Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan Donbas krizi 2022'nin başlarında zirve noktasına ulaştı. Donbas nerede? Donbass Bölgesi neden önemli? Donbas'ta savaş neden çıktı? soruları pek çok kişi tarafından merak edilip araştırılmaya başlandı. Ukrayna'nın NATO ile yakınlaşması Rusya'yı rahatsız etti. Rusya bunun kendisi için bir tehdit olduğunu iddia ederek Ukrayna'nın bu isteğinden vazgeçmesini istiyordu. işte Ukrayna-Rusya krizinin perde arkası...
Rusya Devlet Başkanı Putin Rusya-Ukrayna krizini daha da derinleştirecek bir karara imza attı. Putin sözde Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinin tanındığını duyurdu. Putin'in, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların yönetimlerinin tanınmasına dair imzaladığı iki ayrı kararname, ülkenin yasal bilgi sisteminde yayınlandı. Beşer maddeden oluşan kararnamelerde, Putin'in Rusya Silahlı Kuvvetlerine Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinde barışın korunması için faaliyetlerde bulunması talimatını verdiği belirtildi.
Donbas nerede?
Donbas Ukrayna'nın doğusunda yer alan bir bölgedir. Donbas tarım arazilerinin ve sanayinin gelişmiş olduğu bir bölgedir. Donbas bölgesinde Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturdu. Rusya destekli ayrılıkçıların yönetiminde olan Donbas'ta sorunlar uzun süredir devam ediyordu.
Donbass tarihi, kültürel ve ekonomik bir bölgedir. Güneydoğu Ukrayna'daki bölge,Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında topraklarının bir kısmı kendilerine Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti adını veren iki ayrılıkçı grup tarafından işgal edildi. Donbas kelimesi, "Donets Kömür Havzası"nın kısaltması olan Donets Havzası'ndan gelir.
Donbas'ta savaş neden çıktı?
Donbas'ta Rus yanlısı ayrılıkçılar ile Ukrayna merkezi yönetimi arasında yaşanan çatışmalar 6 Nisan 2014'ten beri devam ediyor. Donbass Savaşı ya da Doğu Ukrayna Krizi, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasındaki savaş Putin'in kararı ile yeni boyut kazandı. Ukrayna 2020'de NATO genişletilmiş fırsatlar partneri statüsünü almıştı. Toprak bütünlüğünü sağlamak isteyen Kiev, bu sorunun çözümü için de bir an önce NATO Üyelik Hareket Planı almak ve üyelik görüşmelerini başlatmak istiyor. Bu kapsamda Rusya Ukrayna'nın NATO'ya girmesini kendisi için tehdit olarak görüyor ve bunu istemiyor.
Donbas neden Ukrayna yönetiminde değil?
Ukrayna'da Rus kökenli nüfusun yoğun bulunduğu Donetsk ve Lugansk (Donbas) bölgelerinde Şubat 2014'te ayrılıkçı gruplar ağır silahlarla hükümet yanlısı birliklere saldırdı. Ukrayna ordusundan bazı silahları ele geçiren ayrılıkçılar, Kiev yönetimine göre, önemli silah ve mühimmat desteğini Rusya'dan gördü.
Ayrılıkçılar sözde halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014'te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturdu.
Kiev yönetiminin kontrolünü kaybettiği Rusya-Ukrayna sınırından Rus askeri araçlar ve ağır silahlar Donbas'a girdi. Rusya'nın inkar ettiği bu durum, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği ve Teşkilatı'nın raporlarında da yer aldı. Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donetks ve Lugansk bölgeleriyle Kiev ordusunun kontrolündeki bölge arasında cephe hattı oluştu. Geçen 7 yıl içinde temas hattında zaman zaman çatışmalar yaşandı ve iki taraftan da can kayıpları oldu.
