Türkiye ile tarih yazmak istiyorlar: Kıtalararası dengeleri değiştirecek iş birliği
Ankara'da, Orta Doğu Vakfı ve Afrika Vakfı iş birliğinde Sudan'da devam eden siyasi ve insani kriz üzerine bir söyleşi düzenlendi. Afrika Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Köse'nin moderatörlüğünde gerçekleştirilen söyleşiye, eski Sudan Dışişleri Bakanı Ali Sadık ve davetliler katıldı.
Sadık, konuşmasında mevcut çatışmanın iç dinamiklerini, barış müzakerelerinin önündeki engelleri ve Sudan'ın siyasi istikrarı ile yeniden inşasına giden olası yolları değerlendirdi. Sudan'da 2023'te çatışmalar başladığında ilk iki yılı ülkesinde geçirdiğini aktaran Sadık, Sudan'ın zengin doğal kaynaklara sahip olduğunu söyledi. Ülkesinin 1956'da İngiltere'den bağımsızlığını kazandığında güçlü bir ekonomi devraldığını ifade eden Sadık, mevcut çatışmalara yol açan nedenleri anlattı.
Bağımsızlık öncesinde Sudan'ın istikrarını bozmaya çalışan başlıca aktörün İsrail olduğunu vurgulayan Sadık, Hızlı Destek Kuvvetlerinin Sudan ordusuna entegre olmaya direnmesinin taraflar arasında sürtüşmeye neden olduğunu belirtti. HDK'nin çatışmalar sırasında altyapıyı ve sivil yerleşim yerlerini tahrip ettiğini kaydetti.
Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatının Sudan'a destek vermekte etkisiz kaldığını, Birleşmiş Milletlerin ise çağrıdan öteye gidemediğini vurgulayan Sadık, Sudanlılar için çatışmalara son verecek tek çözümün HDK'yi askeri olarak mağlup etmekten geçtiğini söyledi.
Sudan'daki istikrarın Afrika'nın istikrarı açısından büyük önem taşıdığını dile getiren Sadık, Türkiye'nin Sudan hükümetiyle birçok alanda iş birliği içinde hareket ettiğini belirtti. Türkiye'den Sudan'a ulaşan yardım kargolarının yerinden edilmiş kişilere destek sağladığını kaydeden Sadık, “Sudan halkı Türklere çok müteşekkir.” dedi. Savaşın ardından Sudan'ın yeniden inşası gündeme geldiğinde akla gelen ilk ve tek ülkenin Türkiye olduğunu vurguladı.
Sudan, 15 Nisan 2023'ten bu yana ordu ile HDK arasındaki şiddetli çatışmalara sahne oluyor. HDK, Darfur bölgesinin 5 eyaletinden 4'ünü kontrol ediyor ve Kuzey Darfur'un merkezi Faşir'i bir yıldan uzun süredir kuşatma altında tutuyor. Ordu ve müttefik güçler şehri savunmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre, çatışmalar dünyanın en büyük yerinden edilme krizine neden oldu. Ülke içinde 11 milyondan fazla kişi yerinden edilirken yaklaşık 4 milyon kişi komşu ülkelere geçti.
Sudan ordusu, 20 Mayıs'ta başkent Hartum'un tamamının kontrolünü sağladı, HDK ise ülkenin batısına yöneldi. HDK İkinci Komutanı Abdurrahim Hamdan Dagalu, ayrılıkçı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey lideri el-Hılu, HDK'ye destek veren siyasi güçler ve silahlı grup temsilcileri 18 Şubat'ta Kenya'nın başkenti Nairobi'de toplandı ve 26 Temmuz'da “paralel” hükümet kurulduğunu açıkladı.