Sosyolog Aktay, Prof. Şimşirgil'in Görmez ve Bardakoğlu'na yönelik fadelerini 'tekfircilik' olarak niteleyerek, geçmişte Pakistanlı modernist-reformist isimler olarak tanınan Fazlurrahman ve Cemaleddin Afgani'ye yönelik tepkileri örnek gösterdi.
Fazlurrahman'ı eleştirmekle birlikte sevdiğini belirten Aktay, Ehl-i Sünnet savunmasından hareketle bahsettiği isimlerin tekfir edilmesinin yanlış olduğunu ileri sürdü.
FAZLURRAHMAN VE CEMALETTİN AFGANİ
Yıllar önceydi, doksanların ortaları. Evde otururken, aldığım bir telefon, önce benim birkaç gün önce katılmış olduğum Fazlurrahman Sempozyumunda yapmış olduğum konuşmadan ve sunduğum tebliğden dolayı tebrik ediyor ve arkasından da Fazlurrahman “muhiblerinden” ne kadar mustarip olduğunu anlatarak, Cemalettin Efgani ile ilgili bir sempozyum düzenlemek istediklerini ve bu tebliğde aslında onun gerçek yüzünü ortaya koyarak nasıl bir “gizli İslam düşmanı” olduğunu göstermek istediklerini soğukkanlılıkla anlatıyor ve beni de bu sempozyuma davet ediyordu.
Bu dili çok iyi tanıyordum aslında, yıllarca İslam'a kanıyla, canıyla, hayatıyla hizmet etmiş birçok İslam âlimini başı-sonu belli olmayan, aslıyla hiçbir alakası olmayan bir Ehl-i Sünnetçilik adına “sapık”, “mezhepsiz”, “doğru yolun sapık kolu”, “Ehl-i Sünnet-dışı” diye mahkûm eden, garip bir tekfirci dil.
"EHL-İ SÜNNET'TEN AFOROZ ETMEK"
Belki son zamanlarda aşina olduğumuz tekfirci jargonu kullanmıyor ama tekfircilerden daha da dışlayıcı, daha yargılayıcı ve mahkûm edici bir dildi bu. Ehl-i Sünnet'ten anladıkları tek şey ne Kur'an'dan ne Sünnet'ten temeli olmayan asırların köhne, bidat ve hurafeleriyle kutsanan, otoritesi kendilerinden menkul bir sözcüğe indirgenmiş. Hani Kur'an-ı Kerim diyor ya “kendi isimlendirdiğiniz isimlere tapınıyorsunuz”.
Ehl-i Sünnet ismine kutsallık atfediyorlar ama Rasul-i Ekrem'in ne sünnetiyle ne ahlakıyla ne velayeti ve düşmanlıklarıyla uzaktan yakından alakaları yok. Sünnet'in bir şartı olan müminlere muhabbetle, samimiyetle, dostlukla, velayetle zerre alakaları yok. Müslüman sevdikleri yok. Hele o Müslüman biraz âlimse, biraz cehdi, gayreti, cihadı varsa, insanlar üzerinde biraz olumlu bir etkisi varsa, sergiledikleri tek duygu nefret ve imha. İşin daha trajikomik tarafı aforozlarıyla Ehl-i Sünnet'in dışına çıkardıkları büyük zatların hepsi de bütün İslam âleminde Ehl-i Sünnet'in en bariz, en canlı isimleri sayılmaları.
"TARTIŞMA KÜLTÜRÜMÜZ ZAYIF"
Telefon eden şahsa “Fazlurrahman'ı eleştirmiş, hatta çok sıkı eleştirmiş olabilirim ama aynı zamanda onu sevdiğimi, çok da takdir ettiğimi ve düşüncelerini tartışmaya değer bulduğumu ve olması gerekenin de bu olduğunu” anlatmaya çalışıyorum. Müslüman olarak, hele çağımızda, en ihtiyaç duyduğumuz şeylerden biri düşünmek, tartışmak, birbirimizle sohbet etmek, sağlam, ufuk açıcı düşüncelere ulaşabilmek. Birlikte tartışma, düşünme, farklı şeyler söyleme ve bunun üzerinden müsademe-i efkârla barika-i hakikati yakalama kültürümüz çok zayıf. Adını bu kadar şairane koymuş olsak da..
