Bitcoin, Türkiye'de ise 128 bin liranın üzerinde işlem görüyor.
Bu seviye son üç yılın en yüksek değerine işaret ediyor.
Bitcoin'in son dönemde yaşadığı yükselişin arkasında kurumların güvenini kazandığını gösteren gelişmeler var.
Peki Bitcoin küresel ölçekte bir yatırım aracı olarak itibarını güçlendirirken Türkiye'de bitcoin piyasası nasıl?
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan, Türkiye'de bitcoine ilginin ve bitcoin işlemleri için açılan hesap sayısının artttığını; ancak bitcoinin henüz hatırı sayılır bir yatırım aracına dönüşmediğini söylüyor.
İşlem hacminde anormal bir patlama yaşanmadığını, işlem hacminin dolar etkisiyle yükseldiğini söyleyen Manukyan, "Fiyat dolarla beraber çok yükseldiği için hacim patlamış durumda, ancak bitcoin hacmi aynı yerde" değerlendirmesinde bulunuyor.
Kripto para alım ve satım platformu olan BtcTurk'un CEO'su Özgür Güneri, "Türkiye'de genelde orta ve uzun vadede sağlam kalacağı düşünülen yatırım aracı tercih edilir. Sınırlı sayıda ve anonim olması, bitcoini dijital altın ve değer saklama aracına dönüştürüyor; bu da Türklerin portföyünde bitcoine yer açması için bir neden" diyor.
Güneri, BtcTurk'te 2019 yılında 6 milyon dolar olan günlük ortalama işlem hacminin 2020'de günlük ortalama 60 milyon dolar seviyesine yükseldiğini söylüyor.
Güneri'ye göre de işlem hacminin bu kadar artmasında bitcoin ve diğer kripto paraların fiyatının yükselmesi rol oynadı.
Türkiye, Ortadoğu'da birinci sırada
Bitcoin.com haber sitesi, ekim ayında Türkiye'deki yüksek enflasyon ve kurdaki oynaklık yüzünden bitcoine ilginin yükseldiğini kaleme aldı.
Bitcoin pazaryeri olan Paxful'un CEO'su Ray Youssef, siteye yaptığı açıklamada, "Bitcoin TL'nin istikrarsızlığı karşısında varlık korumak için bir yöntem olabilir" dedi.
Blokzincir veri analiz şirketi olan Chainalysis'in eylül ayı raporuna göre Türkiye kripto paralara uyum açısından 154 ülke arasında 29'uncu sırada.
Türkiye bu açıdan Ortadoğu'da ise ilk sırada yer alıyor.
Rapora göre Türkiye'nin kripto paralara bu kadar hızlı uyum sağlamasında bölgedeki ekonomik belirsizlikler ve Türk Lirası'ndaki oynaklık rol oynadı.
Türkiye, kripto parayla işlem hacmi açısından da Ortadoğu'da birinci sırada.
Rapora göre bölgede ve Türkiye'de işlem hacmi açısından Paribu ve BTCTurk, kripto para işlem hizmeti sunan platformlar arasında ilk sıralarda yer alıyor.
BtcTurk'te 1,2 milyon kayıtlı kullanıcı var
BtcTurk CEO'su Özgür Güneri, platformlarında 1,2 milyon kayıtlı kullanıcıları olduğunu söylüyor.
Türkiye'deki bir diğer kripto işlem platformu olan Paribu'nun bu yılın mayıs ayında yayımladığı rapora göre ise Türkiye'de kripto parayla işlem yapanların oranı yüzde 0,7.
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan, Türkiye'de bitcoin piyasasının dünyadaki muadillerine kıyasla iyi bir yerde olduğu düşüncesinde:
"Yurt dışında aşağı yukarı birçok ülkede bu konuda skandallar duyduk. Türkiye'de bu işi yapanlar her ne kadar SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) denetimi altında olmasa da, benim gördüğüm düzgün bir şekilde iş yapıyorlar. Blokzinciri kullanarak kurulan şirketler tarafında da talep var."
PayPal ile ekim ayında değeri yüzde 20 arttı
Kurumların bitcoinle ilgili söylemlerinin değişmesi ve bitcoine taleplerinin artması, bitcoin fiyatının son aylarda yükselmesinde önemli rol oynadı.
Bu gelişmelerden biri Ekim ayında online ödeme sistemi olan PayPal'ın bitcoini ödeme araçları arasına eklemesiyle yaşandı.
