Kripto para piyasalarında yatırım yapan insanların birçoğu ya pandemi dönemiyle birlikte ya da pandemi döneminde yaşanan mega rallilerin hemen sonrasında buradan kazançlı çıkabileceğine olan inancıyla birlikte piyasalara giriş yaptı. Bende hem bir yatırımcı olarak hem de bir analist olarak kendime son dönemde sıkça sormaya başladığım bir soru üzerinde yazı yazmak zorunda hissettim. Başta Bitcoin olmak üzere kripto paralar halkın afyonu olmaya mı başladı?
Kripto paraların tüm dünyayı değiştirme potansiyelini reddetmek büyük ahmaklık olabilir. Patlama yaptığı dönemin zamanlaması ve sürekli insanlara gelgel yapan bir durumu olması bende kafa karışıklığına yol açıyor.
Neden mi?
Kapanma döneminde evde, özellikle kripto yatırımcılarının neler yaşadığını hatırlayalım. Sürekli grafikler, yeni çıkacak kriptolar, en çok kazandıran altcoinler ve tüm Türk yatırımcıların yatırım yaptığı kripto için söylediği o sihirli cümle ''Projesi çok iyi'' bir anda piyasada herkes küçük paralarını büyük seviyeye çıkarabileceğini hayal etmeye başladı...
Kâr edenlerin olduğu gibi zarar eden insanlarında çok fazla olduğunu düşünecek olursak her iki tarafında piyasada kalması hatta işlem yaparak zaman geçirmesi için bir gerekçesi var. Bir güruh kaybettiklerini geri almak ve kâra geçmek isterken diğer güruh ise kazancına kazanç katıp daha fazla gelir elde etmek istiyor.
Öyle ki özellikle Türkiye'de gözlemlediğim bir durum olan düşük faizli kredileri ihtiyacı olmayan binlerce insan yatırım yapmak için kullandı. Piyasaya giren bu düşük faizli para sadece Türkiye'de değil tüm dünyada olduğunu hesaba katarsak pandemi ve kapanma döneminde en çok çalışan meslek gruplarından birisi de darphaneler olduğu sugötürmez bir gerçek...
Olmayan ve ekstradan basılmış paraların piyasada dağınık bir şekilde dolaştığını ve el değiştirdiğini düşünecek olursak global açıdan bir enflasyon krizinin olması çok da normal görünüyor. Çünkü piyasada dönen paranın artışı toplam paraya kıyasla fazla artış gösteriyor. Bu da piyasa giren paranın olmasına karşılık piyasa dışında dönen paranın aynı kalması bile enflasyon sebeplerinden biri olarak görülebilir.
Gelelim işin afyon tarafına...
En yaygın olan örnek ile başlamak istiyorum. Ripple (XRP) ve SEC tarafında yaşanan bir dava süreci var kimin haklı kimin haksız olduğuna ABD mahkemelerinin bile yıllardır karar veremediği bir süreç... Bu süreç içerisinde XRP yatırımcıları davayı o kadar sahiplendi ki sosyal medya platformları üzerinden ciddi katılımlı etkinlikler düzenlendi.
Kripto piyasasındaki insanların afyonu bununla sınırlı da değil. Bir dönem sosyal medyada attığı tek tweet ile yatırımcılara para kazandıran ya da kaybettiren kişi Elon Musk'a olan ilgi öyle büyüdü ki sözde merkeziyetsiz bir dünya olan kripto borsaları tek twitle aşağı ve yukarı hareket eder oldu.
Bununla da ikna olmadıysanız yatırımcıların ne denli yıpratıcı bir süreçten geçtiğini hızlı düşüş ve hızlı yükselişte kripto yatırımcıların kaç gün kaç gece sabahladığını tüm dünyanın derdi Bitcoin dominance olduğu bir dönemi hatırlamanızı tavsiye edebilirim.
Kripto yatırımcılarına verebileceğim en önemli tavsiye ise kendinize zaman ayırmaktan kaçınmayın. Yatırım araçları elbette herkesin gelir elde etmek istediği bir alan ama büyük yatırımcıların nasıl işlemler yaptığını kendinize görev edinin. Her gün işlem yapmak, sürekli yeni işlem açmak bir süre sonra karar mekanizmanıza zarar verebilir ve en büyük rakibiniz robotik işlemler yapan dev balinalar. Robotik işlemlerin duyguları yoktur. Haber akışının dışında sadece teknik görecelerine göre alım-satım gerçekleştirir. Elbette robotlarda insan elinden çıkan bir yazılımdır fakat duygularının olmaması en büyük avantajlarından biri olduğunu unutmamak gerek.
Kripto Para Analisti/Cem Arslan
