Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, Türkiye'nin doğu ve Asya'ya açılma politikasına dikkati çekerek, "Kazakistan her türlü sanayi üretimi için ucuz ham maddenin kaynağıdır. Bunların hepsini fırsata çevirerek güçlü Türkiye sanayisinin bir altyapısı haline getirebiliriz. Kazakistan'ı Türk sanayicilerinin bir üssü olarak seçin." dedi.
Saparbekuly, Kazakistan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının 29. yıl dönümü dolayısıyla düzenlediği basın toplantısında, Kazakistan ve Türkiye'nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde karşılıklı iş birliğini sürdürdüğünü söyledi.
Kazakistan ve Türkiye'nin kardeş ve stratejik anlamda dost ülke olduğunu vurgulayan Saparbekuly, bu kelimelerin lafta kalmaması için somut adımlar atılması gerektiğini bildirdi.
Saparbekuly, her türlü iş birliğinin lokomotifinin ekonomi olmasının önemine değinerek, "Türkiye ile her alanda iş birliği yapabiliriz. Türkiye'nin çok güçlü bir potansiyeli var, Kazakistan'ın da böyle potansiyeli var. Özellikle bilişim teknolojileri (IT) anlamındaki iş birliğimizi geliştirmemiz gerekir." diye konuştu.
Dünyada batı eksenli dış ve ekonomik politikanın değiştiğine işaret eden Saparbekuly, ticaretin yüzde 50'sinin doğu ülkelerinde yapıldığını ve Avrupa'da artık en büyük ticaret ortaklarından birinin doğu olduğunu ifade etti.
Bu anlamda Türkiye'nin Doğu ve Asya'ya açılma politikasına dikkati çeken Saparbekuly, şu değerlendirmede bulundu:
"Gelin bunu ekonomik ve sanayi anlamında Kazakistan'da, Orta Asya'da yapalım. Kazakistan her türlü sanayi üretimi için ucuz ham maddenin kaynağıdır. Kazakistan dünyada petrol rezervlerinde 9'uncu, altında ikinci, uranyumda birinci, kromda üçüncüdür. Bunların hepsini fırsata çevirerek güçlü Türkiye sanayisinin bir altyapısı haline getirebiliriz. Kazakistan-Orta Asya üzerinden 1,5 milyarlık Çin pazarına çıkabiliriz. Bunu Kazakistan ve Türkiye arasındaki kardeşlik güveni temelinde sağlayabiliriz. Kazakistan'ı Türk sanayicilerinin bir üssü olarak seçin."
Saparbekuly, 7 Türk şirketinin Astana Uluslararası Finans Merkezine kayıt yaptırdığı bilgisini verdi.
Konteyner taşımacılığında ortak şirket önerisi
Kazakistan'ın konteyner taşımacılığını 30 kat artırmaya hazır olduğunu belirten Saparbekuly, bunun bir çalışmasının yapılması ve daha cazip rekabet edebilecek bir koridor oluşturulması için Türk şirketlerini ülkesine davet etti.
Saparbekuly, demir yolu taşımacılığında karşılaşılan sorunlara da değinerek, "Kazakistan, Rusya ve Belarus ile koridor geliştirirken bir ortak şirket kuruldu. Geçen trenin sorumlusu bu şirket oldu. Geliri de herkes payına göre alıyor. Şimdi de Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Çin ve Türkiye'nin dahil olduğu bir ortak şirket kurulması gerekli. Buraya bir konteyner gelince Kazakistan'ın 'Konteyner nerede?' diye aranmaması lazım. Bu şekilde daha hızlı çalışabiliriz."
Organik tarımda Türk stratejisi
Kazakistan'da Türkiye tarafından yapılan yatırımların başında salgın döneminde Almatı Havalimanı'nın TAV tarafından satılması, Türkistan Havalimanı'nın PPP modeliyle Türk şirketi tarafından yapılmasının geldiğini anlatan Saparbekuly, aynı Türk şirketinin Kazakistan'da şu anda 4 şehir hastanesi yaptığını dile getirdi.
