4 Nisan 1964 yılında Ankara doğmuş olan Ali Babacan Ankara'nın Şereflikoçhisar İlçesinin Değirmenköy nüfusuna kayıtlıdır. Babasının adı Hilmi, annesini adı Güner'dir. 1985 yılında TED Kolejini bitiren Babacan, 1989 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümünden mezun olmuştur.
1990 yılında Fulbright bursu kazanarak gittiği Amerika'da 1992'de Northwestern Üniversitesi Kellogg School of Management'da İşletme dalında yüksek lisansını tamamladı. 1992-1994 yılları arasında, Amerika'da finans sektörünün üst düzey yöneticilerine danışmanlık yapan özel bir şirkette danışman olarak çalıştı. 1994 - 2002 yılları arasında Ankara'da özel sektörde iş hayatını sürdürdü.
2001 yılında Adalet ve Kalınma Partisi kurucu üyesi ve MKYK üyesi oldu. 58. ve 59. hükümtelerde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı olarak görev aldı. 60. Hükümet'te ise Dışişleri Bakanı ve Avrupa Birliği ile müzakerelerde Başmüzakereci olarak görev üstlendi.
2018 Haziranında yapılan genel seçimleri için milletvekili adaylık başvurusu yapmadı. 8 Temmuz 2019'da AK Parti'den istifa etti.
9 Mart 2020'de kısaltması DEVA olan Demokrasi ve Atılım Partisi'ni kurdu, ertesi gün yapılan toplantı ile DEVA Partisi genel başkanı seçildi.
Çok iyi derecede İngilizce bilmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
