Türkiye'de kadına yönelik şiddetle ilgili uzaklaşma kararları ve koruma tedbirleri yeterli şekilde işleme konulmazken, genelgede '"şiddete sıfır tolerans' anlayışı ile tedbirler alınmaya devam edileceği" belirtildi. Erken evlilik, zorla evlendirme, dijital şiddet gibi konuların detayına inilmeyen genelgede, ŞÖNİM'in kapasitesinin genişleteceği belirtildi. Genelgede, şiddet mağduru kadınlar dışında, "şiddet uygulayanlara" yönelik yapılacak çalışmalar dikkat çekti. Erdoğan imzalı genelgeye göre, 6284 sayılı Kanun kapsamında, şiddet uygulayanlara yönelik "öfke kontrolü, etkili iletişim ve stresle başa çıkma" hususlarında bireysel ve grup çalışmaları yapılandırılacak. Genelgeyle, kadına yönelik şiddetle mücadele alanında "kanıta dayalı" politikaların geliştirilmesi temel alınacak.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele ile İlgili 2023/16 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi" Resmi Gazete'de yayımlandı. 25 Kasım 2023 tarihli yeni genelgenin yayımlanmasıyla, 2006/17 sayılı Genelge de yürürlükten kaldırıldı.
Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olan 25 Kasım'da gece yarısı yayımlanan genelgede, kadına yönelik şiddetle mücadelede öncelikli politikaların belirlendiği üç ulusal eylem planının hayata geçirildiği, 2021-2025 yıllarını kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı'nın, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koordinasyonunda ilgili tüm tarafların katkı ve katılımlarıyla hazırlanarak yürürlüğe konulduğu hatırlatıldı.
"ŞİDDETE SIFIR TOLERANS"
Bu kapsamda, kadına yönelik şiddetin önlenmesi, şiddet mağdurlarının korunması ve güçlendirilmesi amacıyla belirlenen tedbirlerin hatırlatıldığı genelgede, şöyle denildi:
"Şiddetle mücadelede mevzuatın etkin uygulanmasına ve mağdurların adalete erişiminin kolaylaştırılmasına yönelik gerekli hukuki ve idari tedbirlerin alınmasına devam edilecektir. Ulusal Eylem Planı'nda yer alan faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları tarafından 'şiddete sıfır tolerans' anlayışı çerçevesinde gerekli hukuki, idari ve mali tedbirlerin alınmasına devam edilerek her türlü işbirliği sağlanacaktır. Tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından 8 Mart 2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında hakkında tedbir kararı bulunan şiddet mağdurları ile beraberindekilere yönelik koruyucu ve önleyici hizmetlerin ulaşılabilir olması sağlanacak ve bu kişilerin gizlilik ve güvenliklerinin sağlanması amacıyla gerekli idari ve mali tedbirler alınacaktır.
"TOPLUMSAL DUYARLILIK BİLİNCİ"
Kadına yönelik şiddetle mücadele alanında kanıta dayalı politikaların geliştirilmesine temel oluşturacak ve uluslararası standartlarda istatistik üretilmesine imkan sağlayacak verilerin elde edilmesi amacıyla nüfus temelli saha araştırmaları gerçekleştirilecektir. Kadına yönelik şiddetle mücadele politikalarının ve hizmetlerin izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesine kaynak oluşturacak ve uluslararası standartlarda istatistik üretilmesine imkan sağlayacak idari verilerin üretilebilmesi ile veri entegrasyonu sağlanabilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi yönetim sistemlerinde gerekli düzenlemeler yapılacaktır."
"ŞÖNİM"İN KAPASİTESİ GÜÇLENDİRİLECEK
Genelgede, kadına yönelik şiddetle mücadele kurumsal hizmet birimleri olan Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) ve kadın konukevlerinin kapasitesinin güçlendirileceği bildirildi. Kadına yönelik şiddetle mücadele çalışmalarında sadece kriz odaklı değil aynı zamanda risk analizi ve yönetimi odaklı yaklaşımla şiddet mağduruna erken müdahale edilmesi sağlanarak etkin hizmet sunulacağı belirtildi.
