ABD Savunma Bakanlığı, 2026 mali yılı savunma bütçesi kapsamında F-35 Lightning II savaş uçağı siparişini 74'ten 47'ye düşürme kararı aldı. Bu hamle, dünyanın en pahalı silah programı olarak tanımlanan F-35'e yönelik teknolojik ve ekonomik eleştirileri yeniden alevlendirdi. Uzmanlar, bu gelişmenin ardından insansız savaş uçağı teknolojilerinin önlenemez yükselişine dikkat çekti. Türkiye'nin milli platformu Bayraktar KIZILELMA, bu dönüşümün başrol oyuncularından biri oldu.
F-35 SİPARİŞİ AZALDI, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SORGULANIYOR
ABD, F-35 programında tedarik sayısını azaltırken, kalan kaynakları uçağın yetkinlik artırımı ve operasyonel kullanılabilirliğinin geliştirilmesi için ayırdı. Ancak bu revizyon, F-35'in hem maliyet hem de sürdürülebilirlik açısından artık yük haline geldiğine dair görüşleri güçlendirdi.
Savunma yetkilileri, programa bağlılıklarını yinelemiş olsa da uzman çevreler, “F-35 gibi insanlı savaş uçaklarının uzun vadeli sürdürülebilirliği artık sorgulanıyor” değerlendirmesini yaptı.
“DÜNYANIN EN PAHALI SİLAH PROGRAMI” UNVANI AĞIRLAŞTI
F-35'in toplam hayat döngüsü maliyeti yaklaşık 2 trilyon doları buldu. Satın alma, işletme ve bakım giderlerinin ülkelerin savunma bütçelerinde ciddi baskı yarattığı bildirildi. Programın mali yapısına yönelik artan toplumsal ve siyasal tepkiler, bazı ülkelerde alternatif sistem arayışlarını hızlandırdı.
Fiyat dalgalanmaları, geciken teslimatlar, açık kaynaklı yazılım desteğinin sunulmaması ve yüksek saatlik işletme maliyetleri, programı daha da kırılgan hale getirdi.
İNSANSIZ TEKNOLOJİLERDEN BÜYÜK BASKI: KIZILELMA YÜKSELİYOR
İnsansız savaş uçaklarının düşük maliyet, yüksek hareket kabiliyeti ve modern yazılım avantajları, F-35 gibi sistemlerin geleceğini tehdit etmeye başladı. Uzmanlara göre, 5. nesil insanlı savaş uçakları son jenerasyon olabilir. Özellikle Bayraktar KIZILELMA, bu yeni dönemin sembolü haline geldi.
KIZILELMA'NIN YÜKSELİŞİ: BİR YILDA GÖKYÜZÜYLE BULUŞTU
Baykar tarafından milli imkanlarla geliştirilen Bayraktar KIZILELMA, kısa sürede havacılık tarihine geçti. 2021'de başlatılan proje, sadece bir yılda ilk uçuşunu başarıyla tamamladı. 14 Kasım 2022'de üretim hattından çıkan KIZILELMA, 14 Aralık 2022'de gökyüzü ile buluştu.
Son olarak Aerodinamik Sistem Tanımlama Testi'ni de başarıyla geçen KIZILELMA, geleceğin hava muharebesine yön verecek konseptleri bünyesinde barındırıyor.
YÜKSEK MALİYETLERİN SONU MU GELİYOR?
F-35'in sahip olduğu teknolojik üstünlüklere rağmen yaşadığı mali ve yapısal problemler, savunma sanayii çevrelerinde büyük yön değişimine neden oldu. Türkiye gibi ülkelerin yerli ve milli insansız platformlara yönelmesi, insanlı sistemlerin geleceğini belirsizleştiriyor.
Bayraktar KIZILELMA gibi sistemler; düşük maliyet, yüksek verimlilik ve kendi altyapısına tam entegrasyon avantajlarıyla sahadaki dengeleri değiştiriyor.
Yorum Yap