Japonya'nın 20 ve 21. yüzyıldaki en önemli ve en popüler yazarlarından biri olan ve eserleri tüm dünyada 50'nin üzerinde dile çevrilen Haruki Murakami, The New York Times gazetesine verdiği röportajda, “Özellikle hangi türleri okumaktan hoşlanırsınız?” Sorusuna verdiği cevapta ise, “Müziği sevdiğim için müzisyenlerin biyografilerini veya otobiyografilerini okumayı seviyorum” dedi.
Haruki Murakami'nin ‘Novelist as a Vocation' (Meslek Olarak Romancı) isimli yeni kitabı da raflarda yerini aldı.
Japon yazar Haruki Murakami'nin The New York Times gazetesinde yayımlanan röportajının tam metni şöyle:
Komodininizde hangi kitaplar var?
Michael Connelly'nin "The Brass Verdict"i. Honolulu'daki kullanılmış bir kitapçıdan bir dolara aldığım ciltli bir kopya. Okumaya başlayınca elimden bırakmak zor geliyor. Fiyat her şey değildir, elbette, ama bir dolar için bu kadar çok keyif veren başka bir eğlence türü var mı?
En son okuduğunuz harika kitap hangisi?
F. Scott Fitzgerald'ın "The Last Tycoon"u. Japoncaya çevirisi bu yılın başlarında yayınlandı. Çeviri nihai yakın okumadır. Bu romanı satır satır okuduğumda, yazının ne kadar harika olduğu beni bir kez daha etkiledi. Onur asla sarsılmaz ve söylenmesi gereken her şeyi söyler. Fitzgerald, ölümüne kadar bir yazar olarak büyüdü ve gelişti. Bunu söylemenin anlamsız olduğunu biliyorum ama keşke romanı bitirebilseydi.
Yakın zamanda ilk kez okuduğunuz klasik romanlar var mı?
Dostoyevski'nin "Ham Bir Gençlik"i. Çantamda bir ciltsiz kitap taşıyorum ve içinden geçiyorum. Henüz okumadığım birkaç Dostoyevski eseri daha var. Aynı şey Balzac için de geçerli.
İdeal okuma deneyiminizi tanımlayın (ne zaman, nerede, ne, nasıl).
Sanırım Yunanistan'da yaşadığım ve güneşli bir terasta mahalledeki bir kediyi okşarken John Fowles'ın "The Magus" kitabını okuduğum zamanlardı.
Bugün çalışan romancılar, oyun yazarları, eleştirmenler, gazeteciler, şairler gibi yazarlardan en çok hangilerine hayranlık duyuyorsunuz?
Kazuo Ishiguro, çok sevdiğim bir romancıdır, yeni kitapları her zaman beklemeye değerdir ve çok cana yakındır.
Genç bir yazar olarak, Chandler'ı ve belki Hemingway'i ve Batı kanonundan diğer yazarları çevirerek sesinizi bulduğunuzu söylediniz. Çalışmalarından ne öğrendiniz ve bugün hala onları okuyor musunuz?
Chandler'ın tüm romanlarını çevirdim ama Hemingway'in romanlarında şansımı denemedim. Ayrıca Raymond Carver'ın tüm çalışmalarını tercüme ettim özellikle kısa öyküler, şiirler ve denemeler. Elbette bu süreçte çok şey öğrendim, ancak anladığım en büyük şey, olağanüstü yazının kesin bir dürtü duygusuna sahip olması gerektiğidir. Ve de okuyucuyu ileriye götürme gücüdür.
Bir roman yazarken genellikle kurgu çevirileri yaparım. Güzel bir hız değişikliği, zihinsel bir geçiş yapmanın mükemmel bir yolu. Çeviri, beynin bir roman yazmaktan farklı bir bölümünü kullanır, bu nedenle beynimin bir tarafının yıpranmasını önler.
Günümüz Japonya'sını anlamak isteyen birine hangi kitapları önerirsiniz?
Sanırım aynı eğilim hemen hemen her yerde bulunuyor, ancak Japonya'da da kadın yazarlar - özellikle genç kuşaktan olanlar - roman yayınlamada oldukça aktifler ve geniş, alıcı bir okuyucu kitlesi kazanıyorlar. Kişisel olarak Mieko Kawakami'nin "Natsu Monogatari" ("Yaz Masalları") romanını seviyorum. Bir yazar olarak çok hassas ve kendini derinden adamış bir hikaye anlatıcısı. Bu roman 2020 yılında “Göğüsler ve Yumurtalar” adıyla İngilizceye çevrildi ve yayınlandı.
