Çin'de imalat PMI rakamlarının gerilemesi küresel büyüme endişelerini tavan yaptırdı. Borsa İstanbul'da kayıp tüm dünya borsaları ile birlikte arttı ve yüzde 2.6'yı geçti. Dolar ise 5.87'yi test etti. Yurtiçinde yarın enflasyon verisi beklenirken, bu verinin Merkez'in faiz indirimine kapı aralayıp aralamayacağı merak ediliyor. Kurun ateşinin yükselmesinde şirketlerin 31 Aralık'ta bilanço döneminin sona ermesi ile bir süredir satışlar ile tuttukları dövizde bu satışlara son vermeleri etken olarak gösteriliyor.
Yılbaşı öncesi yaklaşık 1 ay 5.30 civarında seyreden dolar/TL'nin ateşi yükseldi ve 5.87'yi test etti. Borsa İstanbul'da da satışlar arttı ve borsadaki kayıp yüzde 2.6'yı buldu.
Borsa günü yüzde 2.64 düşüşle 88 bin 865 puandan kapattı. Bir ara Borsa İstanbul 100 endeksi 88 bin 650 puana kadar indi.
Avrupa'da Paris borsası yüzde 1,27 Milano borsası 0,56 Madrid borsası 0,46 değer yitirirken Uzakdoğu'da Japonya borsası yüzde 2,77 Çin borsası ise yüzde 1.25 düştü. ABD borsaları da yüzde 1'in üstünde kayıplarla güne başladı.
Düşüşlerde fitili ateşleyen Çin'in imalat PMI verisi oldu. Bu veri aralık ayıda daralma bölgesine geçerek beklenmedik düşüşle 49.7'ye indi. Veri düşük gelince yen gibi güvenli liman kabul edilen para birimleri ve altın dolar karşısında değer kazandı. Hisse senetleri, para birimleri, borsalar ve petrol ise düşmeye başladı.
Altın fiyatları yüzde 0,30 değer kazancı ile 1.285 dolara çıkarken ham petrol fiyatı yüzde 1.39 değer kaybı ile 44.87 dolara indi. Brent petroldeki fiyat düşüş de yüzde 0,78'i geçti.
ENFLASYON ÖNCESİ AYNI SENARYO
Yurtdışında piyasaları olumsuz etkileyen diğer nedenler Çin'in fabrika aktivitesinin 9 ay içinde ilk kez daralma yaşamasının yanı sıra Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un'un ABD Başkanı Trump'a yaptığı uyarı de etkili oldu.
ABD hükümetinin kısmi kapalılık durumunun devam etmesi piyasalar üzerinde etkili olurken Türk Lirası ve Borsa İstanbul'u negatif ayrıştıran iki ayrı dedikodu oldu. Bunlardan ilki bundan önceki enflasyon rakımında olduğu gibi Merkez Bankası'nın düşen enflasyonun ardından faiz indirimine gideceği beklentilerinin yeniden gündeme getirilmesi oldu.
Bilindiği gibi yarın açıklanacak olan aralık ayı enflasyonunda yıllık enflasyonun gerileyeceği bekleniyor. Ayrıca ÖTV ve KDV indirimlerinin devam etmesi ve elektrik ile doğalgazda fiyat indirimlerinin enflasyonu olumlu etkilemesi bekleniyor.
Diğer senaryo ise döviz borçlusu dev şirketlerin 31 Aralık'ta sona eren bilanço dönemi öncesi kuru düşük tutup bilançodaki zararını azaltması girişimlerinin yeni yıldan itibaren gerek kalmadığı için son bulduğu bu nedenle kurdaki yükselişin sürdüğü spekülasyonları oldu. Bu spekülasyonlara göre döviz borçlusu şirketler yıl bayı öncesi döviz satarak kurun 5.30 düzeyinde kalmasını sağladı. Yılbaşından sonra ise böyle bir harekete gerek kalmadı. Bu nedenle dolar kur 5.9'u geçti.
PMI ENDEKSİ NEDİR?
PMI Endeksi, şirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eğilimlerini inceleyen bir göstergedir. Bu gösterge temel olarak büyüme öngörülerini açıklamaya yönelik anket niteliği taşımaktadır. Bu ankette şirket satın alma müdürlerinin, aylık periyotlarla mal ve hizmet talepleri konusunda nasıl pozisyon alacakları konusunda sorular yer alır. Amaç bu müdürlerin eğilimlerini incelemektir. Bu anketler, güncel, doğru ve genellikle benzersiz aylık ekonomik eğilim göstergeleri sunabilme kapasitesi sayesinde, merkez bankaları yanında, mali piyasalar ve ticari karar vericiler tarafından dünyada en çok takip edilen iş anketi unvanına sahiptir.
KAYNAK: HABERTÜRK /RAHİM AK
