Altın ve para piyasaları uzmanı İslam Memiş, döviz, altın, emlak piyasaları için değerlendirmelerde bulundu.
Katıldığı bir sosyal medya yayınında soruları yanıtlayan Memiş, dolar için, "Doları iki türden değerlendirmek gerekiyor. Birincisi uluslararası piyasa değeri, bir de içerideki enflasyon ve yanlış politikaların yansıması. Her iki etken de değeri artıracak türden. İçeride fazla yükselmeyen bir dolar kuru var. Burada bir baskılanma söz konusu. Fed 50 baz puan artırım yaptı. Yıl sonuna kadar 3 kez daha 50 puanlık artış yaparak devam edecek. Enflasyon bütün dünyada hükümetlerin risk altında kalması demek. Türkiye'de de yüzde 70 civarında var, hissedilen ise daha fazla. İçeride yine farklı problemler de var, rezervle alakalı. Bunlar aşılabilecek mi soruları havada. Özellikle mayıs, haziran, temmuza dikkat çektim. Hem döviz, hem altın gümüş için de bu sürecin alımında mayıs sonuna bırakılmaması uyarılarım oldu. Buna dayanamayacak bir kur var. Mayıs, haziran ve temmuzda yeni zirveler olabilecek bir kur var. 15.50 seviyesine kadar yükseliş devam eder, haziran ve temmuzda yeni zirveleri tahmin ediyorum" dedi.
"TEZİM ŞU, 2023'E KADAR..."
Bir yandan hükümet kendi gelirinden feragat ediyor, bir yandan çeşitli tedbirler alıyor ama tüketiciye yansıyan durum olmuyor. Bu süreç itibarıyla yeni kur atakları geldiğinde enflasyonla mücadele biraz daha zor olacak. Tezim şu, 2023 ortalarına kadar dünyada enflasyon yükselmeye devam edecek. Kur atağı da üstüne binince, enflasyon biraz daha artma sürecinde olabilir. Emtia ve enerji tarafında da ciddi sıkıntılar var. Daha ilkbahardayız ama yaz aylarında kuraklığa bakacağız. Benzin, petrol gibi artışlar da çiftçinin maliyetini artırıyor. Satın aldığınızda çiftçilerden alınan ürünlerin karşılığını çiftçiler kazanamıyor. Aradaki problem, rant ekonomisi hala çözülemedi. Sözde kalan taahhütler sonuca bakınca koca bir sıfır.
"MERKEZ BANKASI YIL SONUNA KADAR FAİZ ARTIRMAK ZORUNDA KALACAK"
Merkez Bankalarının faiz kararlarına değinen Memiş, "Nereye dokunsak sorun aslında. Kur atağı gelecek, diyerek insanları korkutmayalım ama dolar endeksi 104 seviyesinde olmasına rağmen baskılanan kur varsa, burada ataklar olursa, bu kez sıcak para akışına ihtiyacınız var ama bugün yatırımcılar da başka ülkelerine gidelim modunda değiller. Fed başkanı kullandı, gelecekle ilgili ciddi kaygılarım var diye. Enflasyona odaklandık, yeni kapanmalar var Çin'de, tedarikte sorunlar var ama önceliğimiz enflasyon diyor. Bütün dünyadaki Merkez Bankaları art arda faiz artırıyor. Biz içeriye baktığımızda biz de diyoruz ki, kırmızı çizgim faiz. Burada net bir dil var. Bana göre uygun olan dil şu: Ekonomik koşullar neyi gerektiriyorsa ben faiz artırabilir ya da indirebilirim. Bu dil kullanılsa problem yok ama şartlı bir katı dil olursa, yıl sonuna kadar TCMB mutlaka faiz artırmak zorunda kalacak. Faiz artırımı ile karşı karşıya kaldığımızda hani faiz artırılmayacaktı, kur neden baskılandı denilecek. İletişimi kanallarını o yüzden açmak gerekiyor" diye konuştu.