Saparbekuly, bunun dışında davlumbaz ve ocak üretiminin de Kayserili bir şirket tarafından Kazakistan'da başladığını ifade ederek, önlerinde daha büyük somut projeler bulunduğunu ama pandemi nedeniyle işlerin biraz aksadığını söyledi.
Organik tarım alanında Türkiye ile güzel bir çalışma başlattıklarını aktaran Saparbekuly, bu alanda faaliyet gösteren Türk firmalarını Kazakistan'a davet ettiklerini ve organik tarım stratejisini onlarla birlikte yapıp, kendi çiftçileriyle iş birliği sağlayarak organik buğday ve bakliyat üretimine başlayacaklarını bildirdi.
Saparbekuly, Kazakistan'da toplamda 15 şehir hastanesi yapılacağını ve bu yılın ilk 6 ayında konut ve inşaat sektörünün yüzde 6 büyüdüğünü belirterek şöyle konuştu:
"Önümüzdeki 3 yılda ulaştırma ve lojistik alanında toplamda 10 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Kazakistan'da her konuda başarılı Türk şirketi var. Türkiye, 2 bin 500 firma ile Kazakistan'da en çok faaliyet gösteren ikinci ülke oldu. Yatırımlar için pek çok fonumuz var. Mesela Basit Sanayi Ürünleri Üretim Fonu oluşturduk. Burada 7-8 proje var bunların 3 tanesi Türk şirketleriyle yapılıyor. Kazakistan'ın uluslararası yatırımların gelmesi açısından bir sorunu yok. Kazakistan'ın en büyük ihracat kalemi enerji alanında. Biz istiyoruz ki Kazakistan daha çok sanayi ürünü ihraç etsin ve uluslararası yatırımcılar gelsin."
Türkiye ile askeri iş birliği
Saparbekuly, Türkiye ile askeri alanda iş birliğinin 1992'den bu yana sürdüğüne dikkati çekerek, askeri üretim ve teknoloji alanındaki ticaretin devam ettiğini söyledi.
ASELSAN'ın Kazakistan'da faaliyet gösterdiğine işaret eden Saparbekuly, "Türkiye, Kazakistan'a hem teknolojik hem fiyat açısından cazip teklifler verebiliyor. Bunu sadece satmakla değil, Kazakistan'da üretim ayağında da bunu sağlayabileceğini ifade ediyor. Bu herkesin iş birliği yapmak istediği bir yöntem. Kazakistan'ın insansız hava aracı (İHA) olsun SİHA olsun bu konuda eğer gerçekten başka ülkelerin ürettiğine göre daha cazip fiyat, teknoloji ve üretim imkanı verirse neden yapmayalım? Heyetler bu konuda karşılıklı gidip geliyor." ifadelerini kullandı.
Kovid-19 aşısı şubatta hazır
Kazakistan'ın Rusya ile Sputnik aşısıyla ilgili anlaşma yaptığı bilgisini veren Saparbekuly, kendi aşılarının test sürecinin devam ettiğini dile getirdi.
Bugün Kazakistan'ın kendi ürettiği aşının 3 bin kişi üzerinde üçüncü aşama testinin başladığını aktaran Saparbekuly "Büyük ihtimalle bu 3'üncü faz bittikten sonra eğer başarılı olursa şubatta kendi aşımızı üretmeye başlayacağız. Kazakistan'da büyük bir aşı fabrikasının yapılmasıyla ilgili yatırım yapıldı. Ay sonunda bu fabrika faaliyete geçecek. Bununla ilgili Türk Keneşi çerçevesinde Türkiye ile bir iş birliği başlatıldı." dedi.
Kazakistan Parlamento Seçimleri
Saparbekuly, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev döneminde ilk kez gerçekleştirilecek Kazakistan parlamento seçimlerinin 10 Ocak'ta yapılacağını vurgulayarak, seçime girecek partilere hem devlet hem özel sektör medyasında eşit haklar verilmesi açısından çalışmaların tamamlandığı, ayrıca Türkiye ve çeşitli ülkelerden de uluslararası gözlemcilerin seçimi takip edeceğini bildirdi.