Bir kitap üzerinde çalışırken ne okursunuz? Ve yazarken ne tür okumalardan kaçınıyorsunuz?
Bu ilginç bir soru, ama bunun hakkında hiç düşünmedim. Uzun bir roman yazmak, uzun vadede zaman ve sabır gerektiren bir iştir ve yazarken okumak istediğim kitapları okumaktan vazgeçmek zorunda kalsaydım, bu biraz rahatsız edici olurdu. Okumaktan kaçınmam gerektiğini düşündüğüm herhangi bir tür veya çeşitlilikte kitap düşünemiyorum. Her zaman olduğu gibi roman yazarken de her tür türü okurum ve bazen kendi yazım için küçük bir ipucu sağlasalar da, onlardan doğrudan etkilenmiyorum. (En azından ben öyle düşünmüyorum.)
Size duygusal olarak mı yoksa entelektüel olarak ulaşan kitapları mı tercih edersiniz?
Aradığım şey hikayenin akışı. (Aynı şey yazarken de geçerli.) Bu yüzden bazen anlatı akışının eksik olduğu romanları, çoğuna entelektüel romanlar diyebilirsiniz - okumakta zorlanıyorum. Roman çok yumuşak, çok kolay akıyorsa bu beni de rahatsız ediyor.
Özellikle hangi türleri okumaktan hoşlanırsınız? Ve hangisinden kaçınırsınız?
Müziği sevdiğim için müzisyenlerin biyografilerini veya otobiyografilerini okumayı seviyorum. Son zamanlarda okuduğum ve özellikle beğendiğim biri Bruce Springsteen'in "Born to Run" kitabıydı.
Kitaplarınızı nasıl düzenliyorsunuz?
Plak koleksiyonum dikkatli, özenli ve düzenlidir, ancak kitaplarda işler daha gelişigüzeldir. Sık sık benden kaçıyorlar ve aradığımı bulamıyorum. Kitap toplamakla pek ilgilenmiyorum, bu yüzden bir kez okuduktan sonra genellikle etrafımda tutmuyorum.
İnsanlar raflarınızda hangi kitabı bulunca şaşırabilir?
Tom Lord'un 34 ciltlik "The Jazz Discography"si. Çok fazla yer kaplıyor ve çoğu insanın sahip olmayı gereksiz bulacağını tahmin ediyorum, ancak caz koleksiyoncuları için gerçek bir hazine, yıllarca süren çalışmanın zahmetli sonucu. Günümüzde bir şeyleri çevrimiçi olarak arayabilirsiniz, ancak geçmişte tek seçenek tüm bu seti ele geçirmekti. Sadece içindeki şeylere bakmıyorum, aynı zamanda sayfaları rastgele çevirmekten de keyif alıyorum.
Çocukken nasıl bir okuyucuydunuz? Hangi çocukluk kitapları ve yazarları size en çok bağlı kalıyor?
Elimi uzatabileceğim herhangi bir kitabın doymak bilmez bir okuyucusuydum. Okumayı her şeyden çok seviyordum (okul çalışmalarının artık beni ilgilendirmediği noktaya kadar). Neyse ki evimiz kitaplarla doluydu ve hepsini okudum. En iyi hatırladığım, Ueda Akinari'nin çocuklar için uyarlanmış bir versiyonu olan “Ugetsu Monogatari” (“Ay Işığı ve Yağmur Masalları”). 1776'da yayınlanan bir hayalet hikayeleri koleksiyonu ve beni ne kadar korkuttuğunu hatırlıyorum. Sanırım o karanlık dünya beni biraz etkiledi.
Okuma zevkiniz zaman içinde nasıl değişti?
Yeni yayınlanan kitaplarla artık kurgudan çok kurgu dışı okumayı tercih etme eğilimindeyim.
Edebi bir akşam yemeği partisi düzenliyorsunuz. Ölü ya da diri hangi üç yazarı davet edersiniz?
Özür dilerim ama yemekli partilere pek meraklı değilimdir.
