Zona, ağrılı döküntülere sebep olan viral bir enfeksiyondur. Erken teşhis zona için çok önemlidir. Bu yüzden belirtileri bilmek, teşhisi ve tedavisi için çok önemlidir.
Zona, suçiçeğine de sebep olan varicella-zoster virüsü yüzünden oluşur. Suçiçeği geçirdikten sonra virüs, omuriliğin ve beynin yakınında bulunan sinir dokusunda hareketsiz bir şekilde kalır. Seneler sonra virüs zona olarak tekrar aktif hale gelebilir.
Zona yaşamı tehdit etmez. Fakat çok acı vericidir. Aşılar zona riskini azaltmaya yardımcı olur. Oluşan en yaygın komplikasyon, kabarcıklar temizlendikten sonra uzun süre zona ağrısına sebep olan postherpetik nevraljidir.
Zona hastalığı neden oluşuyor?
Su çiçeği olan herkes zona hastalığına yakalanabilir. Çünkü zona, suçiçeğine sebep olan varicella-zoster virüsü yüzünden oluşur. Su çiçeği hastalığını atlattıktan sonra virüs sinir sistemine girer ve uykuda kalır. Bir gün tekrar aktive olabilir ve cilde giden sinir yolları boyunca seyahat ederek zona oluşmasına sebep olabilir. Fakat su çiçeği olan herkeste zona oluşmaz.
Zonanın sebebi belirsizdir. Fakat yaş ilerledikçe enfeksiyonlara karşı bağışıklığın azalması yüzünden oluşabilir. Zona, yaşlı insanlarda ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde daha çok görülür.
Varicella-zoster isimli virüs uçuk ve genital uçuğa sebep olan virüsleri içeren, herpes virüsleri ismi verilen virüs grubunun bir parçasıdır. Bu yüzden zona herpes zoster ismiyle de bilinir. Fakat su çiçeği ve zona hastalığına sebep olan virüs, uçuk ve genital uçuktan sorumlu virüsle aynı değildir.
Zona hastalığının belirtileri nelerdir?
Zona hastalığında ağrı, yanma, uyuşma, karıncalanma, dokunma hassasiyeti, ağrı oluşumundan birkaç gün sonra başlayan kırmızı renkte döküntü, açılan ve kabuklanan sıvı dolu kabarcıklar, kaşıntı, ateş, baş ağrısı, ışığa duyarlılık, tükenmişlik gibi belirtilere neden olabilir.
Ağrı zona hastalığının genellikle ilk belirtisidir. Bazıları için oldukça yoğun olabilir. Ağrının konumuna bağlı olarak bazen kalbi, akciğerleri veya böbrekleri etkiler. Bu da hastalığın teşhisini zorlaştırabilir. Çünkü bazı insanlar döküntü geliştirmeden zona ağrısı yaşayabilirler.
Genellikle zona döküntüsü, gövdenin sol veya sağ tarafını saran bir kabarcık şeridi olarak oluşur. Bazen zona döküntüsü bir göz çevresinde, boynun veya yüzün bir tarafında oluşabilir.
Zona hastalığının tedavisi var mı?
Zona hastalığının tedavisi yoktur, fakat antiviral ilaçlar kullanılarak daha hızlı bir şekilde iyileşilebilir ve komplikasyon riski azalır.
Zona şiddetli ağrıya sebep olabilir, bu yüzden doktorunuz ağrı kesici ilaçlar tavsiye edebilir.
Zona genel olarak iki ila altı hafta arası sürer. Çoğu insan zonaya sadece bir defa yakalanır, ancak iki veya daha fazla olması da mümkündür.