Dünya çapında 346 milyon kullanıcısı olan PayPal'ın bu duyurusuyla bitcoinin fiyatı Ekim ayı içinde yüzde 20 yükselerek 13 bin doları aştı.
Toplam aktiflerine göre dünyanın en büyük ikinci bankası olan Çin İnşaat Bankası ise bitcoin ve diğer kripto paralarla işlem yapılması için 3 milyar dolar değerinde tahvil ihracatı yapacağını duyurdu.
MicroStrategy ve Square gibi önemli şirketlerin bitcoine yatırım yaptığını duyurması, JPMorgan'ın bir raporunda bitcoinin alternatif yatırım aracı olarak altınla yarıştığını kaleme alması, bitcoinin fiyatının yükselmesinde rol oynayan etmenler.
JPMorgan'ın CEO'su Jamie Dimon'ın bundan daha sadece üç yıl önce bitcoin için bir 'sahtekârlık' dediği düşünülürse, bitcoinin kurumların güvenini kazanmakta hatırı sayılır bir yol kat ettiği söylenebilir.
Y ve Z kuşağının etkisi
İş Yatırım'dan Manukyan'a göre bitcoine ilginin hem Türkiye'de hem de dünyada yükselmesinde güvenli liman algısının değişmesinin etkisi var; eski nesil altın ve doları güvenli liman olarak görürken teknolojiye daha yatkın olan genç nesil bitcoine yönelebiliyor:
"Dijital merkez bankası paralarından bahsediliyor. Böyle olunca kafası açık birinde merak uyanıyor. Dolar bazında borsanın performansına bakınca bitcoin hem alternatif bir yatırım aracı oluyor hem de 'Burada bir şeyler oluyor' algısı ortaya çıkıyor."
Paribu'nun bu yılın mayıs ayında yayımladığı rapora göre Y Kuşağı Türkiye'de kripto parayla en çok işlem yapan yaş grubu.
Z Kuşağı'ndan araştırmaya katılan 7 kişinin tamamı kripto para işlemlerinden memnun olduğunu ifade etti.
Z Kuşağı'nın dijital varlıklarını yalnızca internet araştırmasından ve YouTube üzerinden edindiği bilgilerle yönettiğini söyleyen rapora göre kripto paraların tercih edilmesinde en önemli etken teknolojiye dayalı olmaları.
Kullanıcılar merak nedeniyle ve yüksek getiri beklentisiyle de kripto parayı tercih ediyor. Trend olması da kripto paraların tercih edilme nedenleri arasında.
"Pandemiyle tasarrufu yüksek yatırımcı bitcoine geldi"
BtcTurk CEO'su Özgür Güneri ise pandemiyle bitcoin yatırımcısının değişmeye başladığı görüşünde.
Güneri, hem dijitalleşmenin hız kazanması hem de piyasadaki likidite artışı ile tasarrufu yüksek yatırımcının da bitcoine geldiğini vurguluyor:
"Pandemiden bu yana çok daha farklı bir yatırımcı kitlesi oluştu. Pandeminin dijitalleşmeye ivme katması bu etmenlerden biri. Faizlerin düşmesi, merkez bankalarının para basmasıyla likiditenin artması, kişileri varlıklarını korumak için önlem almaya ya da farklı yatırım enstrümanlarını denemeye itiyor.
"Bu yüzden yeni gelen kullanıcı profili, geçmişten son derece farklı. Belirgin tasarrufu olan, bu tasarrufu farklı yatırım enstrümanlarında kullanmaya sıcak bakan, teknolojiyi bilen ve anlayan, teknolojinin hayatımızı değiştirebileceğini gören bir kitleden yatırımcılar geliyor."
(BBC)
BITCOIN NEDİR?
Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital para birimidir. Küresel piyasalarda, Dolar ve Euro'ya alternatif olarak lanse edilen Bitcoin'in sembolü ฿, kısaltma ise BTC‘dir.
BITCOIN, KAĞIT PARANIN ALTERNATİFİ OLABİLİR Mİ?
Bir çok kişinin Bitcoin'i kağıt paranın geleceği olarak gördüğü bir gerçek. Gelecekte kağıt paranın tedavülden kalkıp dijital paraya geçeceğimizi iddia edenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok. Fakat ben bunun için henüz erken olduğunu düşünenlerdenim. Bilim kurgu filminden fırlayıp hayatımıza sinsice giren bu sanal paranın, kağıt paranın yerini alabilmesi günümüz koşullarında mümkün görünmüyor. Hatta Bitcoin'in bir tür balon olduğunu söyleyenler bile bulunuyor. Queensland Üniversitesinden Profesör John Quiggin gibi.
