BÜYÜK market zincirleri, ekmeği fırıncıdan 85 kuruşun; bakkal, büfe gibi küçük işletmeler ise 80 kuruşun altında alamayacak. Bu yolla fırıncıların üzerindeki “Ucuza satmaları baskısı” azaltılarak, zarara uğramaları önlenmeye çalışılıyor. Büyük marketler sabah aldıkları ekmeğin en fazla yüzde 5'ini fırıncıya iade edebilecek. Buna göre bin ekmek alan market, bunun sadece 50'sini iade edebilecek. Ticaret Bakanlığı bu sayede her gün çöpe giden 5 milyon ekmeğin bir bölümünü kurtarmayı hedefliyor.
SIRA KÜÇÜKLERDE
Un fiyatlarındaki hızlı yükseliş, elektrik ve doğalgaza yapılan zamların ardından ekmek fiyatına zam isteyen fırıncıların zor durumdan çıkmaları için Ticaret Bakanlığı, bazı düzenlemelerle destek olmaya çalışıyor. Bakanlık, 28 Eylül'de büyük mağazalar, zincir marketlerin “Alım güçlerini” kullanarak ekmeği fırınlardan çok ucuza almalarını önlemek için Perakende Yönetmeliği'ne bir hüküm eklemişti. “Birim miktar başına yapılacak ödeme, tarifedeki azami fiyatın yüzde 85'inden az olamaz” hükmüyle büyük marketlerin ekmeği 85 kuruşun altında fırıncıdan almasının önü kesilmişti.
Bakanlık dün de büyükler dışındaki bakkal, market gibi küçük işletmeler için yüzde 80 sınırlaması getirdi. Böylece mahalle arası bakkal, market, büfe gibi küçük işletmeler, fırınlardan ekmeği 80 kuruşun altında alamayacak.
AMAÇ ÜRETİCİYİ KORUMAK
Bakanlığın konuyla ilgili bilgilendirme notunda perakendeciliğin serbest piyasa ortamında, rekabet şartlarında yapılmasının esas olduğu vurgulandı. Ancak “Ülkemizin içinden geçtiği ekonomik koşullar dikkate alınarak kanun çerçevesinde sektöre yönelik gerekli hukuki ve idari tedbirler alınmaya devam edilmektedir” vurgusu dikkat çekti. Bu kapsamda Perakende Yönetmelikte değişiklik yapılarak perakende işletmeler ile tedarikçiler karşısında üreticilerin korunması, kaynakların verimli kullanılması ve israfın önlenmesi amaçlanıyor.
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, yönetmelik değişikliğinin üreticiyi ayakta tutmak, haksız rekabeti önlemek, ekmekte kaliteyi muhafaza etmek açısından önemli olduğunu belirterek, “Ekmekte bakkallara yüzde 20 kar marjı bırakılması da makul. Ama ekmek çeşitlerinde, tüketimi zorunlu olmayan üretim maddelerinde fiyatlar, yine serbest piyasa koşullarında belirlenecek. Dünkü düzenleme zorunlu tüketim malzemesi olan ekmek için geçerli ve biz bunu çok olumlu bulduk” dedi.
MALİYETİMİZİ DÜŞÜRECEK
TÜRKİYE Fırıncılar Federasyonu Başkanı Balcı, yönetmeliğin “Büyük mağaza, zincir mağaza ve tedarikçilerce bir gün içinde üreticiden teslim alınan birinci fıkra kapsamındaki malların en fazla yüzde beşi satılamadığı gerekçesiyle iade edilebilir” hükmünü ise şöyle değerlendirdi: “Zincir market fırından 100 tane ekmek almışsa bunun en fazla 5 tanesini iade edebilecek. Oysa bazen bunun yarısını iade ediyor, maliyeti de bize yüklemiş oluyordu. Şimdi daha ölçülü alacak, iade de düşecek. Türkiye genelinde günlük 100 milyon ekmek üretilirken, bunun 95.1 milyonu tüketiliyor. 4 milyon 900 bin ekmek ise çöpe gidiyor. Bakanlık iade sınırlamasıyla ekmek israfının da önüne geçmeyi hedefliyor. Hem maliyet düşürmesi hem de israfa karşı önemli bir sınırlama.”
