili bilgi aldı. Hilal şeklindeki tabyanın odalarını gezen Demirdöğen, tarihi binayı turizme kazandırmak için çalışma yapacaklarını bildirdi. Öncelikle tabyanın hangi kuruma ait olduğunu belirleyeceklerini ifade eden Demirdöğen, "Bunlar bizim köklerimiz. Bir an önce bu binayı kurtarmamız için ne lazımsa o yapılacak. Aslında fazla masraflı bir iş gözükmüyor. Rahatlıkla turizme kazandırılacak yapı. Bu bölgede buna benzer yapılar da var. Bölge birbirine bağlandığında turizm destinasyonu haline gelebilecek, Erzurum'a değer katacak yapılar. Bizim DAP olarak yapacağımız ilk iş bu tarihi binanın sahibi olan kurumu bulmak. Arkadaşlarımız çalışmaya başladı. Bildiğiniz gibi biz kamuya destek veren bir kuruluşuz. Bu binanın restorasyon yapılarak gün yüzüne çıkarılması için gerekli projeyi ilgili kurum üzerinden almamız gerekiyor. Daha sonra restorasyon için gerekeri yapacağız" diye konuştu.
Tabyaların otel ya da sosyal tesis olarak kullanılabileceğini belirten Demirdöğen, tarihi binanın Erzurum'a değer katacağını söyledi.
DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı'nın tabyalarla ilgili çalışma yapacak olmasına sevindiğini belirten tarihçi Abdurrahman Zeynal, "Tarih bir milletin şerefi, haysiyetidir. Tarihi mekanlar da korunduğu sürece bu anlama gelir. Dolayısıyla böyle bir mekanın hem turizme hem de görsele hazırlanacak olması inanın beni çok mutlu etti. Burası tarihi filmler için iyi bir film seti. Tarihi tabyaların kurtarılarak milletin hizmetine verilmezi bizi memnun ve mutlu eder" dedi.