OLTAYA GELMEYİN DİYEREK UYARDI: EN BÜYÜK RİSK...
Enflasyona yönelik, vatandaşları uyaran Memiş, şunları söyledi:
Benim bir tezim var, bütün dünyada bölgesel kader ortak kader oldu. Aynı anda faiz indiren, artıran Merkez Bankaları var. Aynı anda enflasyonla mücadele eden ülkeler var, insanlar var. İnsanları fakirleştirmeniz için hırsızlık yapmanıza gerek yok, enflasyon karşısında alım gücünü azaltarak sisteme muhtaç edersiniz. Dünyada enflasyon balonunun patlaması sürpriz değil. Para bolluğu, para basmanın karşısında mutlaka enflasyon oluşacak, herkes biliyor. Bence dünyadaki bütün insanlar kontrollü şekilde fakirleştiriliyor ve sisteme muhtaç ediliyor. İlk önce kontrollü ekilde enflasyonu azaltacaksınız. Sistem ortada bir insan istemiyor. Ya zengin olanı ya fakir olanı istiyor. O yüzden ben yatırımcılara 'Varlıklarınıza sahip çıkın, günlük işlemlerden uzak durun, varlıklarüzerinden alım satım yapmayın' diyorum. Acemiler sosyal medyadan, kulaktan dolma düşüncelerle alım satım yapıyor. Bu en büyük risk. Türkiye'deki yatırımcıların en büyük zaafı şu, kısa yoldan nasıl çabuk şekilde para kazanırım. Böyle bir ekonomi, yaşam tarzı yok.
İnsanların yapması gereken tek bir şey var, kesinlikle işimize odaklanacağız. Türkiye'de günlük manşetler, tartışmalar bitmez. Ben diyorum ki, oltaya gelmeyin.
"BU BALON BU YAZIN PATLAR, AMAN DİKKAT EDİN"
Emlak piyasasına yönelik, belli seviyelerdeki konutlar için "balon bu yazın patlar" diyen Memiş, gerekçelerini ve uyarılarını şöyle dile getirdi:
Altın ve gümüş gibi yatırımlara yatırım yaparak biz hazırlığımızı zaten yaptık. Ekilebilir arazileri satın alarak yaptık. Ben de bugünden diyorum ki, siz hiper enflasyona, kıtlık ekonomisine hazır mısınız? Asıl problem burada. Biz gelecekle alakalı kaygılarımızı garantiye almak için ne yapıyoruz? Biz çalışırız, üretiriz, işimize odaklanırız, elimizdeki miktarı artırırız. Bugünlerde konut fiyatları artıyor. Paranın değeri düştükçe malın değeri artar. Geçen yıl bütün Türkiye'ye eğer bir barınma ihtiyacınız varsa bir an önce ev alın dedim. Ev fiyatları her yıl maliyeti artmaya devam edecek. Ne yazık ki Türkiye'de insanlara korku pompalıyorlar, "emlak fiyatlarında balon var" deniyor. Emlak sektörü maliyeti dövizle hesaplanıyor. Böyle bir şey yok. Mahalle arasında 1 milyon liraya kadar olan evlerin fiyatları düşmez. Ancak 3-5 milyona satılan daireler var, bu balon bu yazın patlar. 1 milyona kadar olan dairelerin fiyatları, göç olaylarından dolayı düşmez. Döviz kurlarındaki yükselişler de etkili olacak. İnşaat maliyetleri artıyor. Üçüncüsü toprak, yani ihtiyacın ham maddesi, arazi miktarı. Bu talepten dolayı da maliyetler artıyor. 1 milyonluk fiyatlar artmaya devam edecek. Şimdi Türkiye'de yabancı fırsatçı var, 250 bin dolara daire satın alıyorsun. İnşaat şirketleri blok blok daire satın alıyorlar. Zaten dolarla aldıkları için alıyorlar, daha sonra burayı satıyorlar. 400 bin dolara çektiler evleri. 3-5 milyonluk balon bölümü patlayacak. Kur tarafında hızlı ataklar beklediğimi söyledim. Ev alacak olanlar, alamayacaklar dövize, altına, nakite yönelecek çünkü. İzleyicilerimiz arasında 2-3 milyona daire alacaklar varsa, aman dikkat edin.
