Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesine bağlı Karakaya Baraj Gölü kıyısında mikroklima iklim yapısına sahip Geçit köyünde, nar başta olmak üzere portakal, mandalina, limon, zeytin, cennet hurması gibi Akdeniz iklimi özelliği gösteren birçok meyve ağacı ürün veriyor.
Her mevsim doğal fotoğraf stüdyosunu andıran köyde en büyük geçim kaynağı olan narın hasadı sürüyor. Kadın ve çocukların da yer aldığı hasatta narlar tek tek elle toplanıyor. Tatlı, ekşi ve mayhoş olarak yetişen narların birçoğu olgunlaşıp dalında çatlıyor.
Çatlayan narlar kadınlar tarafından değneklerle dövülerek nar ekşisi yapımı için hazır hale getiriliyor.
"Akdeniz iklimi özellikleri taşımaktadır"Kaymakam Tuncay Kaldırım, köyün konumundan dolayı Diyarbakır'daki en verimli topraklara ve iklim yapısına sahip olduğunu söyledi. Toprak ve iklim yapısının ürünlere de yansıdığını aktaran Kaldırım, "Akdeniz iklimi özellikleri taşımaktadır. Fırat Nehri'nin getirdiği humuslu toprak nedeniyle envaiçeşit meyve köylümüz tarafından yetiştirilmektedir." dedi.
Köyün en önemli ürününün nar olduğunu, ayrıca muz, portakal, şeftali, mandalina ve cennet hurması da yetiştirildiğini anlatan Kaldırım, köyü ilçenin, çevredeki il ve ilçelerin meyve sebze deposu olarak nitelendirdiklerini belirtti.
Bölgenin yapısından dolayı özellikle nar üretiminde kuraklığın etkisini göstermediğine değinen Kaldırım, şöyle devam etti:
"Bu yıl 250 ton nar hasadı beklentimiz var. Şimdiye kadar 130 tona yakın bir hasat yapıp Türkiye'nin çeşitli illerindeki fabrikalara gönderdik. Burada ürettiğimiz narlar özellikle meyve suyu ve nar ekşisi fabrikalarında işleniyor ve piyasaya sürülüyor. Nar ve diğer ürünlerimiz doğal. Hiçbir katkı olmadan çiftçinin kullandığı doğal gübrelerle elde edilmekte."
Çiftçiler ve ilçedeki işletme kazansın diye kadınlar kooperatifini kurduklarını bildiren Kaldırım, bu kooperatif üzerinden narı işleyeceklerini, markalaştıracaklarını, şişeleyip nar ekşisi ve meyve suyu olarak pazara süreceklerini aktardı. Kaldırım, temel amaçlarının kırsaldan kalkınma sağlamak olduğunu sözlerine ekledi.
Nar yetiştirme geleneği varÇüngüş Belediye Başkanı Ali Suat Akmeşe de köyün Akdeniz iklim yapısını taşıdığını ve tropikal meyvelerin birçoğunun yetiştiğini anlatarak, yıllardır nar yetiştiriciliği geleneği devam ettiği için bu meyvenin ön planda olduğunu kaydetti.
Bölgede yetişen nar çeşitlerine değinen Akmeşe, "Hicaz narı kırmızı ve ekşimsidir, nar ekşisi ve suyu yapımında kullanılıyor. Sofralık olan beyaz ve tatlı olan çeşit var. Ayrıca Ahmedi Kahya cinsi var. Bu da tatlı ve ekşi olarak var. Bunlar talep gören narlarımız. İkliminden dolayı buranın narı lezzetli oluyor. Türkiye'nin birçok yerinde de biliniyor." dedi.
Akmeşe, ürünlerin geliştirilmesinde ve pazarlamasında belediye olarak çiftçilere destek olduklarını söyledi. Geçit köyü muhtarı Cuma Toğrul ise geleneksel ve doğal yöntemlerle yetiştirdikleri narları pazarlamak için destek beklediklerini dile getirdi. AA
