Düzce'de Akçakoca Müftüsü Şaban Soytekinoğlu'nun yaptığı açıklamalardan sonra Sebetayistlik konusu bir kez daha gündeme geldi. Şaban Soytekinoğlu cuma namazında yaptığı konuşmada Selanik göçmenleriyle ilgili olarak "Yüzde 90'ı Selanik göçmeni ve Sabetayist." ifadelerini kullandı. Bu ifadelerden sonra Soytekinoğlu hakkında soruşturma açıldı. Peki Sabetayist nedir? Sabetayist kimlere denir? Sabetaycılık nedir? Türkiye'de Sabetayist nüfusu kaç? Türkiye'de kaç tane Sabatayist var?
Düzce'de Akçakoca Müftüsü Şaban Soytekinoğlu'nun yaptığı konuşamalardan sonra Sabetaycılık konusu bir kez daha tartışılmaya başlandı. Soytekinoğlu konuşmasında Selanik göçmenlerini hedef aldı. Soytekinoğlu, Selanik göçmenleriyle ilgili olarak "Yüzde 90'ı Selanik göçmeni ve Sabetayist. Ne demek Sabetayist? Müslümanlığa girmiş gözüken Yahudiler. Aslında Müslüman değil" ifadelerini kullandı. Diyanet İşleri Başkanlığı, yaşanan gelişmeler üzerine Soytekinoğlu hakkında soruşturma başlattı. Soytekinoğlu'nun skandal açıklamalarından sonra vatandaşlar Sebetayist nedir? Sabetaycılık nedir? Sabetayist kimlere denir? gibi soruları sormaya başladı. İşte Sebatayist ve Sabetaycılık ile ilgili detaylar...
Sabetayist nedir?
Sabataycılık (eskiden Dönmeler ya da Avdetiler), 17. yüzyılda İzmir ve çevresinde ortaya çıkan Sabatay Sevi'nin kurucusu olduğu, onu Mesih kabul eden mistisizme ve Kabbala'ya dayanan inanç. 1920'lerin başından itibaren Sabatayist kökenli insanların çoğunun sekülerleşmesi ve büyük çoğunluğunun geleneklerini yeni kuşaklara aktarmaması nedeniyle Sabataycılık yok olmaya başlamıştır.Ancak bazı yazar ve araştırmacılar Sabataycılığın günümüze kadar devam ettiğini iddia etmektedir.
Sabetaycılık nedir?
İspanya'dan kovulma ve doğu Avrupa'da yaşadıkları sıkıntılar üzerine baş gösteren bunalımlar sebebiyle Yahudiler kendilerine kucak açan Osmanlı topraklarına göç etmiş, aralarında Tevrat'ta bahsi geçen kurtarıcı son peygamber Mesih'in geleceği beklentisi yaygın bir hal almıştı. Bu yüzden 1626 doğumlu Sabatay Sevi 1648 yılında Mesihliğini ilan ettiğinde dünyadaki tüm Yahudiler arasında büyük bir yankı uyandırmıştı. Yahudi din adamlarının büyük bir kısmı Sabatay Sevi'ye karşı çıkmıştır.
Sabataycılığın dünyadaki Yahudiler yanında Hristiyanlar arasında da bu kadar büyük bir yankı uyandırmasının ana nedeni 1666 yılıdır.[5] İnanca göre şeytanın sayısı olan yılda önce Deccal ortaya çıkacak ve sonrasında beklenen mesih dünyaya gelerek Deccal'ı öldürecektir. Bu nedenle Sabatay'ın mesihliği, 1665 yılında başka Yahudi bilginler tarafından da onaylanınca büyük gürültüler kopmuştur.[kaynak belirtilmeli]
Sabetayist kimlere denir?
Hristiyanlar beklenen Deccal'ın Sabatay olduğunu iddia ederek İsa'nın 1666'da gökten ineceğini ve Sabatay'ı öldüreceğini düşünerek büyük bir beklenti içine girmişlerdir. Sabatay'a inanan Yahudiler ise İsa'yı Mesih olarak kabul etmediklerinden Kıyamet öncesi beklenen Mesih'in Sabatay olduğunu düşünmüşlerdi.
Sabetayist inançları
Sabataycılığın temel dini inanç kaideleri; Yahudiliğin mistik ekollerinden Kabbalistik metodun Levi yorumundan oluşmaktadır. Selanik günlerinde bitişik nizam ve birinden diğerine kolaylıkla geçilebilen evlerde yaşayan bu cemaat efradının evlerinden birinde, yeşil abajurlu lambaların zayıf ışığıyla aydınlatılmış gizli toplantı yerleri vardı. "Kahal" denilen bu yerlerde "Payyetan" adı verilen din uluları tarafından dualar okunur ve "Ab-bet-din" denilen reisler tarafından vaaz edilirdi. Bu vaazlarda daima Sabatay'in adı yüceltilirdi. Hem bu mesihin hem Yakup Querido'nun günün birinde ümmetlerini kurtaracakları inanışı üzerinde israr edilirdi. Gerek ayinler ve gerekse ritüeller tamamen gizli tutulduğundan bilimsel araştırmalara kaynaklık edebilecek bilgileri elde etmek oldukça zordur. Kaynak: Wikipedia
