Habertürk Yazarı Mehmet Akif Ersoy, bugünkü köşesinde Türk askerinin Libya'da muharip güç olarak sıcak çatışmada bulunmaması gerektiğini söyledi. Hali hazırda Libya'da bulunan gazeteci, ülkenin dinamiklerinden, gerçeklerinden ve kültüründen söz ettiği yazıda; Türkiye karşıtı bir kıvılımın ateşe dönüşebilme ihtimalinin üzerinde durulması gerektiğini söyledi.
Ersoy, sahadan gözlemlerini de aktardığı yazısında "Libyalılar bir süredir mesaiye gidip geliyormuş gibi savaşıyorlar" dedi.
İşte Ersoy'un yazısından ayrıntılar:
"Dün gece UMH kara, deniz ve hava gücünden oluşacak askeri yardımı resmen talep etti. Bundan sonrasına dair Türkiye'nin temkinli olması gereken bazı hususlar var. Libya'nın kültürü, Arap sokağındaki köşe başları ve geçmişteki bazı tecrübelerden yola çıkarak bu noktalara dikkat çekmek istiyorum.
"TÜRK ASKERİ MUHARİP GÜÇ OLMAMALI"
"1. Türk askeri, Libya'da muharip güç olmamalı. Türkiye Libya'ya asker gönderecek. Bu anlaşıldı. Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin burada muharip güce de ihtiyacı var. Fakat muharip güç, Türk askeri olmamalı. Farklı bir yöntem geliştirilmeli. "
"TÜRK ASKERİ SAVAŞMAMALI ÇÜNKÜ LİBYA'NIN FARKLI DİNAMİKLERİ VAR, ÇOK YAKIN AKRABALAR FARKLI CEPHELERDE YER ALABİLİYOR"
"Peki neden Türk askeri savaşmamalı? Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere Libya'da savaşan güçler birbiriyle akrabalık bağına sahip; kabileler üzerinden başlayan bir kavgada birbirine çok yakın iki asker karşı cephede savaşabiliyor. Bu bilgiyi tekrar ediyorum çünkü önemli bir detay."
"BU ÜLKEDE BİRİNİ ÖLDÜRÜRSENİZ, AİLESİNİ ve KABİLESİNİ DE KARŞINIZA ALIRSINIZ"
"Nitekim 2011 yılında silahlı isyan başladığında 42 yıldır Libya'yı yöneten Kaddafi bile ilk olarak kabile liderleriyle bir araya gelip onları ve ailelerini ikna etmeye çalışmış ondan sonra operasyona başlamıştı. Çünkü Libya'da birini öldürdüğünüz zaman bütün ailesini ve kabilesini kendinize düşman edebilirsiniz. Kabilelerle savaş zor yönetilen bir süreç. Ortalık sakinleştiğinde bile kabileleri ve onların intikam hırsını yatıştırmak kolay olmayabilir. Ülkede muhatap alınacak bir devlet kurumundan da bahsedilemeyeceği için bu zamanla büyük bir probleme dönüşebilir."
BİR KIVILCIM, ATEŞE DÖNÜŞEBİLİR
"Türk askerinin Libya savaşında herhangi bir Libyalıyı öldürdüğü iddiası üzerinden yapılabilecek propaganda zaten yıllarca Arap milliyetçiliğinin tesirinde yetişmiş Libyalılar için Osmanlı üzerinden bilindik bazı negatif söylemleri tetikleyebilir."
"ARAP SOKAĞINDA TÜRKİYE KARŞITLIĞI TETİKLENEBİLİR"
"Hatta bu durum bölgenin dışına çıkıp, Körfez medyası üzerinden Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Suudi Arabistan desteğiyle Arap sokağında yeniden bir Türkiye karşıtlığı yaratmanın malzemesi edilir."
"ONLAR İÇİN RUSLAR BİRİNİ ÖLDÜRDÜĞÜNDE SORUN OLMAZ YALNIZCA TÜRKİYE OPERASYON BAŞLATTIĞINDA ÇIĞLIK DUYARSINIZ"
"Bahsettiğimiz medya zaten her halükarda bu tür haberler servis ederek, Arap sokağını Türkiye'ye karşı kışkırtacaktır. Onlar için Rus Wagner şirketinin öldürdüğü Libyalılar bir problem teşkil etmez. Suriye'de de tecrübe ettiğimiz gibi sadece Türkiye bir operasyona başladığında çığlıkları kulaklarınızı deler."