Dünyanın bir çok ülkesinde bireysel anlamda kullanıldığı gibi resmi olarakta devletler nezdinde itibar görmeye başladı. Alman Maliye Bakanı, Ağustos ayı içerisinde Bitcoin'i, bir tür hesap birimi olarak gördüklerini söyledi. Hatta İran'ın, kendisine yönelik yaptırımları aşabilmek adına Bitcoin kullandığı söyleniyor.
BITCOIN NASIL ÜRETİLİR?
Bitcoin üretim işine madencilik (mining) deniyor. Bitcoin çıkartmak, yani madencilik yaparak bir miktar Bitcoin elde etmek, madenciliğin tek amacı değildir. Madencilik, hesaplama yetkisini kullanarak işlemi gerçekleştirme, sistem ağını güvenli bir şekilde koruma ve sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirme işlemidir. Sistem tek bir merkezden kontrol edilemediği için Bitcoin kullanılan her yerde süreci çalıştırmak, sistemi gözetmek türü işleri birilerinin bir bedel karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor.
Bitcoin madenciliğini tek başınıza yapmak isterseniz bilgi birikiminin yanı sıra çok iyi bir bilgisayar sistemine de sahip olmanız gerekiyor. Çünkü Bitcoin madenciliği, bilgisayarınıza ait donanımlar ile yapılıyor. İlk olarak işlemci (CPU) ile yapılan Bitcoin madenciliği artık yerini kendinden 50-100 kat daha hızlı çalışabilen ekran kartlarına (GPU) bırakmış durumda. Yani bu demek oluyor ki, bilgisayarınızın ekran kartı ne kadar kuvvetliyse Bitcoin madenciliğindeki performansınız da o kadar iyi olur. Ayrıca sadece madencilik için özel olarak tasarlanmış sistemleri de satın alabilir veya kiralayabilirsiniz.
BITCOIN'İN DEĞERİNİ NE BELİRLİYOR?
Bitcoin'in kendiliğinden, yani doğasından gelen bir değeri olmadığı gibi insanların kabulüyle değer kazandığını söylemek doğru olur. Onun değerini piyasasındaki arz ve talep koşulları belirliyor. Talep artınca fiyatı artıyor, düşünce değeri azalıyor. Dolaşımda sınırlı miktarda Bitcoin bulunuyor. Yeni Bitcoin yaratmanın önceden belirlenmiş bir prosedürü ve limiti olduğu için arza göre talep hızlı artınca, Bitcoin değer kazanıyor.
BITCOIN NASIL KULLANILIYOR?
Öncelikle Bitcoin kullanabilmeniz için bir cüzdan oluşturmanız gerekmektedir. Bu sanal cüzdanınızı cep telefonunuzda, bilgisayarınızda oluşturabileceğiniz gibi internet üzerinde bulunan web servislerinden de yararlanabilirsiniz. Kişi başına cüzdan sınırı bulunmuyor. Dilediğiniz kadar cüzdan oluşturabilirsiniz. Üstelik oluşturacağınız cüzdan için özel bilgilerinizi vermenize de gerek yoktur. Oluşturacağınız bu sanal cüzdan ile para alabilir, para gönderebilir hatta alış veriş bile yapabilirsiniz.
Bitcoin sisteminde yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme), noktadan-noktaya ağ bağlantısı ve proof-of-work gibi teknolojiler kullanılıyor. Bitcoinler ödemeyi yapan adresten alıcı adrese şifrelenmiş olarak imzalanarak gönderilir. Her işlemin ağa duyurulumu yapılır ve blok zincirinde yerini alır. Böylece eklenen bitcoinler birden fazla kere kullanılamaz. Bitcoin bu teknolojileri kullanarak, herkesin kullanabileceği hızlı ve son derece güvenilir bir ödeme ağı sağlamaktadır.
Satın aldığınız ya da çıkarttığınız Bitcoinleri internet üzerinden harcayabilir, alış veriş yapabilirsiniz. Bizim ülkemizde henüz olmasa da dünya üzerinde bitcoini kullanan mağazalar ve restoranlar bulunuyor ve bu yerlere Bitcoin Travel ve Bitcoin Navigator üzerinden ulaşılabilirsiniz. Ayrıca bu yıl içerisinde Paypal, Bitcoin'i ödeme sistemi olarak kabul ettiğini duyurdu. Paypal vasıtasıyla alış verişlerinizde Bitcoin'i kullanma imkanınız bulunuyor.
