Ufuk Uyan, katılım bankacılığı sektörü ve Kuveyt Türk açısından 2022 değerlendirmelerini ve 2023 yılına ilişkin öngörülerini AA muhabiri ile paylaştı.
Salgının etkilerinin atlatılmaya başlanması ile 2022'ye iyimser beklentilerle girildiğini anlatan Uyan, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası enerji ve gıda krizleri yaşandığını, enflasyonun tarihi yüksek seviyelere çıktığını, piyasaların oldukça kırılganlaştığını söyledi.
Uyan, yeni dönemin birçok ülkede normalleşme ajandaları bozulmuş olan politika yapıcılarını zorlu ve keskin kararlar almaya zorladığını vurgulayarak, Türkiye'nin ise küresel enerji, emtia ve gıda krizleri nedeniyle enflasyonun yüksek seyretse de istihdam ve büyümede pozitif ayrıştığını ifade etti.
Bankacılık sektöründe ise 10 ayda aktiflerin yüzde 46, kredilerin yüzde 42 ve mevduatın yüzde 58 büyüdüğünü aktaran Uyan, şunları kaydetti:
"Türk bankacılık sektöründe, makroekonomik belirsizliklere rağmen anlamlı bir büyüme yaşandığını söyleyebiliriz. Türk bankacılık sektörü, 2022'de makroekonomik koşulların getirdiği kredide artan talep, azalan fonlama maliyetleri ve enflasyona endeksli menkul kıymet getirilerinin baş etken olduğu yüksek kârlılık büyümelerine tanıklık etti. Tabii bu durum aktif kârlığına olumlu yansıdı. 2022'nin ilk aylarında yüzde 1 seviyelerinde olan ortalama aktif kârlığı ekim itibarıyla yüzde 3,5 seviyesine yükseldi."
"Yeni katılım finans kuruluşları rekabeti artıracak"
Ufuk Uyan, sektörün geçen yıl ciddi bir efor sarf ettiğini ve TL cinsinden mevduatın toplamdaki payının yüzde 36'lardan yüzde 47'lere yükseldiğini söyledi.
Kredilerin özellikle yılın ikinci yarısında daha sınırlı bir büyüme gösterdiğini ve sektörün istenildiği gibi daha selektif bir kredi politikası uyguladığını belirten Uyan, 2022'de yabancı para cinsi mevduat büyümesinin negatif düzeyde kaldığını, bunda kur korumalı ve dönüşüm destekli mevduat ürünlerinin etkisinin büyük olduğunu ifade etti.
Uyan, gerek tasarruf sahiplerinin bu ürünlere olan ilgisinin, gerekse bankacılık sektörünün destekleyici aksiyonlarının, müşterilerin Türk lirası cinsinden yatırım araçlarına yönelmelerini sağladığını belirterek, şunları ifade etti:
"Küresel ölçekte belirsizliklerin ve makroekonomik risklerin öne çıktığı bir yılı yaşamamıza rağmen katılım finans sektörü istikrarlı büyümesine 2022'de de devam etti. Sektörde geçen yılın 10 ayında toplanan fon büyüklüğü yüzde 63 ve kullandırılan fonlar yüzde 58 yükseldi. Aynı dönemde TL cinsi mevduat ve toplanan fonlardaki büyüme bankacılık sektöründe yüzde 108 iken katılım finans sektöründe yüzde 141 seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca katılım finans sektörünü büyütecek yeni enstrümanlar var. Yakın zamanda dijital katılım bankası lisansları verildi, 3 yeni dijital katılım finans kuruluşu daha geliyor. Yeni katılım finans kuruluşlarının rekabeti olumlu yönde artıracağını ve sektörü büyüteceğini öngörüyoruz."
"Aktif kârlılığında bir daralma ya da sınırlı bir büyüme beklemekteyiz"
Kuveyt Türk Genel Müdürü Ufuk Uyan, geçen yıl ülkelerin, merkez bankalarının faiz artırımlarını ve bunun getirdiği resesyon ve işsizlik risklerini yönetmeye çalıştığını, bunun da küresel anlamda bankacılık sektörü için daha yüksek fonlama maliyeti ve likiditeye erişimde zorluklar anlamına geldiğini söyledi.