"TÜRK ASKERİNİN MUHARİP GÜÇ OLMAYACAĞI AÇIKLANMALI"
"Her halükarda ilkesel olarak, Türk askerinin muharip olmayacağının açıklanması ehemmiyet taşıyor."
HAFTER GERÇEĞİ UNUTULMAMALI
"2. Türkiye, gelecekte oturulacak müzakere masasında Hafter tarafından birilerinin de olacağını unutmamalı. >Türkiye, şu anda sadece Ulusal Mutabakat Hükümeti ile görüşüyor; süreci müzakere ediyor. Diğer tarafta ise meşru olmayan fakat geniş bir coğrafyayı kontrol eden, belirli askeri gücü de bulunan bir yapı var. Ayrıca Libyalılar içerisinde Hafter'e destek veren kayda değer bir kitleden de söz ediyoruz."
"TÜRKİYE TAMAMEN İLETİŞİMİ KESMEMELİ"
"Günün sonunda savaş bir gün belli bir kıvama geldiğinde taraflar, müzakere masasına oturacaklar ve mutabakat arayışına girecekler. O masaya oturduklarında, muhalif tarafla ilişkiyi tamamen kestiği ve çok sert açıklamalar yaptığı için “Türkiye risk altında olur mu?” sorusu önemli bir soru."
"HAFTER İLE İLETİŞİM İSTİHBARAT KANALIYLA DA OLSA AÇIK TUTULMALI"
"3. Türkiye, Mısır ve Suriye örneklerini unutmadan Hafter kanalını istihbarat düzeyinde de olsa açık tutmalı."
"TÜRKİYE MISIR ve SURİYE'DE AÇMAZA SÜRÜKLENDİ"
"Mısır'da sadece Müslüman kardeşlerle görüşüp diğer gruplarla hiçbir ilişki kurmayarak, darbenin sonunda ülkede politik anlamda tutunduğu tüm zemini kaybeden Türkiye, Mısır'la ilişkilerini koparmak zorunda kaldı. Suriye'de sadece muhaliflerle hareket edip Esed rejimi ile ilişkisini kesen Türkiye, günün sonunda bir açmazın içine sürüklendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan Hafter konusunda da çok net. Netice olarak gayrı meşru bir yapıyla siyasi ilişki de kurulmayacaktır. Ancak Libya'da da Türkiye'nin Mısır ve Suriye'deki gibi bir riskle karşı karşıya kalmaması için üst düzeyde UMH'ye tam, kesintisiz ve güçlü askeri destek vermekle birlikte, muhalif kanatla bir kanalın alt düzeyde mutlaka açık tutulması gerektiğini düşünüyorum."
ERDOĞAN'IN TUNUS ZİYARETİ ve TUNUS'UN TUTUMU
"4. Türkiye, diğer üçüncü tarafların söylemlerini ve hamlelerini iyi okumalı. Mutedil ve olağanüstü diplomatik bir diskur üretmeli. Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya dahil olmak üzere sahadaki aktörlerin tamamı, hem UMH ile hem de bakan düzeyinde bile Hafter tarafıyla temas halinde. Sonuçta muhalif taraf da bir güç merkezi. Türkiye siyasi cephede Tunus, Cezayir ve Katar'ı Mısır, Suudi Arabistan ve BAE'ye karşı UMH kanadında denkleme dahil etmeye çalışıyor. Bu bağlamda Erdoğan'ın ani Tunus ziyareti oldukça önemliydi. ncak Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'nden Tunus'un bir birlik içerisinde olduğu ifadesi paylaşılmışken, bugün cumhurbaşkanlığı makamından bazı yetkililer Tunus'un diyalog mercii olmayı tercih ettiğini, arabuluculuğu önemsediklerini ifade etti."
KAZAN-KAZAN SİSTEMİ İŞLETİLEBİLİR
"5. Türkiye, devlet tecrübesiyle kazan-kazan ilkesini doğru çalıştırmak için gerekli mekanizmayı tesis edebilecek zemini bulmalı. Türkiye son yıllarda bazı ekonomik sorunlar yaşıyor; bu ortada. Libya meselesi üzerinde bir kazan-kazan durumu olduğunu da düşünebiliriz. Türkiye'nin paraya, Libya'nın düzenli ordu, kamu otoritesi ve devlet tecrübesine ihtiyacı var. Türkiye'nin tecrübesi, Libya'nın da pek çok ülke tarafından hiçbir karşılığı olmaksızın yağmalanan petrolü var."
