Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne (ABB), engellilerin toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz faydalanması gereken “engelli Ankarakart” için kart ve işlem bedeli alınmasını engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlali sayarak idari para cezası verdi. Bu karar, engellilerin toplu taşıma haklarının tam ve eksiksiz korunması için önemli bir adım oldu. ABB'ye uygulanan ceza, engellilerin ulaşım hakları konusunda yeni bir farkındalık oluştururken, belediyelerin engellilere yönelik hizmetlerini iyileştirmesi gerektiğini net biçimde ortaya koydu.
ENGELLİ ANKARAKART İÇİN ÜCRET ALINMASI AYRIMCILIK SAYILDI
Ankara'da yaşayan engelli M.K.G, “engelli Ankarakart” başvurularında 65 lira kart bedeli ve 130 lira kayıp/kırık kart işlem bedeli alınmasına karşı TİHEK'e başvurdu. M.K.G, bu uygulamanın “engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlali” olduğunu belirterek, engellilerin toplu taşıma hakkının etkin ve eksiksiz kullanımı için ücret talep edilmemesi gerektiğini savundu.
ABB'NİN SAVUNMASI VE TİHEK'İN CEZA KARARI
TİHEK tarafından yürütülen incelemede, ABB'nin kart bedelinin yüklenici firma ile yapılan sözleşme, kayıp ve kırık kart ücretlerinin ise belediye meclis kararıyla belirlendiğini bildirdiği ifade edildi. Ancak TİHEK, bu ücret alımının engellilik temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti ve ABB'ye üst sınırdan 204 bin 285 lira idari para cezası verdi.
ÜCRETSİZ TOPLU TAŞIMA HAKKI TÜM GRUPLAR İÇİN EŞİTLİK İSTİYOR
Kararda ayrıca, gazi, şehit yakınları, vazife malulleri ve devlet sporcuları gibi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz ya da indirimli faydalanan diğer grupların seyahat kartlarının Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verildiği ve bu kartların elektronik ücret toplama sistemine entegre edildiği belirtildi. Bu düzenlemenin engelliler için de yürütülmesi gerektiği vurgulandı.
“ENGELLİLER İÇİN FARKLI MUAMELE YASAYA AYKIRI”
Kararda, engellilerin toplu taşıma hizmetlerinden faydalanabilmesi için kişiselleştirilmiş engelli Ankarakart'ın belirli ücret karşılığında zorunlu kılınmasının farklı ve haksız bir muamele oluşturduğu açıklandı. TİHEK, “Engellilerin ulaşım haklarından tam ve etkin şekilde yararlanabilmeleri için belediyede diğer gruplar gibi seyahat kartlarının elektronik sistem entegrasyonunun sağlanması gerektiğini” net biçimde ifade etti.
ABB'YE VERİLEN CEZA, ENGELLİ HAKLARINDA DÖNÜM NOKTASI OLDU
TİHEK'in bu kararı, engellilerin toplu taşıma hakkındaki ayrımcılığa karşı verdiği mücadelede önemli bir kazanım olarak öne çıktı. Belediye ve diğer ilgili kurumların, engellilerin erişilebilirlik ve haklarını korumak adına sistemlerini yeniden düzenlemeleri gerekecek. Ayrıca engelli vatandaşların toplu taşımada ücretsiz seyahat hakkının önündeki mali engellerin kaldırılması, sosyal adaletin sağlanması açısından büyük önem taşıyor.