Jeopolitik ve makroekonomik belirsizliklerin 2023'ün makroekonomik öncü göstergelerini büyük oranda belirleyeceğini vurgulayan Uyan, "2023'te küresel ekonomide büyümenin yüzde 2-3 bandında gerçekleşerek potansiyeline yakınsayacağını öngörmekteyiz. Küresel bankacılık sektörü açısından ise 2023'te görece daha düşük kredi büyümesi ve daha yüksek faiz/kâr payı marjları görmeyi bekliyoruz." diye konuştu.
Uyan, Türk bankacılık sektörünün dinamiklerinin bir miktar farklı işlediğine işaret ederek, geçen yılın ilk yarısında bankaların fonlara nispeten ucuz erişimi, yüksek kredi büyümesi ve enflasyona endeksli menkul kıymetlerin getirileri ile nominal anlamda sektörde yüksek kârlılık rakamlarına ulaşıldığını anlattı.
Kredi talebinde bir yavaşlama beklemediklerini, ancak bu yıl 2022'deki oranlarda kâr elde edilmesinin pek mümkün görünmediğini vurgulayan Uyan, "2022 yılındaki kârlılığın başat faktörlerinden biri olan menkul kıymet getirilerinin de yeni yılda düşeceğini göz önünde bulundurursak aktif kârlılığında bir daralma ya da sınırlı bir büyüme beklemekteyiz." dedi.
Uyan, geçen yılın ikinci yarısında bozulan dış ticaret dengesi ve cari dengenin, küresel enerji ve emtia fiyatlarının normale dönmesiyle 2023'te iyileşmesini beklediklerini de dile getirdi.
"Tarımda faaliyet gösteren girişimlere mentorluk imkanı sunacağız"
Ufuk Uyan, Kuveyt Türk'ün geçen yılın 9 ayında istikrarlı büyümesini sürdürdüğünü, aktif büyüklük açısından katılım finans kuruluşları arasındaki ilk sırada bulunan yerlerini koruduklarını belirtti.
Yıl sonunda toplanan fon büyüklüğü büyümelerini yüzde 50-60 seviyelerine getirmiş olmayı hedeflediklerini aktaran Uyan, "Bu büyümede Türk lirası cinsi fonların etkisinin devam edeceğini söyleyebiliriz. TL cinsi fon büyüklüğünde yüzde 100'ün üzerinde bir büyüme hedefliyoruz. Yabancı para cinsi fonlarda ise kur etkisinden dolayı bir büyüme göreceğiz ama TL ile kıyaslandığında bu büyüme sınırlı olacak." ifadelerini kullandı.
Uyan, geçen yıl katılım finans alanında hayata geçirdikleri yeni ürün ve hizmetlerden de bahsederek, banka olarak hedeflerini gerçekleştirme yolunda önemli ilerleme kaydettiklerini söyledi.
Fikrinn platformu üzerinden tarım odaklı girişimlere yaptıkları çağrıya değinen Uyan, şöyle devam etti:
"Tarım bankacılığı alanında faaliyet gösteren girişimlere yeni müşteri edinme, finansmana kolay ulaşım, yatırım ağlarına erişim, kurumsal iş birliği ve mentorluk imkanları sunacağız. Çağrı kapsamında, girişimlerin tarım ve hayvancılıkta sürdürülebilirlik, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları, yüksek tarım teknolojileri, tarım odaklı dijital pazaryeri, akıllı tarım uygulamaları gibi tarım bankacılığı alanlarına hitap etmesi gerekiyor. Girişimlerin bu alanlardaki hizmetlerini ve ürünlerini dijital araçlar kullanarak oluşturması önem arz ediyor."
"2023'ü yüzde 3'e daha yakın bir pazar payıyla tamamlamayı hedefliyoruz"
Uyan, 2025 yılına giderken 10 milyon müşteriye ulaşmak istediklerini, bu hedef doğrultusunda iş modellerini sürekli geliştirdiklerini ifade etti.
