"39 yıl önce bağımsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi.” diyen Tarihçi-yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Bugün Kıbrıs'ın Doğu Akdeniz hâkimiyeti ve genellikle bu bölgenin huzuru için çok önemli bir anahtar olduğu açık. Bundan sonra izlenecek siyaset ise oradaki Türk azınlığın bizim sorumluluğumuz altında olduğunun herkes tarafından anlaşılması ve Doğu Akdeniz'deki huzurun milletler arası bir alana açılması dolayısıyla Türkiye'nin orada bulunmasının ne kadar gerekli olduğudur." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye ve KKTC'nin birbirine çok yaklaştığını ve birbirinden vazgeçemeyeceğini söyleyen Ortaylı, “Türkiye'de hiç tahmin edilmeyecek şekilde farklı politik ve ideolojik kanatlardan insanlar aynı dava etrafında birleştiler. Mesela merhum Hocamız Mümtaz Sosyal'ın Kıbrıs'ın statüsü ve hukuki davaların beynelmilel alandaki çözümü için gösterdiği gayrette iç politikadaki muhalif arkadaşlarıyla bir araya gelmesi veya Coşkun Kırca ile Turan Güneş'in Kıbrıs ile ilgili konferanslarda beraberliği yürüten heyetlerin içinde olması gibi.” ifadelerini kullandı.
Kıbrıs'ın Doğu Akdeniz hâkimiyeti ve bölgenin huzuru için çok önemli bir anahtar olduğunu dile getiren Ortaylı yazısının devamında şu ifadeleri kullandı:
“Ne zaman ki Süveyş Kanalı açıldı, Akdeniz okyanuslara açıldı. Hind yolunun güvenliği, Mısır ile Hindistan arasındaki bağlantının korunması için Kıbrıs büyük öneme haizdi. Bu öneme rağmen Britanya'nın Kıbrıs'ı bir Avrupa ülkesi olarak görmeyeceği açık. Daha ziyade Akdeniz'le tarihteki bağları çok zayıf olan Kuzey Avrupa ülkeleri, hassaten Almanya nedense bu adayı Avrupa'yla iç içe almayı gerekli bir politika olarak gördüler. Umduklarını pek bulamadıkları son 18 sene içinde de anlaşıldı."
Kıbrıs'taki Türk azınlığın bizim sorumluluğumuzda olduğunun anlaşılması gerektiğini belirten Ortaylı, “Doğu Akdeniz'deki huzurun milletler arası bir alana açılması dolayısıyla (işin içine Rusya da dahil oldu) Türkiye'nin orada bulunmasının ne kadar gerekli olduğudur." görüşünü savundu.
