Başta iklim krizi olmak üzere dünya genelinde devam eden çatışmalar, salgın hastalıklar ve enerji maliyetleri nedeniyle tüm dünya özellikle son dört yıldır gıdaya erişim güçlüğü ve gıda enflasyonuyla yüz yüzeydi. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) son raporuna göre ise gıda enflasyonu geçen yıl itibarıyla Türkiye hariç tüm üye ülkelerde düşme eğilimine girdi.
OECD'nin tüketici fiyat endeksini baz alarak hazırladığı 2024 yılı Ocak ve Şubat ayı gıda enflasyonu raporuna göre Türkiye, %71,1'le, 38 OECD üyesi ülke arasında ilk sırada yer aldı. Türkiye'nin Ocak 2024 gıda enflasyonu %69,7 olarak gerçekleşmişti. Bu oran Mayıs 2023'te %52,5 olmuştu.
Avrupa Birliği'nde Gıda Enflasyonu %3,3
Şubat 2024 gıda enflasyonunda Türkiye'yi %7,5 ile İzlanda izlerken gıda enflasyonunda birinci ve ikinci ülkelerin arasındaki belirgin fark dikkat çekti. 2023 yılı boyunca Türkiye hariç tüm ülkelerin gıda enflasyonunda düşüş eğilimi gözlendi. Bununla birlikte Şubat 2024 ile Ocak 2024 arasında da Türkiye, Şili, Kore ve Kosta Rika dışında gıda enflasyonunda artış yaşayan ülke olmadı. Genel olarak bakıldığında ise OECD üyesi ülkelerin gıda enflasyonu ortalaması %5,3, Avrupa ülkeleri ortalaması %3,3, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ortalamaları ise %3 oldu.
OECD raporuna göre yıllık temel enflasyon da üye ülkelerde Şubat 2024 itibarıyla ortalama 5,7 olarak gerçekleşti. Bu verilere göre OECD içinde Kasım 2021'den bu yana gıda enflasyonu ilk kez temel enflasyondan daha düşük bir seviyeye ulaştı.
Türkiye, Temel Enflasyonda Dördüncü Sırada
Son üç çeyrek dönemdir OECD ülkelerindeki temel enflasyonun düşme eğilimi Türkiye hariç devam etti. Polonya ve İsveç ise aylık en büyük temel enflasyon düşüşleri yaşadı. TÜİK'in verilerine göre Türkiye'de Mart ayında yıllık enflasyon %68,5 olurken mevcut oran tüm Afrika ülkelerindeki enflasyon oranlarından daha yüksek durumda.
Trading Economics sitesinin Mart 2024 veya buna en yakın tarihi içeren verilerine göre, dünyada yıllık enflasyonun en yüksek olduğu ülke açık ara Arjantin. Arjantin'de Mart 2024'te yıllık enflasyon %288 oldu. Arjantin'i %140 ile Suriye, %123 ile Lübnan ve %68,5 ile dördüncü sırada Türkiye takip etti.
Aynı verilere göre enflasyon dünyada yalnızca yedi ülkede %50'nin üzerinde. Listenin tamamına bakıldığında Türkiye ayrıca Avrupa'da da açık ara enflasyonun en yüksek olduğu ülke konumunda. Sürdürülebilir kalkınmanın en önemli engellerinden biri olan enflasyon beraberinde sosyal adaletsizliği ve yoksulluğu da büyütüyor.
