Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) blogunda yayımlanan yazıda, kredi kartı kullanımındaki artışın borçlanma ihtiyacından ziyade harcama alışkanlıklarındaki değişimi yansıttığı belirtildi. Kart kullanımındaki bu artış, dijital kanalların yaygınlaşması ve enflasyonun etkisiyle nakit taşıma maliyetlerinin artmasıyla ilişkilendiriliyor.
KART KULLANIMINDAKİ ARTIŞIN NEDENLERİ
TCMB Başdanışmanı Halil İbrahim Aydın, TCMB Müdürü Mehmet Salman Çolak ve Ekonomist Yavuz Yalçın tarafından hazırlanan "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı yazıda, bireylerin nakit yerine kart kullanma eğilimlerinin bu artışta önemli bir belirleyici olduğu ifade edildi. Yazıda, bankaların sunduğu nakit avans ve vadeli ödeme imkânlarının da bu durumu desteklediği kaydedildi.
ENFLASYON VE KARTLI HARCAMALAR
Türkiye'de yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı, 125 milyon kredi kartı ve 191 milyon banka kartı bulunurken, kartlı harcamaların toplam hacmi 12,8 trilyon Türk Lirası'na ulaştı. 2021 yıl sonundan 2023 yılının üçüncü çeyreğine kadar faizlerin enflasyonun altında kalması, bakiye büyümesinde önemli rol oynadı. Ancak, kartla yapılan harcamaların artışında başka faktörlerin de etkili olduğu vurgulandı.
HARCAMALARDAKİ ÇARPICI ARTIŞ
Kredi kartıyla yapılan harcamalar reel bazda 2 kat artarken, banka kartlarıyla yapılan harcamalarda bu artışın 3 kat olduğu görüldü. Bu artışın büyük çoğunluğu (kredi kartlarında yüzde 100, banka kartlarında yüzde 80) 2021 sonrası dönemde gerçekleşti.
PANDEMİNİN ETKİSİ
Covid-19 salgını sonrası kredi kartı ile yapılan işlem adetleri önemli ölçüde artış gösterdi. 2015 yılında ayda yalnızca 2 milyon temassız ödeme işlemi yapılırken, günümüzde bu rakam 1 milyar adetin üzerine çıktı.
NAHİT YERİNE KARTLA İŞLEM YAPMA EĞİLİMİ
Kredi kartı harcamalarının büyük bir kısmının taksitsiz olarak yapılması, kartların borçlanma amacıyla kullanılmadığını gösteriyor. Nakit avans kullanım hacminin toplam kartlı harcamalarda düşük bir paya sahip olması, bu görüşü destekliyor.
