Sofralarımızdan eksik etmediğimiz pilav gerek içeriği, gerek yapılış tarzı gerekse tadı bakımından yöreden yöreye göre farklılık göstermektedir. Anadolu mutfağının demirbaşı olan pilavın o kadar çok türü var ki yemekle bitecek gibi değil.
İşte en çok tadılanlardan bazıları ve yapılış tarzları:
Acem Pilavı
Kuşbaşı et haşlanır kefi-köpüğü alınır. Suyundan ayrılan ete ince doğranmış kuru soğan, ufak ufak özenle doğranmış havuç ve yağın bir kısmı ilave edilerek kavurma işlemi yapılır. Et suyu ile pilavın suyu ayarlanır ve havuç ilave edilir, daha önceden sıcak su ile haşlanmış pirinç yıkanarak suya bırakılır, kaynadıktan sonra orta ateşte pişirilir ve ayrılan yağ ile pilav yağlanır. Pilav dinlendirilir tabağa alınır yüzüne karabiber, kırmızı pul biber, bir miktar tarçın ilave edilir. Et, pilav üzerine yerleştirilerek servise sunulur.
Konuralp Pilavı
16 kişilik tarife göre kemikler bir gece önceden soğuk suda bekletilir, iyice yıkanır ve bir tencereye alınır. Tencereye alınan kemikler, üstüne çıkacak miktarda suyla iliği çıkana kadar yaklaşık 1-1,5 saat kaynatılır. Ardından bir süzgecin üzerine temiz tülbent serilir ve kemik suyu tortularından arındırılarak temiz bir kabın içine alınır.
Sekiz su bardağı Konuralp Pirinci iki yemek kaşığı salamura tuzla birlikte ılık suda 1-2 saat bekletilir. Ardından pirinçlerin kırılmaması için süzgeç yardımıyla el değmeden bol soğuk su ile iyice durulanır. Bir tencerede altı su bardağı kemik suyu ve altı su bardağı su birlikte kaynatılır. Kaynayan suya önceden haşlanmış nohut ve haşlanıp, didiklenmiş kuşbaşı etler ile tuz ve karabiber eklenerek kaynatılır. Daha sonra ıslatılan pirinçler ilave edilir ve kısık ateşte 10 - 15 dakika suyunu çekene kadar pişirilir. Ateşten alınan pilav bir oklava yardımıyla içten dışa doğru yavaşça karıştırılarak 30 dakika demlenmeye alınır. Demlenme işlemi yapılırken pilav tenceresi bir sofra bezine sarılır.
Ev işi yufka veya ince lavaş ılık suda ıslatılır ve sofra bezine sarılarak servise kadar yumuşak kalması sağlanır. Demlenen pilav, bir tepsiye aktarılır, üstüne yufkalar veya ince lavaş serilerek servis edilir.
Lüşeli Pilav
Lüşe ayıklandıktan sonra pişirilir ve süzgeç yardımıyla suyu süzülür. Pirinçle birlikte yağda 5 dakika kavrulur. Üzerine su ve tuz eklenerek kısık ateşte pişmeye bırakılır. Suyunu çektikten sonra bir süre dinlendirilerek servis edilir.
Mastuva
Pirinçler ayıklanıp yıkandıktan sonra geniş bir tencereye bırakılır ve ayran ilave edilir. Tencereye konulan malzeme normal yanan bir ocağın üstünde karıştırılmaya başlanır. Ayranın bozulmaması için tahta bir kaşıkla ara verilmeksizin sürekli karıştırılır. Ayran kaynamaya başladıktan sonra karıştırma işlemi bir müddet devam eder. Pilav katı hale gelinceye kadar ateşte bırakılır. Katılaşan pilav ateşten alınarak ortası boşaltılmış vaziyette kaba konulur. Kızartılan tereyağı ortası boşaltılan pilavın içine dökülür ve servis yapılır.
Özbek Pilavı
Et kısık ateşte kendi suyu ile yaklaşık 40 dakika pişirilir. Daha sonra su ve yarım tatlı kaşığı tuz eklenir, yumuşayıncaya kadar kısık ateşte pişirilmeye devam edilir. Bu arada soğan küçük küçük; havuç kibrit çöpü şeklinde doğranarak yağda, kısık ateşte ara sıra karıştırılarak kavrulur. Et, suyunu çekince havuç karışımına eklenir. Birkaç kez çevrilir ve tencerenin dibine yayılır. Üzerine pirinç, 500 ml su ve tuz eklenerek kaynamaya bırakılır. Önce orta, sonra kısık ateşte suyunu çekene kadar 15-20 dakika pişirilir. Karabiber serpilir ve üzerine peçete konup 20 dakika dinlendirilir.
Perde Pilavı
Bir kaba yumurta kırılır. Eritilmeden margarin, tuz, zeytinyağı ve bir kahve fincanı tavuk suyu eklenip karıştırılır. Bu karışıma yavaş yavaş un ilave edilir. Hamur kıvamı tutunca, biri büyük biri küçük iki bezeye ayrılır. Bezeler on dakika dinlendirilir. Perde pilavının yapılacağı tencere katı yağ ile iyice yağlanır. Tencerenin dibine badem dizilir. Büyük beze oklava ile 1 cm kalınlığında açılır. Yağlanan tencereye kenarını kapatacak ve dışarı sarkacak şekilde döşenir. İç pilavın yapılışı: Tavuklar haşlanır, kemiklerinden ayrılıp tava ve ızgarada kızartılır. Pirinç tuzlu suda 20 dakika ıslatılır. Bademler haşlanıp kabukları soyulur. Ciğerler kuşbaşı doğranıp haşlanır. Pirinç rengi değişmeyecek şekilde yağda kavrulur. İç pilav gibi pişirilir. Kaynarken içine bademler eklenir. Pilav pişmeye yakın içine ciğer ilave edilir. Pilav demlendikten sonra ise üzerine karabiber ve tarçın ekilir. Hamur döşenmiş tencereye, pilav ve haşlanmış tavuk kat kat dizilir. En üste de daha önce ayırdığımız küçük hamur bezesi oklava ile açılarak kapak şekilde örtülür ve hava almaması sağlanır. Hamurun üstü yağlanır. 180 derece fırında kızarıncaya kadar pişirilir. Piştikten sonra ters çevrilerek servis yapılır.
