Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, Doğu Akdeniz'de Türkiye ve Yunanistan arasındaki son gerilim başta olmak üzere Belarus ve Çin ile ilişkilerin de öncelikle ele alınacağı iki günlük zirve için bugün Brüksel'de toplanıyor.
Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın zehirlenmesi ve Dağlık Karabağ'daki son gelişmeler de AB liderlerinin ele alacağı konular arasında yer alıyor.
AB liderleri, 19 Ağustos'ta video konferans yöntemiyle yaptıkları toplantıda Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum yönetimi ile dayanışma içinde olduklarını belirtirken, Türkiye'ye yönelik bir yaptırım kararı almamayı tercih etmişti.
Erdoğan'dan AB liderlerine mektup
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirve öncesi AB kurumlarının başkanlarına ve üye ülkelerin liderlerine birer mektup göndererek, Türkiye'nin Doğu Akdeniz konusuna yaklaşımını ve sorunların çözümüne yönelik önerilerini aktardı.
Mektupta, "Son dönemde, Doğu Akdeniz'de yaşanan gelişmeler nedeniyle ilişkilerimiz yeni bir sınamayla karşı karşıyadır” diyen Erdoğan, “Doğu Akdeniz politikamızın iki ana hedefi vardır. Birincisi, Doğu Akdeniz'de deniz yetki alanlarının uluslararası hukuka uygun olarak, hakça ve adil biçimde sınırlandırılması ve kıta sahanlığımızdaki egemen hak ve yetkilerimizin korunmasıdır. İkinci hedefimiz ise Kıbrıs Türklerinin, Kıbrıs Adası'nın eşit ortağı olarak Ada'nın hidrokarbon kaynakları üzerindeki eşit hak ve çıkarlarının garanti altına alınmasıdır." ifadesini kullandı.
"Türkiye, Doğu Akdeniz'in, tüm tarafların iş birliği yaptığı, hidrokarbon kaynaklarının hakça ve adil şekilde paylaşıldığı, barış ve istikrarın hüküm sürdüğü bir iş birliği bölgesi olmasını arzu etmektedir." diyen Erdoğan, “Yunanistan ile ön koşulsuz olarak diyaloga hazır olduğumuzu bir kez daha vurgulamak isterim. Bu çerçevede gerginliğin azaltılması için NATO Genel Sekreteri'nin deniz ve hava unsurlarını ayrıştırma girişimine de başından itibaren destek verdiğimizi dikkatinize getiririm." dedi.
AB'den Türkiye'ye zirve öncesi uyarı
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ise dün AB liderlerine gönderdiği mektupta, Doğu Akdeniz'deki anlaşmazlığın çözülmesinde Türkiye'nin "yapıcı" olmaması durumunda AB çıkarlarının savunulması için "tüm seçeneklerin masada olduğunu." bildirdi.
Michel mektubunda, "Hedefimiz, tüm bölgede istikrar ve güvenliği sağlamak amacıyla Türkiye ile yapıcı bir diyalog alanı yaratmak ve AB üyesi tüm devletlerin egemenlik haklarına ve egemenliklerine saygı gösterilmesini garanti altına almaktır. Bu, Türkiye yapıcı bir şekilde angaje olursa mümkün olabilir. Üye ülkelerin ve Avrupa Birliği'nin meşru çıkarlarını savunmak için tüm seçenekler masada bulunmayı sürdürüyor." İfadesini kullanmıştı.
Belarus ve Doğu Akdeniz
bağlantısı ile Rum vetosu
AB, Belarus yönetimine 9 Ağustos'ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimine "hile karıştırdığı" gerekçesiyle daha önce yaptırım uygulanacağını açıklamıştı.
21 Eylül'de yapılan AB Dış İlişkiler Konseyi toplantısında Rum yönetimi, Belarus'a uygulanacağı açıklanan yaptırımları, "Türkiye'ye de tedbir uygulanmazsa" veto edeceği tehdidinde bulundu.
Bugün başlayacak zirvede, Rumların, Türkiye'ye yaptırım uygulanmadığı takdirde Belarus yaptırımlarını veto etme tehdidini sürdürmesi bekleniyor.
Başta AB dönem başkanı Almanya olmak üzere İtalya, İspanya gibi birliğin önemli ülkeleri ise Türkiye'ye yönelik yaptırımlara sıcak bakmayıp diyalog çağrılarını yineliyorlar.
Türkiye ile AB arasında göç, ticaret, enerji, güvenlik gibi pek çok konuda iş birliği bulunması, bu ülkelerin yaptırım karşıtı tavır almasında önemli rol oynuyor. Bunların dışında Türkiye'nin AB katılım süreci içindeki bir ülke olması ve Türkiye'ye yönelik dışlayıcı tavrın Rusya'ya yarayacağı düşüncesi AB içinde hakim bir görüş.
Doğu Akdeniz'deki gerginlikte son durum ne?
Eylül başında Türkiye ile Yunanistan arasında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in girişimiyle istenmeyen olayları veya kazaları önlemeyi hedefleyen çatışmayı önleme veya "ayrıştırma usulleri" olarak adlandırılan bir mekanizma kurulması için askeri teknik görüşmeler başladı.
NATO, görüşmelerin askeri heyetler arasında teknik düzeyde yapıldığını, siyasi niteliği bulunmadığını ve Almanya'nın Türkiye ile Yunanistan arasında istikşafi görüşmelerin başlaması için yürüttüğü diplomatik çabaları tamamlayıcı nitelikte olduğunu özellikle vurguladı.
Oruç Reis sismik araştırma gemisinin eylül ortasında Antalya limanına dönmesinden sonra gerginlik yatışmaya başladı. Ancak Yavuz sondaj gemisinin Akdeniz'de çalışmalarını sürdürmesine Kıbrıs Rum kesimi itirazını sürdürdü.
Kaynak: Euro News