Hangi kitabı sevmeniz gerekiyormuş gibi hissettiniz ve beğenmediniz? Bitirmeden elinizden bıraktığınız son kitabı hatırlıyor musunuz?
Elime almamaya çalıştığım ve okumak istemediğim kitaplar, geçmişte kendi yazıp yayımladığım kitaplar. Onları yeniden okuduğumda, her zaman beni hayal kırıklığına uğramış ve tatminsiz hissettiren bir şey var. Yine de bir sonraki işimde daha iyisini yapmak istememe neden oluyor. Yine de kendi çalışmamı yeniden okumamanın bir sorunu, ne yazdığımı sürekli olarak unutmam. Görüşmeciler, kitaplarımdaki belirli bölümler hakkında beni şaşırtan belirli sorular soruyorlar. "Bunu gerçekten ben mi yazdım?" Merak ediyorum.
Kendi kitabımdan başka vazgeçtiğim kitaplar? Çok var. Küçükken sonuna kadar giderdim ama yaşlandıkça zamanımı boşa harcamak istemediğim için onlardan vazgeçiyorum.
Bundan sonra ne okumayı planlıyorsun?
Şu an okuduğum kitabı bitirir bitirmez, acele etmeyeceğim ve bir sonrakini düşüneceğim. Bu beklentiye, bir sonraki adımı seçme zevkine tutunmak istiyorum.
Haruki Murakami kimdir?
Haruki Murakami 12 Ocak 1949 yılında Japonya'nın Kyoto kentinde dünyaya geldi. Dünya ve Japon edebiyatının en önemli yazarlarından olan Murakami dilimize çevrilen eseri İmkânsızın Şarkısı ile büyük bir beğeni toplamıştır.
Babası Budist bir din adamı olan yazar gençlik yıllarını Kobe'de geçirmiştir. Tokyo Vaseda Üniversitesinde üniversite öğrenimini tamamlayarak mezun oldu.
1986 yılında 1995 yılına kadar Avrupa ve Amerika'da yaşadı. Çocukluk yıllarından beri edebiyata büyük bir ilgi duyan yazar birçok büyük yazarın kitaplarını da okumuştur.
Batı edebiyatına duyduğu ilgiden dolayı eleştirilmiş olsa da post modern yazarlardan olan Kurt Vonnegut ve Richard Brautigan'ın etkisinde kalmıştır.
Haruki Murakami'nin Edebi Yönü
Haruki Murakami 20. Yüzyılın en iyi yazarlarından biridir. Dünya çapında tanınmasını sağlayan eseri İmkansızın Şarkısı 16 dile çevrilmiş ve çok satanlar listelerinde yer almıştır.
Haruki Murakami Ödülleri
•1982 Noma Literary Prize – Yaban Koyunun izinde kitabı ile
•1985 Tanizaki Ödülü-
•1995 Yomiuri Prize for Literature- Zemrekkuşu'nun Güncesi Kitabı
•2005 New York Times Yılın En İyi 10 Kitabı – Sahilde Kafka
•2006 Frank O'Connor Uluslararası Kısa Hikaye Ödülü
•2006 World Fantasy Award- Sahilde Kafka
•2006 Franz Kafka ödülü
•2007 Kudüs Bireysel Özgürlük Ödülü
•2007 Kiriyama Prize ödülü
•2011 Goodreads Chocie Awards Best Fiction Ödülü
Haruki Murakami'nin Türkçe'ye çevrilen bazı eserleri:
• Sputnik Sevgilim
• Kadınsız Erkekler
• Sahilde Kafka
• İmkansızın Şarkısı
• Sınırın Güneyinde Güneşin Batısında
• 1Q84
• Zemberekkuşu'nun Güncesi
• Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu
• Kumandanı Öldürmek
• Dans Dans Dans
• Koşmasaydım Yazamazdım
• Birinci Tekil Şahıs
• Renksiz Tsukuru Tazaki'nin Hac Yılları
• Rüzgarın Şarkısını Dinle
Edebi yaşamı ödüllerle dolu olan Japon Haruki Murakami Nobel Edebiyat Ödülüne aday olarak gösterilmiştir. Japonya'nın aksine diğer ülkelerde oldukça iyi eleştiriler alan yazar disiplinli bir yaşama sahiptir.