Memiş'in açıklamalarının devamı şöyle:
YATIRIMCILARI UYARDI: HESABINIZI BÖYLE YAPIN!
"Ben şu anda her zaman yaptığım gibi benim gerçek param altın ve gümüştür net. Altın ve gümüş kazanırım, toprağa yatırım yaparım. Gerçek para üzerinden hayatıma devam etmek isterim. Bir aylık giderim var, kaç gram gelirim, kaç gram giderim var. İnsanlar bu şekilde devam ederse sırtları yere gelmez bence. Ev aldım, iki kat arttı dersen, sen kaybettin. Senin malın değer kaybetti enflasyonla. Yarın bugün tekrar altın yükselirse, ki her yıl yüzde 100'den fazla prim yapıyor. Sen kaç grama altın, kaç grama sattın bunun hesabını yap. Ben enflasyona karşı ne kadar kendimi koruyabildim cümlesi önemli.
2+1, 3+1 daire yerine ben olsam 1+1 alırım. Eskilerden iki tane 1+1 alırım. 4 bin lira kira elde ederdim ben mesela. Gelecek nesil nasıl iş bulacak, nasıl ev alacak peki? Artık herkes 10 yıllık, 20 yıllık kira kontratları ile yaşayacaklar. Buna herkesin hazırlık yapması lazım, mülk sahibi olamayacaklar. İnsanların emlak tarafına bakışı bu şekilde olmalı.
ALTIN İÇİN İDDİA: BİLEREK YAPIYORLAR ÇÜNKÜ...
Bilerek ve isteyerek, başta Fed, altın fiyatlarını baskılıyor. Enflasyon demek altın demek, gümüş demek, bunun bilerek baskılıyorlar. Baskıla baskıla ama patladığı zaman altın almak gibi bir durum hayal olacak. Fed hemen altın ve gümüş satıyor ki, ons altın 1980-1880 dolar arası sıkıştı, yükselmesi de düşmesi de işine gelmiyor. Tam tersi olsa ne olur? Bu sefer herkes altın ve gümüşe hücum edeceğiz için bu da işlerine gelmiyor. Türkiye'de makas aralıkları açık, hiç kimseye günlük bazda al sat ile ekmek yedirmiyorlar. Dar bant arasında alım satım yapanlar vardı, günlük al sat yapmak veya bu ortamda insanların biraz daha dövize yönelmesini engellemek için makas arasını açtılar, FX piyasasını iptal ettiler.
"1450 LİRA ÖNGÖRÜM..."
Altın fiyatları baskılanıyor ama bu baskı aslında bir şans yatırımcılar için. Nisan ayında 4 kez kademeli alım yapacağız, 900 seviyesinde alım yapmayacağız, mayısa bırakmayacağız diye yol haritamız vardı. Mayıs ayının ilk haftasını kapatıyoruz. Şu anda gram TL fiyatı 924 lira Kapalı Çarşı'da. Yani ilk haftayı yükselişle kapattık, önümüzdeki haftalara bakacağız. Ekranlara bakıyoruz, diyor ki bize 902 lira. Hadi 910 lira versin de bana 10 kilo alayım. Gösterirsin ama vermezsin, bu böyle bir şey. Piyasalarda gördüklerinize değil, cebinize bakın. Mayıs aylarında 1200 lira seviyesi, temmuzda biraz daha yüksek ama yıllık bazda 1450 seviyesini bekliyor olacağım. Bu öngörümde herhangi bir değişiklik yoktur."
