Oruçluyken baş ve diş ağrısı için ağrı kesici içilirse 61 gün kefaret orucu gerekir mi? Ağrı nedeniyle oruç bozulursa kaç gün oruç tutmak gerekir? Ramazan ayının gelmesiyle vatandaşlar akıllarındaki sorulara yanıt aramaya başladı. Ramazan ayında oruç tutarken baş ağrısı oldukça sık görülebiliyor. Açlık ve susuzluğa bağlı olarak da ortaya çıkan baş ağrıları bazen dayanılmaz oluyor. Peki oruçluyken ağrı kesici hap içersek 61 gün mü oruç tutmak gerekir yoksa 1 gün kazasını mı yapmak gerekir?
Ramazan ayı bereketi ile milyonlarca Müslüman tarafından kaşılandı. Müslümanlar İslam'ın 5 şartından biri olan "oruç tutmak" ibadedetini yerine getirmek için sahura kalktı ve niyetlernmenin ardından oruçlarına başladı. Nefsi köreltme, açlık duygusunu anlamak için yapılan oruç ibadeti sırasında bazen rahatsızlık da yaşanabiliyor. Bunların en yaygını baş ve diş ağrısıdır. Oruca niyetliyken ağrı problemi yaşayanlar oruçlarını bozmaları durumunda 61 gün kefaret orucu tutup tutmayacağını merak ediyor.
Oruçluyken baş ve diş ağrısı için ağrı kesici içilirse 61 gün kefaret orucu gerekir mi?
Oruçluyken hehangi bir neden ve sebep olmaksızın orucunu bozan kimse kefaret orucu tutmak zorundadır. Ancak ssağlık durumu nedeniyle orucunu bozmak zorunda olan ve dayanılamayacak seviyede olan ağrısını dindirmek isteyenler oruçlarını bozup ilaç içtiklerinde 61 gün kefaret orucu gerekmez. Bozulan orucun yerine başka bir zamanda kazası yapılır.
Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı?
Günümüzde aşılamanın önemi bir kez daha anlaşılmış durumda. Koronavirüs salgını nedeniyle ülkemizde milyonlarca kişi aşılandı. Ramazan'da aşılama faaliyetlerine devam edilecek. Aşı sırası gelen vatanaşlar aşının orucu bozup bozmadığını merak ediyor. Diyanet'ten konuya ilişkin yapılan açıklamada "besin değeri taşımayan aşılar orucu bozmaz." denildi. İşte Diyanet'ten yapılan aşı açıklamasının tamamı; Oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin değeri taşımayan aşılar orucu bozmaz. Tedavisi devam eden hastalar, sağlıklarına kavuşup tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi arzu ediyorlar ve oruç tutmalarına da başka bir engel bulunmuyorsa iğnelerini iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı amaçlı iğne yaptırabilirler. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.
Merhem ve ilaçlı bant kullanmak orucu bozar mı?
Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla vücuda sürülen yağ, merhem ve benzeri şeyler emilerek kana karışmaktadır. Ancak cildin bu emişi, çok az ve yavaş olmaktadır. Diğer taraftan bu işlem, yeme içme anlamına da gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen merhem, yapıştırılan ilaçlı bantlar orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar; bkz. Merğînânî, el-Hidâye, II, 263-264; Kâsânî, Bedâî', II, 98; İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 366, 367).
Ağız kokusunu önlemek için ağız spreyi kullanmak veya sakız çiğnemek oruca zarar verir mi?
Ağız ve burundan alınıp mideye ulaşan her şey orucu bozar. Bu itibarla, ağız kokusunu önlemek veya diş ağrısını gidermek maksadı ile ağza sıkılan sprey ve benzeri maddeler yutulur da mideye ulaşırsa orucu bozar, yutulmazsa bozmaz.
Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan, ne kadar dikkat edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınmak mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 395, 396). Öte yandan, hangi sakızın orucu bozmayan türden olduğu bilinemeyeceğinden oruçlu iken sakız çiğnemekten sakınılmalıdır.
Orucu bozan şeyler nelerdir?
Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 386-387). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da aynı hükme tabidir.
Orucu bozup sadece kazayı gerektiren durumlar nelerdir?
Yolculuk, hastalık gibi meşru bir mazerete dayalı olarak bozulan orucun, sadece kazası gerekir. Ayrıca, abdest alırken boğaza su kaçması gibi kasıt olmaksızın yemek-içmek; çiğ pirinç gibi beslenme amacı ve anlamı taşımayan, yenilip içilmesi mûtat olmayan veya toprak gibi insan tabiatının meyletmediği şeylerin yenilip içilmesi orucu bozup, sadece kazasını gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 259, 267-270).
Keffâret ve adak oruçları ile nâfile oruçların başlanıp bozulması durumunda kazâ edilmeleri gereklidir.
Ramazan'da bir mazeret olmaksızın tutulmayan oruçlar, gününe gün kaza edilir. Ancak mazeretsiz olarak Ramazan orucunu tutmamak büyük günahtır.
Cinsel birleşme dışında tatmin, ağza giren yağmur, kar veya dolunun istemeyerek yutulması, abdest alırken, yıkanırken veya yüzerken suyun istemeyerek yutulması, kasten ağız dolusu kusulması orucu bozar ve bozulan orucun kaza edilmesini gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 256-259, 263).
İmsak vaktinin girip girmediği konusunda şüphesi bulunan kimse yiyip içmeye devam ederken o esnada ikinci fecrin doğmuş olduğu ortaya çıksa, oruç bozulur ve kazâ edilmesi gerekir. Aynı şekilde güneşin battığını zannederek iftar ederken güneşin henüz batmadığı anlaşılsa yine kazâ gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 277-278).
Unutarak yiyip içtikten sonra orucunun bozulmuş olduğu zannıyla veya gece niyetlenemeyip gündüz niyetlendikten sonra, gündüz yapılan bu niyetin niyet sayılmayacağı zannıyla günün geri kalan kısmında bilerek bir şey yiyip içmek veya cinsel ilişkide bulunmakla oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
Orucu kasten bozmanın hükmü nedir?
Orucu kasten, yani mazereti olmadığı halde bilerek bozmak, Ramazan'ın hürmetine saygısızlıktır ve büyük günahtır. Hz. Peygamber (s.a.s), orucunu bu şekilde bozanların keffâret ile yükümlü olacaklarını belirtmiştir (Buhârî, Savm, 30; Hibe 20; Nafakât, 13; Keffârâtü'l-eymân, 2-4; Müslim, Sıyâm, 81). Oruç keffâreti, iki kamerî ay veya 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna da gücü yetmeyen kişi, 60 fakiri bir gün ya da bir fakiri 60 gün doyurur. Bu keffâretin yanında ayrıca, tövbe edilmesi ve bozulan orucun da kazası gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, II, 261-262).