ŞİDDET UYGULAYANLARA YÖNELİK ÖFKE KONTROLÜ, ETKİLİ İLETİŞİM, STRES ÇALIŞMASI
Genelgede, yerel düzeyde şiddetle mücadelede koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması için vali ve kaymakamlar tarafından gerekli tedbirlerin alınacağı da belirtilerek, şöyle denildi:
"Şiddet mağdurunun her aşamada sağlık hizmetlerine erişimlerinin kolaylaştırılması ve şiddet uygulayanlara yönelik 6284 sayılı Kanun kapsamında sağlık tedbirlerinin etkin uygulanması için paydaş kurumlar eş güdüm içinde çalışmalar gerçekleştirecek, şiddet uygulayana yönelik öfke kontrolü, etkili iletişim ve stresle başa çıkma hususlarında bireysel ve grup çalışmalar yapılandırılacaktır. Ülke geneline yaygınlaştırılan teknik yöntemlerle takip sistemlerinin etkin uygulanmasına yönelik tedbirler alınacaktır."
Genelgede, kadına yönelik dijital şiddetle mücadele ve erken yaşta ve zorla evliliklerle mücadele konularında dijital okur-yazarlık eğitimleri başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerine yönelik farkındalık çalışmalarının gerçekleştirileceği ve kurumlar arası eş güdüm artırma çalışmalarına yönelik tedbirler alınacağı kaydedildi.
BELEDİYE KANUNU KAPSAMINDA KADIN KONUKEVİ AÇMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Belediye Kanunu kapsamında kadın konukevi açmakla yükümlü belediyelerin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı rehberliğinde, mevcut standartlara uygun şekilde bu yükümlülüklerini yerine getirmelerinin sağlanacağı bildirilen genelgede, "Kadınların iş gücüne katılımlarını teşvik etmeye ve istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik aktif iş gücü hizmetleri kapsamında faaliyetlerin yürütülmesine devam edilecektir. Kadınlara yönelik şiddetle mücadele kapsamında yürütülen çalışmaların, hazırlanan plan ve programların analizleri yapılacak, izleme ve değerlendirme çalışmaları sistematik hale getirilecektir" denildi.
"KADINA YÖNELİK ŞİDDET İZLEME KOMİTESİ"NİN ADI DEĞİŞTİ
Genelgede, bu tedbirler ile Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Yıllık Faaliyet Planlarının uygulanmasında kurumlar arası koordinasyonun Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanacağı belirtildi.
Resmi Gazete'de 4 Temmuz 2006'da yayımlanan 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile düzenlenen "Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi"nin adının "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu" olarak değiştirildiği bildirilen genelgede, bu kurulun, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı, Adalet, İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanları ile Diyanet İşleri Başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Dışişleri, Gençlik ve Spor, Hazine ve Maliye, Kültür ve Turizm ile Milli Savunma bakanlıkları ilgili bakan yardımcıları, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, İletişim Başkanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye İstatistik Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu başkan yardımcıları/başkanvekilleri ile üniversiteler bünyesindeki Kadın ve/veya Aile Çalışmaları Merkez Müdürleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının başkanlarından oluşacak şekilde yeniden teşekkül ettirildiği bilgisi verildi.
Koordinasyon Kurulu çalışmalarına konuyla ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile meslek kuruluşları, uluslararası kuruluşlar ve özel sektör temsilcilerinin davet edilebileceği belirtilen genelgede, şunlar kaydedildi:
"Koordinasyon Kurulu yılda en az bir defa olmak üzere ihtiyaç duyulan zamanlarda başkanın davetiyle toplanacaktır. Kurul tarafından gerek duyulması halinde başkanın önerisiyle alt komite, danışma veya çalışma grupları oluşturulabilecektir. Koordinasyon Kurulu, kadına yönelik şiddetle mücadele alanında mevcut uygulamaların değerlendirilmesi, sorunların tespiti, çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik kurumlar arası işbirliği ve eş güdümün artırılması görevlerini yürütecektir. Koordinasyon Kurulu tarafından alınan kararlar, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları/Yıllık Faaliyet Planlarına Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordinasyonunda eklenecektir. Kurulun sekretarya hizmetleri ve alınan kararların uygulanmasının takibi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecektir. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları/Yıllık Faaliyet Planları ve Koordinasyon Kurulu çalışmalarının bir bütünlük içinde yürütülmesi için ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından azami gayret gösterilecek, ihtiyaç duyulacak her türlü destek ve yardım sağlanacaktır."