Firik Pilavı
Nohutlar akşamdan veya bir iki saat evvelden bir tencereye alınır ve üzerine bolca su eklenerek ıslatılır. Kemikli et yıkanır nohutun suyu dökülüp yıkanır ve yeterince su ile düdüklü tencerede kaynamaya bırakılır. Fakat kaynamaya başlamadan üzerinde biriken köpükler kevgirle bir tabağa alınıp atılır. Sonra düdüklünün ağzı kapatılır, düdüğü yukarı çıkınca kemikli et içinden alınarak kemiklerden ayrılır ve irice parçalara ayrılır. Nohut et suyundan süzülerek bir tabağa alınır. Et suyu süzgeçten geçirilir, firik taşlı ise bol su işine alınarak önce elle karıştırılarak yıkanır üzerine çıkan saplar giderilir. Sonrada bir kaptan diğer kapa yavaş yavaş suyu ile birlikte aktarılarak tencerenin dibine taşların çökmesi sağlanır bu işlem birkaç defa tekrarlanır en son da taşlar atılır. Pilavın yapılacağı tencereye yaklaşık 8 su bardağı su ve et suyu karışık olarak konulur kaynamaya alınır. İçine yıkanmış firik, bulgur ve daha evvelden haşlanmış nohut eklenir. Tuz ve kırmızı pul biber ilavesi ile önce hızlı ateşte sonrada kısık ateşte suyunu çekene kadar, firik yumuşayana kadar pişirilir.Firik pilavı pişince, 50 gr. tereyağı tavaya alınır ısıtılıp içine karabiber eklenerek hafif kızartılarak pilavın üzerine aktarılır ve pilavın kapağı kapatılarak dinlendirilir. Tavaya geride kalan 50 gr. yağ ve etler alınır, tuz ve karabiber eklenerek kavrulur ve tabağa aldığınız Firik pilavının üzerine etler alınarak servis yapılır.
Hamsili Pilav
Pirinçleri bir kaba koyup, üzerini 4 - 5 parmak aşacak kadar ılık tuzlu su ilave edin ve yaklaşık 30 dakika bekletin. Nişastasının artması için akan suyun altında birkaç kez yıkayın ve süzün. Yağı tencereye koyun. Yağ kızınca fıstıkları ilave edip, biraz sarartın. Soğanları ekleyin ve soğanlar pembeleşinceye kadar fıstıklarla beraber kavurun. Şekeri ve kuşüzümlerini katıp, bir taşım kaynatın. Tuzunu ve biberini ayarlayın. Pirinçleri ekleyip karıştırın. Tekrar bir taşım kaynatıp, ateşi kısın. Tencerenin kapağını sıkıca kapatıp pilavı kısık ateşte yaklaşık 15 dakika pişirin. Fırınınızı 180°C'ye getirip ısıtın. Pişen pilavı ateşten alın. Kapağını açıp, tencerenin ağzına bir havlu kâğıt koyun ve kapağı tekrar kapatın. Pilavı bu şekilde 20 dakika dinlendirip kıyılmış maydanozu ilave edin. Pirinçleri ezmemeye özen göstererek karıştırın. Hamsileri yıkayıp süzün ve tuzlayın. Pilavı alabilecek büyüklükte bir fırın kabını yağlayıp mısır unu ile unlayın. Kabın dibine sırtları aşağı gelecek tarzda bir sıra hamsi döşeyin. Kenarlarına da kuyruk kısımları kabın dışına sarkacak şekilde hamsileri yapıştırın. Pilavı hamsi döşenmiş kabın içine doldurup, hamsilerin dışarı tasan kuyruklarını pilavın üzerine doğru kapatın. Pilavın üzerini de tamamen kalan hamsilerle kaplayıp, kabı sıcak fırına surun. Pilavı yaklaşık 30 dakika hamsiler iyice kızarıncaya kadar pişirip, fırından alın. Bir tepsiye ters çevirip, sıcak olarak servis yapın.
İstanbul Pilavı
30 dakika sıcak tuzlu suda beklettiğiniz pirinci yıkayıp süzün. Pirinçleri bademlerle birlikte tereyağında kavurun. Haşladığınız tavuk göğsünün suyundan 2 bardak ayırın. Yarım kahve fincanı suda 30 dakika kadar beklettiğiniz safranı tavuk suyunun içine katın. Didiklediğiniz tavuk etini bezelye, tuz ve zencefille birlikte daha önceden kavurduğunuz pirincin içine ilave edin, bunun üzerine kalan tavuk suyunu ekleyip suyunu çekene kadar pişirin. Pişen pilavın içine daha önceden sıcak suda beklettiğiniz Antep fıstıklarının iç kabuklarını soyup pilavınıza ekleyin, pilavınızı dinlenmeye alın.
Karıştırmalı Pilav
Et kavrulur, bir tencereye alınarak üzerine biraz salça eklenir, pul biber ve tuz eklenerek üzerine 1.5 litre su ilave edilir. Kaynamaya bırakılır. Kaynadıktan sonra da üstüne bulgur eklenerek bir süre daha kaynatılarak suyunu çekmesi beklenir ve beş on dakika sonra servis edilir.