Dahası müminler olarak birbirimizi sevmek, birbirimizle dost olmakla mükellefiz. Mümince dostluğun, velayetin, sadakatin ruhunu kavrayabilirsek, birbirimizi Allah için sevmeyi bilirsek, düşünce farklılıklarının aramızda bir noktadan sonra lafının bile olamayacağını çok iyi anlarız. Bütün düşünce farklılıkları hakikate ulaşmak üzere birer yol ve herkes kendi yolunu dostuyla paylaşır zaten. Yanlışsa düzeltir. Dostlar birbirlerini yanlış görüşleri dolayısıyla harcama yoluna girmişse dostları hakikat ve hakikatin sahibi Allah değil, maazallah…
FAZLURRAHMAN'IN TEKFİR EDİLMESİNE TEPKİ
Fazlurrahman'ın bana göre yanlış fikirleri olabilir, ki elbette var, kimin yok ki? Ama bu, onun bütün çabasında Allah için atan bir kalbi hissetmemi engellemiyor. O sempozyumda “Modernist Yorumun Tekno-Lojik Çıkarları” başlığı altında sunduğum tebliğde tabiri caizse yerden yere vurmuştum, ama asla tekfir etmeyi veya onun üzerinde kendimde daha mutlak bir hakikat iddiası yüklenmeyi düşünmedim. Bilakis onun birçok tartışmayı başlatmaya vesile olduğu için şükran hissi bile besliyordum. Bunu karşımdakine nasıl anlatabilirdim. Karşımdaki doyumsuz bir tekfir arzusunu tatmin etmenin peşindeydi. Şimdiye kadar bir Allah'ın kuluna İslam'ı sevdirmeye çalışmış olmadığına emindim, onları hiçbir zaman böyle bir çabanın içinde görmedim. Bütün cihatları kendilerinden farklı düşünen Müslümanlara karşıydı. Müslüman olmayan, açık İslam düşmanlarına karşı bir duruşlarını, bir gayretlerini görmedim, görene de rastlamadım.
AHMET ŞİMŞİRGİL'E ELEŞTİRİ
Aktay, emekli Diyanet İşleri Başkanları Görmez ve Bardakoğlu'na yönelik tepkisi nedeniyle tarihçi profesör Şimşirgil'i eleştirdi:
Tarihçi Ahmet Şimşirgil'in emekli Diyanet İşleri Başkanları Prof. Mehmet Görmez ve Prof. Ali Bardakoğlu hakkında yazdıklarını görünce yaşadığım bu olaya ve o olayın cereyan ettiği genel manzaraya, hal-i pür melalimize dalıp gittim. Her iki hocanın emekliliklerinden sonra çalışmalarını yürüttükleri merkezler bugün Türkiye'de İslam düşüncesi adına çok parlak, çok değerli, yüz akı çalışmalar ortaya koymaktadırlar. Tartışılabilecek bazı fikirler de kendilerine ifade yolu bulabilir orada. Tam da olması gerektiği gibi. Tartışılmadan dışlanan, halının altına itilen veya aforoz edilen her fikir bir düşüncenin sınırlarını, zaafını, korkaklığını, özgüven eksikliğini ortaya koyar sadece.
"SEN HANGİ ARA EHL-İ SÜNNET OLDUN"
“Vurmayın öldürün, konuşturmayın susturun” holiganlığıyla ne İslam ne de Ehl-i Sünnet çizgisi korunur. Aslında tarihte Ehl-i Sünnet'i ortaya çıkaran ve kristalleştiren en önemli tutum tam da ümmeti, bütün çeşitliliğiyle kucaklayan genişliği, toleransı, genişliği, İmam Gazzali'nin “Ehl-i Kıble tekfir edilemez” tutumu.
Bu arada Görmez'i Ehl-i Sünnet dairesinden çıkarabilmek için önce o daireye bir giriş vizesi almış olmak lazım. Onun ‘Ehl-i Sünnet'liğini sorgulayana sormak lazım, sen hangi ara Ehl-i Sünnet oldun? Peygamber Efendimiz'in sünnetinden, o yüksek ahlakından hangi nasibi aldın?
