Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), internet sitesinde yayımladığı “Uluslararası Petrol Fiyatlarının Tüketici Fiyatlarına ve Cari Dengeye Yansımaları” başlıklı analizde, ham petrol fiyatlarındaki artışların Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini detaylı biçimde ele aldı. Analizde, petrol fiyatlarındaki sert dalgalanmaların enflasyon ve cari açık gibi makroekonomik göstergeleri doğrudan etkilediği ifade edildi.
Analiz, Başdanışman Eren Ocakverdi, Kıdemli Ekonomist Okan Eren, Ekonomist M. Koray Kalafatcılar ve Yardımcı Ekonomist Orhun Özel tarafından hazırlandı. Çalışmada, jeopolitik gerilimlerin petrol fiyatlarını tetiklediği, özellikle Brent petrol fiyatlarının Mayıs 2025 başında 60 dolara kadar düşerken, kısa sürede 80 dolara yaklaştığı belirtildi.
Analizde, tedarik zincirlerinde yaşanabilecek kesintilerin ve küresel arz-talep dengesizliklerinin, fiyatlar üzerinde ani ve güçlü etkiler yaratabildiği belirtildi. TCMB uzmanları, ham petrol fiyatlarında yaşanacak her 10 dolarlık artışın tüketici enflasyonunu 1 puan artırabileceğini hesapladı.
2025 yılı Haziran ayında Brent petrolün 62 dolar seviyesinde olacağı varsayımıyla yapılan analizde, 10 dolarlık artış senaryosunun yıl sonunda enflasyonu 1,2 puan, bir yıl sonunda ise 1,6 puan artırabileceği bildirildi. Bu tahminlerin, doğrudan ve dolaylı etkilerle oluştuğu vurgulandı.
Cari dengeye etkiler bölümünde ise analizde, her 10 dolarlık fiyat artışının cari açık üzerinde 2,6 milyar dolarlık net olumsuz etki yaratabileceği belirtildi. Bu kapsamda, ithalatın 5,1 milyar dolar, ihracatın ise 2,2 milyar dolar artacağı öngörüldü. TCMB, ilgili artışların net taşımacılık gelirleri ve dış ticaret uyarlama kalemleriyle birlikte cari açığı yaklaşık 1,2 milyar dolar artırabileceği uyarısını yaptı.
Analizin sonuç bölümünde ise şu ifadeler yer aldı: “Ham petrol fiyatlarında keskin yükselişlere yol açan gelişmeler, kalıcı bir nitelik kazandıkları ölçüde, temel makroekonomik göstergeler üzerinde olumsuz etkilere neden olabiliyor.” TCMB, olası senaryolar doğrultusunda etkinin yönetilebilir düzeyde kaldığını vurguladı.
Yorum Yap