Çevreyi rahatsız edici, sürekli ve yoğun biçimde yapılan ve gelişim dönemine aykırı davranışlar davranış sorunu olarak adlandırılıyor. Çocuklardaki davranış bozukluğu çocuğun içsel çatışmalarını davranışa aktarması sonucu oluşuyor. Hırçınlık, agresiflik, inatçılık, yalan, hırsızlık ve küfür etme gibi davranışlar davranış sorunudur.
Bir davranışın davranış bozukluğu olarak adlandırılması için...
Bir davranışa davranış bozukluğu diyebilmek için öncelikle çocuğun yaşına bakmalıyız. Çocuğun sergilediği davranış gelişim dönemi özelliklerine uygun bir davranış değilse davranış bozukluğu vardır diyebiliriz.
Davranış bozukluğunda davranışın yoğunluğu da önemlidir. Davranış çok şiddetli olmalıdır. Ayrıca sürekliliği de önemlidir. Çocuğun bu davranışı ısrarla yapması gerekir.
En sık görülen davranış bozuklukları hangileri?
Çocuklarda en sık görülen davranış bozuklukları hırçınlık, agresiflik, saldırganlık, inatçılık, yalan söyleme, tırnak yeme, saç koparma, alt ıslatma, dışkı kaçırma, yeme bozukluğu, karşı gelme, uyku bozukluğu, konuşma bozukluğu, hırsızlık, küfürlü konuşma gibi davranışlardır.
Davranış bozuklukları neden oluşur?
Çocuklarda davranış bozukluğunun genel nedenleri; dikkat çekme arzusu, büyüme isteği, yetişkinleri şaşırtma isteği, arkadaşları tarafından beğenilme, onaylanma arzusu, intikam arzusu, kitle iletişim araçlarının olumsuz etkileri, fizyolojik problemler, kalıtım, temel ihtiyaçlarının karşılanmamasıdır.
Ayrıca 0-6 yaş aralığındaki çocuklarda, olumsuz ebeveyn tutumları, ailede istismar öyküsü, annede depresyon, sosyo-ekonomik düzeyin düşük olması gibi durumlar da sık görülen sebeplerdendir.
Davranış bozukluğu karşısında anne ve babalar ne yapmalı?
Davranış bozukluğu karşısında etkili bir yöntem uygulamak istiyorsanız uygunsuz davranışları görmezden gelmeli, ödüllendirmeyi kesmeli, alternatif sunmalı, sözlü uyarıda bulunmalı ve tartışmadan uzak durmalısınız. Bağırmak, susturmak, vurmak ise sadece anne ve babanın çocuğuyla arasındaki saygı bağının kopmasına sebep olur. Çocuğunuza koşulsuzca sevginizi sunmayı da unutmamalısınız. Çünkü davranış bozukluğuna sahip çocuklar sevgiye açtır.
Çocuğunuza ceza uygulamaktan ve şiddet uygulamaktan kesinlikle uzak durmalısınız. Davranışın olduğu anda değil, sonrasında sakinleşince onunla konuşmaya çalışmalısınız. Ayrıca çocuğun yaşına uygun sorumluluklar vererek başarma duygusunu tatmasını sağlamalısınız. Anne ve babalar olarak önce kendinizi düzeltmeli sonra çocuğumuza örnek olmalısınız.
Kendi başınıza halledemiyorsanız mutlaka çocuğunuza terapi aldırmayı denemelisiniz.
