"Bir kahvenin kırk yıl hatırı vardır" sözüyle başlar muhabbet... Kahve aynı zamanda bir kültür unsurudur.
Her milletin kendi kültürel değeri vardır lakin sözkonusu kahve olunca evrensel değerler ortak bir noktada buluşur.
Çok uzaklardan gelen ama gerek lezzeti gerekse kokusuyla gönülleri kazanan kahvenin de hikayesi ilginç bir tarihi serüvene sahip....
Kahvenin icadına yönelik ilk bulanın Şazili adında Habeşistanlı, bugünkü adıyla Etiyopyalı, bir Arap. Başka bir rivayete göre ise İdris adında Afrika kökenli birisi.
16'ncı yüzyılın başlarında Arap ülkelerinden Osmanlı toplum hayatına girerek Uzak Doğu ve Japonya'da oldukça fazla kullanılan kahve, çayla yarışır hâle gelmiştir.
Osmanlı tarihçi Solakzade'ye göre kahve, 1519 yılında Müslüman tüccarlar kanalıyla Yemen'den yola çıkarak Mekke ve Medine'ye,buradan da Cidde, Kahire ve İskenderiye'yi izleyerek İstanbul'a getirilmiştir.
Şair Nabi'nin kahvesinden...
Şair Nabi'nin Tuhfetü'l-Haremeyn adında Mekke ve Medine'ye yapılan hac yolculuğunu anlatan eserinde kendisi Şam'a giderken kahvelere uğrar ve bu mekanların özelliklerini edebî ve akıcı bir üslupla anlatır. Zikr-i Evsaf-i Kahvehane-i Şam' yani ‘'Şam Kahvehanelerinin Özelliklerine Dair'' başlığı altında:
Sunulmadı bana kahve deme sen
Nasibin var ise gelir Yemen'den
sözünü kullanır ve hafızalarda bu söz önemli bir yer tutar.
Türk edebiyatında hahveye dair önemli isimlerin duygu ve hissiyatı ise mısralarına şöyle yansımaktadır....
CAHİT SITKI TARANCI
Bugün hava güzel,
Bugün içim içime sığmıyor.
Annemden mektup aldım,
Memlekette gibiyim.
Allaha çok şükür karnım tok;
Elimi uzatsam kahve fincanı dudaklarımdadır.
Kuşlar kaçmıyor benden;
Bir güvercin kanadında okşuyorum
Göklerin maviliğini.
Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime
Ağaçların yeşilliği.
TURGUT UYAR
Her şeyden biraz kalır
Diyor birileri çoğulluk haklılıktır
Kavanozda biraz kahve
Kutuda biraz ekmek
İnsanda biraz acı
YAŞAR KEMAL
Remzi Bey için sabah demek
Melek Hanım'ın kahvesi demekti.
Kahve demek Melek Hanım'ın
kahvesi demekti
EDİP CANSEVER
Kahveci kahveye uzanır şurda
Akşamı bitiren yanıma gelir
Bir de utanmak olmasa
Dünyayı seviyorum demektir
OĞUZ ATAY
Çocuklar içlerinde kahve ağacı
büyümesin diye kahve içmiyorlar
ORHAN VELİ KANIK
Kendi gitti
İsmi bile kalmadı yadigar
Yalnız şu beyit kaldı
Kahve ocağında el yazısıyla
Ölüm Allahın emri
Ayrılık olmasaydı