Bitcoin, Yatırım Aracı Olarak Kullanılabilir mi?
Bitcoin, bir yatırım aracı olarak kullanılabilir. Ona değer katan şey arz talep miktarı olduğu için değeri çok sık değişiklik gösteriyor ve bu dalgalanmalar ister istemez insanların ilgisini çekiyor. Üstüne üstlük transferi ve yapılan işlemlerin anlık yapılabilmesi onu diğer yatırım araçlarından bir adım öne çıkarıyor. Tabii bir de spekülatörler bulunuyor. Popülaritesi artıkça değerinin artacağı beklentisi insanları Bitcoin yatırımına yönlendiriyor.
Bitcoin Güvenli midir?
Bitcoin'ın bağlı bulunduğu protokoller bulunmaktadır. Bu protokoller çerçevesince yaptığınız her işlem şifrelenir. Aynı zamanda Bitcoin yapı itibariyle sağlam bir işlem kayıt hafızasına sahiptir. Cüzdanınızın şifresini çaldırmanız ya da bilgisayarınızın hacklenmesi gibi kullanıcı hatası ya da dikkatsizliği sonucu oluşan durumlar dışında sistemin güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Bu durum cüzdanınızı ya da kredi kartınızı kaybetmekten ya da çaldırmaktan farksızdır. Bitcoin kriptosu gereği aynı paranın iki kez harcanması mümkün değildir. Paranın size ait olduğunu ve daha öncesinde başka birisine gönderilmediği, işlem öncesinde sistem tarafından teyit edilir. Bu nedenle kontrolsüz bir şekilde, hileli yollarla Bitcoin yaratıp satmak mümkün değildir.
Her isteyen Dijital Para Yaratabilir mi?
Bitcoin mantığı ile başka biri de çıkıp kendi dijital parasını yaratabilir. Madencilik kuralları ve sistem protokolleri farklı olsa bile sistemin mantığı ve işleyişi aynı olacaktır. Hatta piyasada Bitcoin gibi yüzlerce dijital para birimi bulunmaktadır. Litecoin ve Dogecoin en çok kullanılanların sadece ikisidir.
Bitcoin'in Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Herhangi bir ülkenin merkez bankasına bağlı olmadığı için herhangi bir ülkenin ekonomisinden de etkilenmiyor, yani oluşan dalgalanmalar hiçbir kişiye ve devlete bağlı olmuyor.
Bitcoin anonimdir. Bu nedenle hiç kimse ya da hiç bir kurum sizin hesabınızı kapatamaz ya da donduramaz.
Bitcoin'de hesap kurulumu oldukça basittir. Bankada hesap açtırmaya kalktığınızda sayfalarca form doldurursunuz. Bitcoin'de bunların hiç birine gerek yoktur.
Banka hesabınızdan başka bir hesaba transfer yaparken işlem ücreti ödemek zorundasınızdır. Bitcoin ile transfer yaparken araya kimseyi sokmadan direk gönderim yaptığınız için ödemek zorunda değilsiniz.
Bitcoin ile yapacağınız gönderimler dakikalar içerisinde yerine ulaşır. Gece-gündüz, hafta sonu-hafta içi farketmez. Bu bakımdan Bitcoin en hızlı transfer aracıdır.
Bitcoin'in dezavantajı ise yapılan Bitcoin transferlerinde gönderenin ve alıcının kimlik bilgileri gizli tutulabildiği için her türlü illegal, yasa dışı para transferlerine olanak sağlamasıdır.
Bitcoin'i kaybetmesi kolaydır. Kredi kartınızı kaybettiğinizde yada banka hesabınız başka birisi tarafından ele geçirildiğinde, bankanızı arayarak durumu anında kurtarabilirsiniz. Hatta yetmezse polisi bile devreye sokup kaybınızı giderebilirsiniz. Ancak Bitcoin için aynı şeyler geçerli değil. Bitcoin sisteminde; kaybettiğiz bitcoinleri, yada ele geçirilen Bitcoin cüzdanınızı geri almak için kullanabileceğiniz bir mekanizma yok. Bunun önüne geçebilmek için izleyebileceğiniz en iyi yöntem, Bitcoinlerinizi internet bağlantısı olmayan harddisklerde saklamak olacaktır.
Bitcoin piyasasının dalgalı kuru avantaj olduğu kadar aynı zamanda dezavantajdır. Çok hızlı yükselerek sizi milyoner edebileceği gibi çok hızlı düşerek milyonlar kaybetmenize de neden olabilir.
(Kaynak: melihguney.com)