İKİ ÜLKE BU İŞTEN NASIL KAZANÇLI ÇIKAR?
"Libya petrol zenginliğine sahip; herkesin sadece sömürmek için gözünü diktiği bir ülke. Kaddafi sonrası korkunç bir kaos ve dağınıklık içinde. Kimse de Libya'nın toparlanmasını istemiyor. Zira bu zayıflıkta bir ülkenin her şeyini kolaylıkla sömürebiliyorlar. Libya'nın kendisini, ordusunu, kamusunu, maliyesini, ekonomisini, petrolünü yönettiği bir formatı Türkiye dışında hiç kimse istemez. Az önce bahsettiğim, Türkiye'nin devlet tecrübesi konusu işte tam da bu noktada devreye girebilir. Eğer Türkiye, Libya'ya devlet tecrübesini ve yönetimsel yönlendirmelerini aktarabilirse, bütün Libya'yı ikna ederek bu sistemin kurulmasına yardımcı olabilirse, -ki bu gerçekten zor bir durum bunun da altını çizeyim çünkü önce sahada başarı sonra da masada ciddi bir müzakere gerektiren bir süreç- işte o zaman iki ülke için çok büyük bir kazanç ortaya çıkacaktır."
"SUDAN İLE SIKI TEMAS KURULMALI"
"6. Hafter'e takviye kuvvet göndermeye hazırlanan Sudan'la temaslar sıkı tutulmalı. Sudan'daki darbe sonrası, Türkiye'nin Sudan'daki pozisyonu da önem arz ediyor. İddialara göre Sudan'daki bazı askeri birlikler Hafter'in yanında savaşmak için Libya'ya gönderiliyor. Bu durum elbette Türkiye için riski artıracaktır. Türkiye'nin Sudan'la temaslarını artırması ve o dengeyi göz önünde bulundurması önemli."
"LİBYA'DAKİ TÜRKİYE KARŞITLIĞININ TIRMANMAMASI İÇİN ÖNLEM ALINMALI"
"7. Libya'daki Türkiye karşıtlığının tırmanmaması için gerekli önlemler alınmalı. Bingazi'de ve doğu Libya'da Türkiye karşıtlığı çok ciddi şekilde arttı. Türkiye'ye karşı “Osmanlılar, Türkler, işgalciler” gibi ifadelerle güçlü bir karşıt algı oluşmuş durumda. Bunu önleyebilecek ne yapılabilir ise araştırılmalı, tespit edilmeli ve yapılmalı."
"SAVAŞ KIZIŞMIŞ DURUMDA"
"Libyalılar bir süredir mesaiye gidip geliyormuş gibi savaşıyorlardı. Şu sıralar Rus Wagner şirketi dengesiyle savaş kızıştığı için durumun ciddiyetine uyum sağlamaya başlamışlar."
"RUSYA İLE DOĞRUDAN TEMAS KURULMALI"
"Rusya ile açılım konusu çok önemli. Türkiye, Libya konusunda Rusya ile doğrudan ya da dolaylı görüşmeler yapmak zorunda gibi. Rusya askeri olarak da Libya'da var ve çok güçlü. Aynı zamanda Hafter'le yakın ilişkilere sahip ve müzakere sürecinde bunu kullanacaktır."
"HAFTER CEPHESİ TÜRKİYE'DEKİ MUHALİF CEPHEYİ YAKINDAN TAKİP EDİYOR"
"Hafter birlikleri, Türkiye Libya'ya asker göndermeden yani tezkere süreci ve nakiller tamamlanmadan “Trablus'da çok daha ileriye gidebilir miyiz?” şeklinde bir telaşe içerisinde. Türkiye Libya'ya girmeden ellerini çabuk tutmaya çalışıyorlar. Bu anlamda Türkiye'deki iç siyaseti de yakından takip ettiklerini söylemek yanlış olmaz. Özellikle muhalefetin Libya hakkındaki eleştirilerine kendi medya organlarında geniş yer vererek, Libya politikasını Erdoğan'a bağlıyorlar."
(Haberlere gitmek için fotoğraflara tıklayınız)
