Sosyal güvenlik uzmanı Cemil Kılıç, yeni asgari ücretle birlikte çalışma hayatında en çok sorulan soruları cevaplandırdı.
ASGARİ ÜCRET YÜZDE 49 ARTTI, DESTEK YÜZDE 40'A YÜKSELTİLDİ
Asgari ücretteki artış oranı yüzde 49 oldu. Diğer yandan asgari ücret desteği de yüzde 40 artırıldı. Gündelikçinin priminden isteğe bağlı sigorta primine, idari para cezalarından borçlanma tutarlarına kadar pek çok parametre asgari ücrete endeksli olduğu için çalışma hayatının neredeyse bütün kesimleri asgari ücret artışından etkilenecek. Bu konudaki 10 temel soruyu yanıtladık.
1-) PRİME ESAS ÜST SINIR NE OLDU?
Asgari ücret 2024 yılı boyunca brüt 20.002,5 TL olarak uygulanacak. Bu rakam aylık. Ancak asgari ücret kural olarak günlük belirleniyor. Günlük asgari ücret rakamı ise 666,75 TL. Buna göre sigortalı bir çalışanın SGK'ya bildirilebilecek prime esas kazanç günlük üst sınır 5.000,63 TL'ye, aylık üst sınır ise 150.018,75 TL'ye yükselmiş oldu. Yani bir sigortalı için SGK'ya en fazla 150.018,75 TL üzerinden prim ödenebilecek.
2-) BAĞ-KUR'LU EN AZ NE KADAR PRİM ÖDEYECEK?
Primlerini kendisi ödeyen Bağ-Kur'lular için yeni yılda en düşük prim miktarı 6.900,86 TL olacak.
3-) PRİM BORCU BULUNMAYAN BAĞ-KUR'LU NE ÖDEYECEK?
Bağ – Kur'lular primlerini düzenli ödemeleri halinde 5 puanlık prim indiriminden faydalanabiliyorlar. Prim borcu olmayan ve 5 puanlık prim indiriminden yararlanan Bağ – Kur'luların prim miktarı 5.900,74 TL'ye inecek.
4-) İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA AYLIK ÖDEME NE OLACAK?
Sigortalı olarak çalışmayan fakat isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek Bağ – Kur'lu sayılan kişilerin de 2024 yılında ödemesi gereken aylık prim miktarı 6.400,8 TL olacak. Kendi primini ödeyerek sigortalı olan isteğe bağlı sigortalılar yıl boyu 6.400,8 TL prim ödeyecekler.
5-) EV HİZMETLERİNDE BİR GÜNLÜK PRİM TUTARI NE OLDU?
2024 yılında ev hizmetlerinde 10 günden az çalıştırılan kişiler için günlük ödenmesi gereken prim miktarı 13,34 TL olacak. Diğer yandan 10 gün ve daha fazla çalıştırılan kişiler için ödenmesi gereken prim 216,69 TL'ye yükselecek. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalıştırılan kişiler yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına tabiler. Bu nedenle de 10 gün ve daha fazla çalıştırılan kişilere göre aylık ödenmesi gereken prim tutarları farklılaşıyor.
6-) İŞSİZLİK ÖDENEĞİ HANGİ RAKAMA YÜKSELDİ?
İşsizlik ödeneğinin miktarı da işsiz kalan kişinin SGK'ya bildirilen kazancına endeksli. İşsiz kalmadan önceki son dört aydaki kazançlar üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneğinin tutarı, asgari ücretteki artışla birlikte mayıs ayında işsiz kalan bir asgari ücretli için 7.940,27 TL olacak. Diğer yandan ocak ayından itibaren işsizlik ödeneğinin tavan miktarı 15.880,54 TL olacak. İşsizlik ödeneği hesaplanırken bulunan tutar 15.880,54 TL'nin üzerinde olsa bile ocak ayından itibaren en fazla bu tutarda işsizlik ödeneği ödenecek. Bu tutarın üzerinde işsizlik ödeneği ödenmeyecek.
7-) ASGRAİ ÜCRET ARTIŞI 65 YAŞ AYLIĞINI DA ARTIRACAK MI?
65 yaş aylığının miktarı asgari ücrete değil, memur maaş katsayısına endeksli. Dolayısıyla 65 yaş aylığının miktarı yeni yıl ile birlikte belli olacak. Ancak 65 yaş aylığı için gerekli şartlar içerisinde yer alan gelir sınırı asgari ücrete göre belirleniyor. 2024 yılında 65 yaş aylığı için gerekli şartları sağlayan kişilerin gelir tespiti yapılırken 5.567,37 TL tutarı baz alınacak. Bu tutarın üzerinde gelir varsa 65 yaş aylığı bağlanamayacak.
8-) GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ NE OLACAK?
Sigortalıların genel sağlık sigortası primleri işverenleri tarafından yatırılıyor. Sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları kişiler için de bu primler nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanma söz konusu oluyor. Ancak hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişiler için genel sağlık sigortasından yararlanmanın iki yolu var. Bu kişiler gelir testi yaptırırlar ve yaşadıkları hane içerisindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük olursa bu durumda genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından ödeniyor. Ancak gelir testi sonucu sınır aşılmışsa bu durumda primlerin kendileri tarafından ödenmesi gerekiyor. İşte gelir sınırı 2024 yılı için 6.667,5 TL olarak uygulanacak. Gelir testi sonucu gelir sınırı aşılmışsa bu durumda ödenecek prim de 2024 yılı boyunca 600,08 TL olacak.
9-) BORÇLANMA BEDELLERİ NASIL DEĞİŞTİ?
Sosyal güvenlik sisteminde borçlanma bedelleri de asgari ücrete endeksli. 2024 yılı boyunca bir günlük borçlanma bedeli 213,36 TL olacak. Yurtdışı borçlanmasında bu tutar 300,04 TL olarak uygulanacak. Bu çerçevede 12 aylık askerlik borçlanmasının bedeli 76.809,60 TL'yi 18 aylık askerlik borçlanmasının bedeli 115.214,4 TL'yi, bir çocuk için doğum borçlanmasının bedeli ise 153.619,2 TL'yi bulacak. Bu rakamlar ocak ayı ile birlikte devreye girecek. Dolayısıyla borçlanma yapmayı düşünenlerin yıl bitmeden taleplerini iletip borçlarını ödemeleri avantajlarına olacaktır.
10-) ASGARİ ÜCRET 17.002 LİRA OLARAK AÇIKLANDI, NEDEN 2 TL KÜSURAT VAR?
Brüt ücret aylık çalışma süresi olan 225 saate bölündükten sonra saatlik asgari ücret ortaya çıkar. Bu hesaplama yöntemi de küsuratlara yol açar. Virgülden sonra iki haneli olması muhasebe işlemlerinde kolaylık ve hataların azalması için de kullanılmakta.