Müşterilerinin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamak için insan kaynağına yatırımın önemine işaret eden Uyan, "Ekonomik belirsizliklerin 2023'te devam etmesi beklense de sektörün istihdam sağlama anlamında kötü bir yıl geçireceğini düşünmüyoruz. Kuveyt Türk olarak biz de gerekli gördüğümüz alanlarda istihdama katkı sağlamayı sürdüreceğiz. " dedi.
Uyan, Eylül 2022 itibarıyla toplam bankacılık sektörü aktiflerindeki paylarının yüzde 2,8 düzeyinde bulunduğunu belirterek, "Sektörden pozitif ayrışan büyüme performansımızı koruyarak 2023'ü yüzde 3'e daha yakın bir pazar payıyla tamamlamayı hedefliyoruz." ifadesini kullandı.
Dijitalleşme ve teknolojinin hayatın her alanına giderek daha fazla nüfuz etmesiyle banka müşterilerinin beklenti ve ihtiyaçlarının da hızla değiştiğinden bahseden Uyan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Müşteriler artık diledikleri finansal işlemi, diledikleri yerden en güvenilir ve hızlı şekilde gerçekleştirmek istiyor. Mobil bankacılık ve şubede yapabildikleri her işlemi, daha kolay, zahmetsiz ve hızlı bir şekilde yapmak istiyor. Ayrıca bunları yaparken masrafsız ve akıllı şekilde çözümler bekliyor. Biz de müşterilerin değişen bu beklentilerini önemsiyor ve aksiyonlarımızı vaktinde alıyoruz. Kasım sonu itibarıyla dijitaldeki müşteri sayımız 2,5 milyonun üzerine çıktı. Bu müşterilerimizin yüzde 85'i finansal işlemlerini mobil bankacılık kanalları üzerinden gerçekleştiriyor.
Yeni hesap açılışı yapan müşterilerimizin dijital bankacılık kullanım oranı ise yüzde 94 seviyelerinde bulunuyor. 2025 stratejimiz doğrultusunda dijital müşteri sayımızı artırmak ve müşteri tabanımızın dijital kanal kullanımını teşvik etmek önceliklerimiz arasında. Özellikle bireysel tarafta fon kullanımı dahil olmak üzere bütün ürün ve hizmetlerimizi mobilden sunmayı, dijital kanallardaki ürün ve hizmet çeşitliliğinde en iyi bankalar arasında yer almayı hedefliyoruz."
"Türkiye, 2023'te de büyümede olumlu ayrışmaya devam edecek"
Kuveyt Türk Genel Müdürü Ufuk Uyan, Türkiye'nin genç nüfusu, donanımlı insan kaynağı ve jeopolitik konumuyla finansal ekosistemde çok önemli bir role sahip olduğunu vurgulayarak, küresel ekonomiye adapte bir ülke olarak dünyadaki diğer gelişmelerden de etkilenildiğini söyledi.
Salgının ardından tüm dünyada seyreden enflasyonist ortamın, Rusya-Ukrayna savaşı, enerji ve gıda krizleri, yükselen faizler gibi birçok etkenin Türkiye'nin ekonomi politikalarını da etkilediğini anlatan Uyan, "Salgın döneminde yavaşlayan üretim ve sonrasındaki savaş kaynaklı enerji ve emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en kritik makroekonomik gündemin enflasyon olmasına neden oldu. Enflasyon bu yıl da yakından takip ettiğimiz gündemlerden biri olmaya devam edecek." dedi.
Uyan, artan politika faizlerinin, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere küresel anlamda bir resesyon riskini ortaya çıkardığına işaret ederek, Türk müteşebbisi ve ihracatçısının hızlı ve esnek bir şekilde oluşabilecek ihracat kayıplarını yeni alternatif pazarlarla takviye edeceğini düşündüklerini kaydetti.
Türkiye ekonomisinde, gelecek dönem açısından en önemli fırsatı büyüme alanında gördüklerini de dile getiren Uyan, bu alanda diğer ülkelerden 2023'te de olumlu ayrışmaya devam edileceği öngörüsünde bulundu.
