TCMB'den dikkat çeken hamle: Faiz istatistiklerinin kapsamı genişletildi, kâr oranları ilk kez detaylı şekilde yayımlandı. Tüketici kredilerinde çarpıcı fark gözler önüne serildi.
FAİZ VE KÂR PAYI ARTIK AYNI ÇATI ALTINDA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “Faiz İstatistikleri” yayınının kapsamını genişleterek, “Faiz ve Kâr Payı İstatistikleri” başlığı altında yeni veri setlerini kamuoyuyla paylaşmaya başladı. Duyuru, Banka'nın internet sitesinde yayımlandı.
Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Faiz İstatistikleri yayını, kapsamı genişletilerek yeni serilerle birlikte Faiz ve Kâr Payı İstatistikleri başlığı altında yayımlanmaya başlanmıştır."
Yeni sistemle birlikte; katılım bankalarının kredi ve katılma hesabı kâr oranları, finansman şirketlerinin aylık stok kredi faiz oranları, bankaların aylık stok kredi faiz oranları, tasarruf ve ticari mevduat faiz oranları ile fiilen uygulanan en yüksek işletme kredisi faiz oranları kamuoyuna açıldı.
Detaylı verilere, EVDS/Tüm Seriler/Faiz ve Kâr Payı İstatistikleri başlığından ulaşılabileceği bildirildi.
KÂR PAYI İSTATİSTİKLERİNE ÖZEL ANALİZ YAYINLANDI
Verilerle eş zamanlı olarak, TCMB'nin blog sayfası “Merkezin Güncesi” üzerinden yayımlanan “Katılım Bankaları Kâr Payı İstatistikleri” başlıklı analiz de dikkat çekti.
TCMB Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nden Berrin Burcu Dügün, Numan Alanlı ve Onur Koca imzasıyla yayımlanan analizde, katılım bankacılığı ile geleneksel bankacılık arasındaki yapısal farklar ve bu farkların getiri oranlarına etkisi değerlendirildi.
FAİZ YÜKSELİNCE KÂR PAYLARI GERİDEN TAKİP EDİYOR
Analizde, TL cinsi katılma hesaplarına uygulanan haftalık kâr payı oranlarının, mevduat faiz oranlarıyla benzer seyir izlediği, fakat faiz artışlarında kâr paylarının gecikmeli tepki verdiği vurgulandı. Bu gecikmenin nedeni, yeni ve eski hesap getirileri arasındaki zamansal fark olarak açıklandı.
Aynı analiz, döviz cinsinden hesaplar için de çarpıcı karşılaştırmalar içerdi:
-
ABD doları hesaplarında kâr ve faiz getirilerinin benzer olduğu,
-
Avro cinsi hesaplarda ise kâr payı oranlarının faiz oranlarını aştığı tespit edildi.
KATILIM BANKALARI TÜKETİCİ KREDİLERİNDE DAHA UCUZ
En dikkat çeken farklardan biri ise kredi tarafında ortaya çıktı. Tüketici kredilerine yönelik değerlendirmelerde şu tespitlere yer verildi:
"Ticari kredilerde uygulanan faiz ve kâr oranları birbirine yakınken, tüketici kredilerinde katılım bankalarının kâr oranları daha düşük."
Bu farkın özellikle 2023 Ağustos ayından sonra keskinleştiği belirtilirken, katılım bankalarının ihtiyaç kredisi kapsamındaki ürünleri sınırlı şekilde sunabildiği de vurgulandı. Mevzuat gereği, bu bankalar doğrudan nakit finansmanı yasaya aykırı şekilde sunamıyor.
Bu durumun sonucu ise sayılarla açıklandı:
-
Bankacılık sektöründe ihtiyaç kredilerinin tüketici kredileri içindeki payı: %74
-
Katılım bankalarında aynı oranın seviyesi: Yalnızca %17
Bu farkın, katılım bankalarının sadece hac/umre, eğitim ve dayanıklı tüketim mallarına yönelik finansman sunmasından kaynaklandığı vurgulandı. Ayrıca, bu finansman doğrudan satıcıya ödeme şeklinde gerçekleşiyor.
Yorum Yap