Nevşehir'in Ürgüp ilçesinde yapılan yüzey araştırmaları sırasında dikkat çekici bir tarihi keşfe imza atıldı. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyeleri, 16. yüzyıla ait Taşkınpaşa Medresesi ve Camisi'nin bulunduğu köyde yaptıkları araştırmalar sırasında, bir vatandaşın odunluk olarak kullandığı kayadan oyma mekânda temizlik çalışması gerçekleştirdi. Çalışma sırasında Türk-İslam medeniyetine ait olduğu değerlendirilen, 600 yıllık bir ibadethane ortaya çıkarıldı.
Ekip, odunluk olarak kullanılan alandaki taş işçiliği mihrap yapısını keşfetti. Alanın 6 asırlık geçmişe sahip olduğu ve Eretna Beyliği dönemine ait izler taşıdığı belirtildi. Araştırma ekibinden Doç. Dr. Savaş Maraşlı, ortaya çıkarılan yapıyla ilgili hiçbir literatürde bilgi bulunmadığını, yapının bu zamana kadar gizli kalmasının korunmasına katkı sağladığını ifade etti. Maraşlı, "Bu bölgede 1960'lardan beri, özellikle sanat tarihçiler tarafından deşifre edilmiş külliyenin camisi, türbesi, zaviyesi bulunuyor. Fakat bu yapıya kimse değinmiyor. 600 yıllık aslında, ilk defa gün yüzüne çıkan, saklandığı için de bu şekilde korunmuş bir yapı. Selçuklulardan beri aşina olduğumuz, beylikler döneminde de devam eden süslemeler, malzeme ve teknik bir anlayışla yapılmış." dedi.
Doç. Dr. Alper Altın ise çalışmanın kendileri açısından son derece heyecan verici olduğunu belirtti. Yapı ve çevresindeki araştırmaların süreceğini kaydeden Altın, “Bizler bunlarla ilgili araştırmalar yapıp, buranın ne amaçla kullanıldığını tespit etmeye çalışacağız. Burası bir mescit olarak kullanıldı mı, tam olarak bilmiyoruz ama en azından mihrap olduğu için işlevsel olarak burada namaz kılındığını belirtebiliriz. Ürgüp Müze Müdürü bize bir sempozyumda böyle bir eserin olduğundan bahsetti. Sonrasında Savaş hocamızın yüzey araştırmasında Mehmet amcamızı bulduk. Mehmet amcamız sağ olsun yapıyı bize açtı. Buranın içerisi görülebilir değildi, biz kendisinden rica ettik. Buranın temizlenmesini sağladılar ve bu şekilde açığa çıkmış oldu. Aslında bakir bir yer. Burada yaptığımız çalışmalarla bu yapının işlevini, süslemelerini daha açığa çıkarmayı planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Yapının bulunduğu alanın sahibi Mehmet Ersen (63) ise küçüklüğünde bölgeye gelen bazı turistlerin buranın cami olduğunu söylediklerini ancak o dönemde herhangi bir akademik çalışmanın yapılmadığını söyledi. Ersen, yıllar boyunca odunluk olarak kullandıkları alanda böyle bir tarihi yapının bulunmasının kendisini de şaşırttığını aktardı.
Sanat tarihçileri, yapının Eretna Beyliği dönemine tarihlenen mimari ve süsleme özellikleri taşıdığını, bu nedenle bölge tarihi açısından önemli bir keşif olduğunu vurguladı. Alanın gelecekte restorasyon ve koruma çalışmalarıyla turizme kazandırılması da gündeme geldi.