Türkiye'de deniz taşımacılığı için kritik bir düzenleme yürürlüğe girdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca hazırlanan Liman Devleti Denetimi Uygulama Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak uygulanmaya başlandı. Yeni düzenleme ile uluslararası kurallara aykırı gemilere Türk limanlarına giriş yasağı getirildi. Yönetmelik, gemilerin can, mal ve çevre emniyeti açısından uygunluğunun yanı sıra gemi adamlarının yaşam ve çalışma koşullarını da denetim kapsamına aldı.
Yönetmeliğe göre denizcilikle ilgili fakülte veya yüksekokul mezunu, İngilizce dil yeterliliğine sahip ve uluslararası sözleşmelere hâkim denetim görevlileri görevlendirilecek. Bu görevlilerin ayrıca uzakyol birinci zabiti, ikinci mühendis veya makinist düzeyinde yeterliliğe sahip olmaları ve en az bir yıl bayrak devleti sörveyörlüğü deneyimine sahip olmaları gerekecek. Denetim raporları İngilizce hazırlanacak ve imzalanacak, elektronik sisteme kaydedilen bu raporlar liman başkanları tarafından denetlenecek. Görevliler, denetledikleri liman veya gemilerle ticari ilişki kuramayacak, gemi acentelerinde ya da klas sertifikası düzenleyen kuruluşlarda görev alamayacak.
Yetkilerin devamı için denetim görevlilerinin bir takvim yılı içerisinde en az 10 denetim yapmaları veya eşlik etmeleri, ayrıca Bakanlık tarafından belirlenen yenileme eğitimlerini tamamlamaları zorunlu olacak. Denetimlerde uygunsuzluk tespit edilen gemiler için ciddi yaptırımlar uygulanacak.
Yeni düzenlemeye göre, Türkiye veya taraf olunan mutabakat muhtırası üye ülkelerde tutulma kararına rağmen izinsiz limandan ayrılan veya tamir için bildirdiği tersaneye gitmeyen gemilere 6 ay süreyle Türk limanlarına giriş yasağı getirilecek. Türkiye'de yapılan denetimlerde son 36 ay içinde üç veya daha fazla kez tutulmuş gemilerin de Türk limanlarına girişine izin verilmeyecek.
Giriş yasağı uygulanan gemiye ilk defa 12 ay yasak getirilecek, yasağın bitiminden sonra 12 ay içinde yeniden tutulması halinde 24 ay giriş yasağı uygulanacak. İkinci defa yasağa tabi tutulan gemi tekrar tutulduğunda ise kalıcı yasak devreye girecek. Geminin sahibi, işleteni veya bayrak devleti, liman devleti denetim görevlisinin kararına bir ay içinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğüne itiraz edebilecek. Gereksiz yere tutulan veya geciktirilen gemiler için yargı yolu da açık olacak.
Öte yandan, 26 Mart 2006 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Liman Devleti Denetimi Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Yeni düzenleme ile Türkiye, uluslararası deniz taşımacılığında güvenlik, çevre koruma ve çalışma koşulları bakımından daha sıkı denetim sürecine geçti.
AA